Giáo án toán 7 cánh diều bài 1: Góc ở vị trí đặc biệt (2 tiết)

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm đôi, trả lời các  yêu cầu trong HĐ1

à HS vẽ hình vào vở và đưa ra nhận xét, đại diện HS lên bảng vẽ hình.  

- GV yêu cầu HS quan sát hình vừa vẽ và đọc nhận xét trong SGK – tr90 để ghi nhớ kiến thức về hai tia nằm về hai phía của một đường thẳng

- GV giải thích để HS nhận biết được hai tia nằm về hai phía của một đường thẳng theo trường hợp hình vẽ cụ thể.

- GV chiếu một số hình vẽ, yêu cầu HS chỉ ra trường hợp nào thì có hai tia nằm về hai phía của một đường thẳng và chỉ rõ đó là hai tia nào nằm về hai phía của đường thẳng nào?

- GV yêu cầu HS tìm thêm ví dụ về hai đường thẳng không nằm về hai phái của một đường thẳng.

- GV hướng dẫn cho HS trao đổi cặp đôi hoàn thành các yêu cầu của HĐ2.

- Sau khi thực hiện xong HĐ2, GV yêu cầu HS đọc nhận xét ở ngay sau HĐ2 và xem Hình 3 để ghi nhớ kiến thức mới về hai góc kề nhau

- GV giải thích để HS nhận biết được hai góc kề nhau theo trường hợp hình vẽ cụ thể.

- GV yêu cầu HS lấy ví dụ thêm về trường hợp hai góc kề nhau và trường hợp hai góc không kề nhau.

- GV nhấn mạnh với HS: Hai góc xOy và zOy (như hình 3 hay hình 4) là hai góc kề nhau khi tia Oy là cạnh chung còn hai tia Ox và Oz nằm về hai phía của đường thẳng yy’ (chứa tia Oy và tia đối của tia Oy)

- GV yêu cầu HS đọc phần Chú ý và xem Hình 3 để ghi nhớ tính chất : Nếu tia Oy nằm trong góc  thì ,  là hai góc kề nhau và 

- GV yêu cầu HS đọc, hoàn thành các yêu cầu trong Ví dụ 1 để thực hành luyện tập về hai góc kề nhau.

- GV lưu ý, nhấn mạnh cho HS nội dung phần Chú ý (SGK – tr 91):

- GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm đôi, luyện tập thêm về hai góc kề bù thông qua việc hoàn thành Ví dụ 2.

- GV yêu cầu HS vận dụng các kiến thức về hai góc kề nhau để trả lời câu hỏi trong phần Luyện tập 2.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- GV: hướng dẫn, giảng, dẫn dắt, quan sát và trợ giúp HS. 

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, hiểu, thảo luận, trao đổi và hoàn thành các yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

- Hoạt động nhóm đôi: Đại diện HS giơ tay trình bày câu trả lời.

- Lớp chú ý nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của các HS, cho HS nhắc lại tính chất về hai góc kề nhau.

I. Hai góc kề nhau

HĐ1:

a)

b) Đoạn thẳng AB cắt đường thẳng xy

Nhận xét: Hai tia Oz, Ot ở Hình 2 có tính chất sau: Đoạn thẳng AB nối điểm A bất kì trên tia Oz (A khác 0) với điểm B bất kì trên tia Ot (B khác 0) thì cắt đường thẳng xy. Hai tia Oz và Ot như vậy gọi là nằm về hai phía của đường thẳng xy.

HĐ2:

a) Đỉnh của góc xOy và zOy cùng là đỉnh O; cạnh chung là cạnh Oy

b) Vẽ hình

c) Hai tia Ox và Oz nằm về hai phía của đường thẳng yy’
Nhận xét: Hai góc xOy và zOy Ở Hình 3 có tính chất sau: Hai góc đó có đỉnh chung, có một cạnh chung và hai cạnh còn lại nằm về hai phía của đường thẳng chứa cạnh chung đó. Hai góc xOy và zOy như vậy gọi là hai góc kề nhau. Tương tự, hai góc xOy và zOy ở Hình 4 cũng là hai góc kề nhau.

Ví dụ 1. (SGK – tr91)

Chú ý:

• Cho góc xOz (khác góc bẹt) và tia Oy nằm trong góc đó, tức là mỗi điểm M (M khác 0) của tia Oy đều là điểm trong của góc xOz. Khi đó hai góc xOy và yOz là hai góc kề nhau và 

• Nếu góc xOy là góc bẹt thì với mỗi tia Oy (khác hai tia Ox, Oz), ta cũng có:

Ví dụ 2 (SGK – tr91,92)

- Luyện tập 2.

Hai góc mOn và pOn có là hai góc kề nhau vì có đỉnh O chung, cạnh On chung, 2 cạnh còn lại là Om và Op nằm về hai phía so với đường thẳng chứa On.

Vì On nằm trong góc mOp nên

Vậy

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV hướng dẫn HS hoàn thành HĐ3 để tìm hiểu về hai góc bù nhau.

- GV giới thiệu cho HS về định nghĩa hai góc bù nhau, yêu cầu HS nhắc lại định nghĩa để ghi nhớ kiến thức mới về hai góc bù nhau.

- GV hướng dẫn HS trao đổi cặp đôi vẽ hình và thực hiện các yêu cầu trong HĐ4.

- GV yêu cầu HS đọc định nghĩa ở ngày sau HDD4 và quan sát hình vừa vẽ dể ghi nhớ kiến thức mới về hai góc kề bù.

à GV giải thích dựa trên trường hợp hình vẽ cụ thể để HS hiểu được về hai góc kề bù

- GV nhấn mạnh với HS: Hai góc xOt và yOt là hai góc kề bù khi có tia Ot là cạnh chung còn Ox, Oy là hai tia đối nhau.

- GV hướng dẫn HS đọc nội dung kiến thức ở khung Lưu ý SGK – tr92 và xem Hình 10 để ghi nhớ tính chất về hai góc kề bù.

- GV yêu cầu HS đọc và hoàn thành Ví dụ 3 để thực hành luyện tập về hai góc kề bù (HS lưu ý chỉ rõ điểm nào là đỉnh chung, tia nào là cạnh chung, còn hai tia nào là hai tia đối nhau?)

- GV chiếu một số hình vẽ, trong đó có trường hợp hình vẽ hai góc có tổng bằng 180⁰, yêu cầu HS quan sát và chỉ ra trường hợp nào thì có hai góc kề bù, giải thích tại sao.

à GV chý ý với HS: Hai góc có tổng bằng 180⁰ chưa chắc đã là hai góc kề bù.

- GV yêu cầu HS lấy thêm ví dụ về hai góc không phải là hai góc kề bù.

- GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm đôi hoàn thành Luyện tập 3 để HS luyện tập thêm về hai góc kề bù.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu, hoạt động cặp đôi, kiểm tra chéo đáp án.

- GV: giảng, phân tích, dẫn dắt. gợi ý,, quan sát và trợ giúp HS.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

- HS giơ tay phát biểu, trình bày miệng, trình bày bảng.

- Lớp chú ý nhận xét, bổ sung.

- HĐ nhóm: các thành viên trao đổi, hoàn thành yêu cầu, đại diện trình bày, phát biểu.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá quá trình hoạt động, tiếp thu kiến thức của HS và cho một vài HS mô tả lại đặc điểm của hình lập phương.

II. Hai góc bù nhau. Hai góc kề bù

HĐ3: SGK trang 92

Hai góc có tổng số đo là:

Định nghĩa: Hai góc bù nhau là hai góc có tổng số đo bằng 180⁰

HĐ4:

a) Hai góc xOt và yOt là hai góc kề nhau vì có đỉnh O chung, cạnh Ot chung, 2 cạnh còn lại là Ox và Oy nằm về hai phía so với đường thẳng chứa tia Ot

b) Vì tia Ot nằm trong góc xOy nên:

Mà (góc bẹt)

Định nghĩa:Hai góc vừa kề nhau, vừa bù nhau gọi là hai góc kề bù.

- Ví dụ 3. (SGK – tr92)

- Luyện tập 3

Ta có: