Giáo án và PPT Toán 7 cánh diều Bài 1: Góc ở vị trí đặc biệt

CHƯƠNG IV. GÓC. ĐƯỜNG THẲNG SONG SON

BÀI 1. GÓC Ở VỊ TRÍ ĐẶC BIỆT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV dẫn dắt, đặt vấn đề qua tình huống mở đầu: Trên mặt đồng hồ ở Hình 1, quan sát hai góc; góc tạo bởi kim giờ và kim phút; góc tạo bởi kim phút và kim giây.

Hai góc đó có liên hệ gì đặc biệt?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. HAI GÓC KỀ NHAU

Hoạt động 1: Tìm hiểu hai góc kề nhau

- GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân, thực hiện HĐ1, HD2.

- HS trả lời, cả lớp nhận xét, GV đánh giá, dẫn dắt, chốt lại kiến thức khái niệm hai góc kề nhau.

1-2 HS đọc phần kiến thức trọng tâm.

- GV hướng dẫn HS tự vận dụng kiến thức vửa học để hoàn thành Luyện tập 1.

HS viết và trình bày kết quả vào vở theo yêu cầu.

Lớp nhận xét, GV sửa bài chung trước lớp.

Sản phẩm dự kiến:

HĐ1:

a) 

b) Đoạn thẳng AB cắt đường thẳng xy

Nhận xét: Hai tia Oz, Ot ở Hình 2 có tính chất sau: Đoạn thẳng AB nối điểm A bất kì trên tia Oz (A khác 0) với điểm B bất kì trên tia Ot (B khác 0) thì cắt đường thẳng xy. Hai tia Oz và Ot như vậy gọi là nằm về hai phía của đường thẳng xy.

HĐ2:

a) Đỉnh của góc xOy và zOy cùng là đỉnh O; cạnh chung là cạnh Oy

b) Vẽ hình 

c) Hai tia Ox và Oz nằm về hai phía của đường thẳng yy’
Nhận xét: Hai góc xOy và zOy Ở Hình 3 có tính chất sau: Hai góc đó có đỉnh chung, có một cạnh chung và hai cạnh còn lại nằm về hai phía của đường thẳng chứa cạnh chung đó. Hai góc xOy và zOy như vậy gọi là hai góc kề nhau. Tương tự, hai góc xOy và zOy ở Hình 4 cũng là hai góc kề nhau.

Ví dụ 1. (SGK – tr91)

Chú ý: 

• Cho góc xOz (khác góc bẹt) và tia Oy nằm trong góc đó, tức là mỗi điểm M (M khác 0) của tia Oy đều là điểm trong của góc xOz. Khi đó hai góc xOy và yOz là hai góc kề nhau và

• Nếu góc xOy là góc bẹt thì với mỗi tia Oy (khác hai tia Ox, Oz), ta cũng có:

Ví dụ 2 (SGK – tr91,92)

- Luyện tập 2. 

Hai góc mOn và pOn có là hai góc kề nhau vì có đỉnh O chung, cạnh On chung, 2 cạnh còn lại là Om và Op nằm về hai phía so với đường thẳng chứa On.

Vì On nằm trong góc mOp nên

Vậy

II. HAI GÓC BÙ NHAU. HAI GÓC KỀ BÙ 

Hoạt động 2: Tìm hiểu hai góc bù nhau, hai góc kề bù

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, thực hiện HĐ3, HD4.

- HS trả lời, cả lớp nhận xét, GV đánh giá, dẫn dắt, chốt lại kiến thức khái niệm hai góc bù nhau, hai góc kề bù.

1-2 HS đọc phần kiến thức trọng tâm.

- GV hướng dẫn HS tự vận dụng kiến thức vửa học để hoàn thành Luyện tập 3.

HS viết và trình bày kết quả vào vở theo yêu cầu.

Lớp nhận xét, GV sửa bài chung trước lớp.

Sản phẩm dự kiến:

HĐ3: SGK trang 92

Hai góc có tổng số đo là: 

Định nghĩa: Hai góc bù nhau là hai góc có tổng số đo bằng 180⁰

HĐ4:

a) Hai góc xOt và yOt là hai góc kề nhau vì có đỉnh O chung, cạnh Ot chung, 2 cạnh còn lại là Ox và Oy nằm về hai phía so với đường thẳng chứa tia Ot

b) Vì tia Ot nằm trong góc xOy nên:

Mà (góc bẹt) 

Định nghĩa: Hai góc vừa kề nhau, vừa bù nhau gọi là hai góc kề bù.

- Ví dụ 3. (SGK – tr92)

- Luyện tập 3 

Ta có:

III. HAI GÓC ĐỐI ĐỈNH 

Hoạt động 3: Tìm hiểu hai góc đối đỉnh

- GV nêu câu hỏi, yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, hoàn thành HĐ5, HD6.

 HS trả lời, GV chốt kiến thức:

Hai góc đối đỉnh là hai  góc mà mỗi cạnh của góc này là tia đối của một cạnh của góc kia.

- GV cho 1-2 HS đọc, phát biểu khung kiến thức trọng tâm.

- HS trao đổi nhóm thực hành và hoàn thành Luyện tập 4.

- HS phát biểu, các HS khác nghe, nhận xét; GV đánh giá mức độ hiểu bài của HS.

Sản phẩm dự kiến:

HĐ5. 

a) Cạnh Ox của góc xOz là tia đối của cạnh Oy của góc yOt.

b) Cạnh Oz của góc xOz là tia đối của cạnh Ot của góc yOt.

Kết luận:

Hai góc đối đỉnh là hai góc mà mỗi cạnh của góc này là tia đối của một cạnh của góc kia. 

- Ví dụ 4. (SGK – tr93)

HĐ6. 

a) Vì 2 góc có chung gốc O, chung cạnh Oy, 2 cạnh còn lại là Ox và Oz nằm về hai phía đối với đường thẳng chứa tia Oy nên hai góc xOy và yOz là hai góc kề nhau. Hơn nữa, hai góc xOy và yOz có tổng bằng góc xOz =180 độ nên hai góc xOy và yOz là hai góc bù nhau.

Vậy hai góc xOy và yOz là hai góc kề bù

b) Vì 2 góc có chung gốc O, chung cạnh Oz, 2 cạnh còn lại là Oy và Ot nằm về hai phía đối với đường thẳng chứa tia Oz nên hai góc yOz và zOt là hai góc kề nhau. Hơn nữa, hai góc yOz và zOt có tổng bằng góc xOz =180 độ nên hai góc yOz và zOt là hai góc bù nhau.

Vậy hai góc yOz và zOt là hai góc kề bù

c.Do

Vậy

Luyện tập 4:

Ta có: (2 góc đối đỉnh) 

Mà

Ta có: (kề bù) 

Vậy

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Hai góc kề bù khi:

A. Hai góc có chung một cạnh chung và không có điểm chung;

B. Hai góc có tổng số đo bằng 180°;

C. Hai góc có chung một đỉnh và chung một cạnh;

D. Hai góc vừa kề nhau vừa bù nhau;

Câu 2: Hai góc xOt và tOy là hai góc kề bù. Biết xOt = 80°, góc tOy có số đo là :

A. 10°;

B. 50°;

C. 80°;

D. 100°.

Câu 3. Câu nào sau đây là sai?

A. Hai góc có mỗi cạnh của góc này là tia đối của mỗi cạnh của góc kia được gọi là hai góc đối đỉnh;

B. Hai góc đối đỉnh thì bằng nhau;

C. Hai góc bằng nhau thì đối đỉnh;

D. Nếu số đo góc A bằng số đo của góc B và góc C đối đỉnh với B thì góc A và góc C bằng nhau.

Câu 4: Hai góc kề bù với nhau tạo với nhau:

A. Góc bẹt;

B. Góc tù;

C. Góc vuông;

D. Góc nhọn.

Câu 5:Câu nào sau đây là sai?

A. Hai góc có mỗi cạnh của góc này là tia đối của mỗi cạnh của góc kia được gọi là hai góc đối đỉnh;

B. Hai góc đối đỉnh thì bằng nhau;

C. Hai góc bằng nhau thì đối đỉnh;

D. Nếu số đo góc A bằng số đo của góc B và góc C đối đỉnh với B thì góc A và góc C bằng nhau.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Cho hai góc xOy, yOz kề bù với nhau. Biết xOy=25^o. Tính yOz.