Giáo án và PPT Toán 7 cánh diều Bài 1: Hình hộp chữ nhật. Hình lập phương

CHƯƠNG III. HÌNH HỌC TRỰC QUAN 

BÀI 1. HÌNH HỘP CHỮ NHẬT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV cho HS nghiên cứu và trả lời câu hỏi:

Quan sát hộp phấn và cho biết đó là hình gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. HÌNH HỘP CHỮ NHẬT

Hoạt động 1: Hình hộp chữ nhật

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm 4, thực hiện HĐ1, HD2, HD3, HD4

- GV dẫn dắt, giới thiệu khái niệm hình hộp chữ  nhật 

Sản phẩm dự kiến:

HĐ1:

a) Vẽ hình 1.

b) Cắt, gấp để tạo lập hình 2.

c) Hình hộp chữ nhật ở Hình 2 có 6 mặt, 12 cạnh và 8 đỉnh.

Nhận xét: Hình hộp chữ nhật có 6 mặt, 12 cạnh, 8 đỉnh.

HĐ2:

Hình hộp chữ nhật ABCD. A’B’C’D’ có:

• Gồm có 6 mặt: ABCD; A’B’C’D’; ABB’A’; ADD’A’; BCC’B’; CDD’C’.

• Gồm có 12 cạnh: AB; BC; CD; DA; A’B’; B’C’; C’D’; D’A’; AA’; BB’; CC’; DD’.

• Gồm có 8 đỉnh: A; B; C; D; A’; B’; C’; D’.

Kết luận: Ở Hình 3 ta có:

• Hình hộp chữ nhật ABCD.A'B'C'D';

• Đáy dưới ABCD, đáy trên A'B'C'D';

Các mặt bên: Â'B'B, BB'C'C, CC'D'D, DD'A'A;

• Các cạnh đáy: AB, BC, CD, DA, A'B', B'C', C'D', D'A';

Các cạnh bên: AA', BB', CC', DD';

• Các đỉnh: A, B, C, D, A', B', C', D'.

Chú ý: 

Khi ngồi trước một hình hộp chữ nhât như ở Hình 4a, ta chỉ nhìn thấy ba mặt được tô màu, còn một số cạnh không nhìn thấy được. Tuy nhiên, để nhận dạng tốt hơn cả hình hộp chữ nhật, người ta vẫn vẽ các cạnh không nhìn thấy đó, nhưng bằng nét đứt (như Hình 4b).

HĐ3:

a) Mặt AA’D’D là hình chữ nhật.

b) Hai cạnh bên AA’ và DD’ có độ dài bằng nhau.

Nhận xét: 

Hình hộp chữ nhật có:

+ Các mặt đều là hình chữ nhật;

+ Các cạnh đều bằng nhau.

HĐ4: SGK trang 77

Nhận xét: Hình hộp chữ nhật có 4 đường chéo.

II. HÌNH LẬP PHƯƠNG 

Hoạt động 2: Tìm hiểu hình lập phương

- GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân, hoàn thành HĐ5, HD6, HD7.

- GV dẫn dắt, giới thiệu khái niệm hình lập phương.

- GV cho 1-2 HS đọc, phát biểu khung kiến thức trọng tâm.

Sản phẩm dự kiến:

HĐ5: SGK trang 78

Nhận xét: Hình lập phương có 6 mặt, 12 cạnh, 8 đỉnh, 4 đường chéo.

HĐ6:

Hình lập phương ABCD. A’B’C’D’ có:

• 6 mặt: ABCD; A’B’C’D’; ABB’A’; ADD’A’; BCC’B’; CDD’C’.

• 12 cạnh: AB; BC; CD; DA; A’B’; B’C’; C’D’; D’A’; AA’; BB’; CC’ ; DD’.

• 8 đỉnh: A; B; C; D; A’; B’; C’; D’.

• 4 đường chéo: AC’; A’C; BD’; B’D.

HĐ7:

a) Mặt AA’D’D là hình gì vuông.

b) Các cạnh của hình lập phương đó bằng nhau.

Nhận xét:

Hình lập phương có:

+ Các mặt đều là hình vuông;

+ Các cạnh đều bằng nhau.

III. DIỆN TÍCH XUNG QUANH VÀ THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT, HÌNH LẬP PHƯƠNG 

Hoạt động 3: Tìm hiểu công thức tính diện tích xung quanh và thể tích hình hộp chữ nhật, hình lập phương

Sản phẩm dự kiến:

Kết luận:

Ta có một số công thức sau:

Ví dụ 1: SGK trang 79

Luyện tập:

Diện tích xung quanh của viên gạch là:

   2. (220 + 105). 65 = 42 250(mm²)

Thể tích của viên gạch là:

   220. 105. 65 = 1 501 500 (mm³)= 15 015 cm³

Ví dụ 2: SGK trang 79

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Hình hộp chữ nhật có mấy mặt bên?

A. 8 mặt;

B. 6 mặt;

C. 12 mặt;

D. 4 mặt.

Câu 2: Hình hộp chữ nhật có mấy cạnh?

A. 12 cạnh;

B. 8 cạnh;

C.10 cạnh;

D. 6 cạnh.

Câu 3: Cho hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’. Chọn khẳng định sai.

A. Hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’ có 8 đỉnh; 12 cạnh và 6 mặt;

B. Tất cả các mặt của hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’ đều là hình chữ nhật;

C. Hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’ có bốn cạnh bên không bằng nhau;

D. Có 3 góc vuông ở mỗi đỉnh của hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’.

Câu 4: Diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật có độ dài hai cạnh đáy là 40 m và 30 m, chiều cao là 25 m là:

A. 1 750 m²;

B. 1 750 m;

C. 3 500 m²;

D. 3 500 m.

Câu 5: Một hình lập phương có diện tích xung quanh là 144 m². Thể tích của hình lập phương đó là:

A. 36 m³;

B. 36 m²;

C. 216 m³;

D. 216 m².

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Một hình hộp chữ nhật có đường chiều cao bằng 10 cm, các kích thước của đáy bằng 9 cm và 12 cm. Tính thể tích của hình hộp chữ nhật đó.

Câu 2: Tính thể tích của hình hộp chữ nhật có độ dài hai cạnh đáy là 200 cm và 400 cm, chiều cao là 300 cm.