Đáp án Lịch sử 9 cánh diều Bài 1. Nước Nga Và Liên Xô Từ Năm 1918 Đến Năm 1945

BÀI 1. NƯỚC NGA VÀ LIÊN XÔ TỪ NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1945

MỞ ĐẦU

Ngày 5/5/1920, tại Quảng trường Ti-tra-nay-a, Lê-nin diễn thuyết để động viên hàng vạn chiến sĩ chuẩn bị ra chiến đấu ở mặt trận Ba Lan, chống lại lực lượng Bạch vệ trong nước và sự can thiệp của các nước đế quốc (1918 – 1920). Thắng lợi của cuộc đấu tranh chống thù trong giặc ngoài đã bảo vệ thành công chính quyền cách mạng của nước Nga xô viết, tạo điều kiện cho sự thành lập Liên Xô.

Vậy tình hình nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập như thế nào? Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô đạt được những thành tựu gì và còn tồn tại những hạn chế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Nét chính về tình hình nước Nga trước khi Liên Xô thành lập:

Từ năm 1918 đến năm 1920, Nga (tức Liên Xô Xã hội Chủ nghĩa) phải đối mặt với cuộc Nội chiến Nga, trong đó chính quyền Xô viết (Cộng hòa Xô viết) đấu tranh chống lại các lực lượng Bạch vệ nổi dậy trong nước và sự can thiệp của 14 nước đế quốc. Trong bối cảnh đó, chính quyền Xô viết xây dựng quân đội lớn với hơn 5,3 triệu người và thực hiện chính sách Cộng sản thời chiến, tiến hành phân hoá và tiêu diệt các quân Bạch vệ, đẩy lùi quân đội nước ngoài để bảo vệ thành tựu cách mạng. Năm 1920, cuộc chiến chống thù trong giặc ngoài cơ bản kết thúc với chiến thắng.

Tháng 3 năm 1921, Nga bắt đầu tiến hành chính sách khôi phục kinh tế. Đảng Cộng sản Xô viết thay thế chính sách Cộng sản thời chiến bằng chính sách Kinh tế mới, được đề xuất bởi Vladimir Lenin. Chính sách này bao gồm việc áp đặt thuế lương thực, tổ chức lại công nghiệp, khôi phục thương nghiệp, cải cách tài chính, khuyến khích đầu tư và kinh doanh của các nhà đầu tư nước ngoài tại Nga. Nhờ thực hiện chính sách này, đất nước dần dần phục hồi sau thời kỳ chiến tranh.

Tháng 12 năm 1922, Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Nga (gọi tắt là Liên Xô) được thành lập, bao gồm Nga, Bê-lô-rút-xi-a, U-crai-na và Ngoại Cáp-ca-do.

Thành tựu:

- Công nghiệp: Vào cuối những năm 1930, Liên Xô trở thành một cường quốc công nghiệp mạnh mẽ, đứng đầu châu Âu và xếp thứ hai trên thế giới sau Hoa Kỳ. Liên Xô phát triển các ngành công nghiệp nặng như khai thác than, thép, công nghiệp máy móc, hàng không, vũ khí và công nghiệp hạt nhân.

- Nông nghiệp: Liên Xô hoàn thành quá trình tập trung hóa nông nghiệp, xây dựng một nền nông nghiệp cơ giới hóa và sản xuất trên quy mô lớn. Đất nông nghiệp được tập trung quản lý và sử dụng hiệu quả, các khu vực nông nghiệp được phát triển và sản lượng nông nghiệp tăng cao.

- Văn hóa, xã hội: Liên Xô loại bỏ tầng lớp tư bản bóc lột ở nông thôn, đẩy mạnh giáo dục phổ thông và giáo dục đại học, giải quyết vấn đề mù chữ và cải thiện đời sống của người dân.

Hạn chế:

Mất cân đđối giữa công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ, cũng như giữa công nghiệp và nông nghiệp. Sự tập trung quá mức vào công nghiệp nặng đã gây ra sự thiếu hụt và chất lượng kém trong sản xuất hàng tiêu dùng và các ngành công nghiệp nhẹ.

Vi phạm các nguyên tắc tự nguyện trong quá trình tập trung hóa nông nghiệp. Quá trình này, được gọi là "Đại cách mạng nông nghiệp", đã gặp nhiều khó khăn và gây ra những hậu quả không mong muốn, bao gồm sự giảm sản lượng nông nghiệp và sự thiếu thốn trong cung cấp thực phẩm cho dân cư.

I. NƯỚC NGA TỪ NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1922

Câu hỏi: Nêu những nét chính về tình hình nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập?

Hướng dẫn chi tiết:

Từ năm 1918 đến năm 1920, Nga (tức Liên Xô Xã hội Chủ nghĩa) phải đối mặt với cuộc Nội chiến Nga, trong đó chính quyền Xô viết (Cộng hòa Xô viết) đấu tranh chống lại các lực lượng Bạch vệ nổi dậy trong nước và sự can thiệp của 14 nước đế quốc. Trong bối cảnh đó, chính quyền Xô viết xây dựng quân đội lớn với hơn 5,3 triệu người và thực hiện chính sách Cộng sản thời chiến, tiến hành phân hoá và tiêu diệt các quân Bạch vệ, đẩy lùi quân đội nước ngoài để bảo vệ thành tựu cách mạng. Năm 1920, cuộc chiến chống thù trong giặc ngoài cơ bản kết thúc với chiến thắng.

Tháng 3 năm 1921, Nga bắt đầu tiến hành chính sách khôi phục kinh tế. Đảng Cộng sản Xô viết thay thế chính sách Cộng sản thời chiến bằng chính sách Kinh tế mới, được đề xuất bởi Vladimir Lenin. Chính sách này bao gồm việc áp đặt thuế lương thực, tổ chức lại công nghiệp, khôi phục thương nghiệp, cải cách tài chính, khuyến khích đầu tư và kinh doanh của các nhà đầu tư nước ngoài tại Nga. Nhờ thực hiện chính sách này, đất nước dần dần phục hồi sau thời kỳ chiến tranh.

Tháng 12 năm 1922, Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Nga (gọi tắt là Liên Xô) được thành lập, bao gồm Nga, Bê-lô-rút-xi-a, U-crai-na và Ngoại Cáp-ca-do.

II. LIÊN XÔ TỪ NĂM 1922 ĐẾN NĂM 1945

Câu hỏi: Trình bày những thành tựu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô. Công cuộc này còn tồn tại hạn chế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Thành tựu:

- Công nghiệp: Vào cuối những năm 1930, Liên Xô trở thành một cường quốc công nghiệp mạnh mẽ, đứng đầu châu Âu và xếp thứ hai trên thế giới sau Hoa Kỳ. Liên Xô phát triển các ngành công nghiệp nặng như khai thác than, thép, công nghiệp máy móc, hàng không, vũ khí và công nghiệp hạt nhân.

- Nông nghiệp: Liên Xô hoàn thành quá trình tập trung hóa nông nghiệp, xây dựng một nền nông nghiệp cơ giới hóa và sản xuất trên quy mô lớn. Đất nông nghiệp được tập trung quản lý và sử dụng hiệu quả, các khu vực nông nghiệp được phát triển và sản lượng nông nghiệp tăng cao.

- Văn hóa, xã hội: Liên Xô loại bỏ tầng lớp tư bản bóc lột ở nông thôn, đẩy mạnh giáo dục phổ thông và giáo dục đại học, giải quyết vấn đề mù chữ và cải thiện đời sống của người dân.

Hạn chế:

- Mất cân đđối giữa công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ, cũng như giữa công nghiệp và nông nghiệp. Sự tập trung quá mức vào công nghiệp nặng đã gây ra sự thiếu hụt và chất lượng kém trong sản xuất hàng tiêu dùng và các ngành công nghiệp nhẹ.

- Vi phạm các nguyên tắc tự nguyện trong quá trình tập trung hóa nông nghiệp. Quá trình này, được gọi là "Đại cách mạng nông nghiệp", đã gặp nhiều khó khăn và gây ra những hậu quả không mong muốn, bao gồm sự giảm sản lượng nông nghiệp và sự thiếu thốn trong cung cấp thực phẩm cho dân cư.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Hoàn thiện nội dung các giai đoạn của lịch sử nước Nga/Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945 theo mẫu sau vào vở ghi

Hướng dẫn chi tiết:

Câu 2: Sưu tầm tư liệu về thành tựu kinh tế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô. Giới thiệu tư liệu đó với thầy cô và bạn học.

Hướng dẫn chi tiết:

Một số gợi ý về nội dung và tư liệu có thể sử dụng cho bài viết của bạn:

- Phim tài liệu về Liên Xô: Có nhiều bộ phim tài liệu về Liên Xô được sản xuất trong thời gian đó, chẳng hạn như "The Soviet Story" và "The Rise and Fall of the Soviet Union". Những phim này cung cấp thông tin và hình ảnh về quá trình phát triển kinh tế của Liên Xô.

- Kỷ yếu hội thảo khoa học về Liên Xô: Có nhiều hội thảo khoa học và nghiên cứu đã được thực hiện về Liên Xô và thành tựu kinh tế của nó. Tìm kiếm các bài báo, kỷ yếu hội thảo, và sách chuyên khảo về chủ đề này để có thông tin chi tiết về các giai đoạn và các chỉ số kinh tế của Liên Xô.

- "Lịch sử Liên Xô (1917-1991)" - NXB Giáo dục Việt Nam: Đây là một tài liệu lịch sử giới thiệu về Liên Xô và các giai đoạn quan trọng trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tài liệu này có thể cung cấp thông tin về các thành tựu kinh tế của Liên Xô và vai trò của chúng trong sự phát triển của đất nước.