Đáp án Lịch sử 9 cánh diều Bài 5: Việt Nam Từ Năm 1918 Đến Năm 1930

BÀI 5. VIỆT NAM TỪ NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1930

MỞ ĐẦU

Đánh giá về phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam giai đoạn 1918 - 1930, nhà sử học Pháp Pi-e Bò-rô-sơ viết: "Phong trào dân tộc ở Việt Nam được thúc đẩy mạnh mẽ, đưa tới sự ra đòi của lực lượng chính trị mới theo khuynh hướng vô sản, đó là lực lượng chính trị của tương lai, hạt nhân là Nguyễn Ái Quốc”.

Vậy trong giai đoạn 1918 – 1930, phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam phát triển ra sao? Quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam diễn ra như thế nào và có ý nghĩa gì? Nguyễn Ái Quốc có những hoạt động và vai trò gì trong quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam?

Hướng dẫn chi tiết:

1925. Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam (1918 - 1930) bắt đầu với những nguyên nhân chính là sự áp bức của thực dân Pháp và sự cạnh tranh, phân biệt đối xử từ tư sản nước ngoài. Giai cấp tư sản và tiểu tư sản Việt Nam đã phát động nhiều cuộc đấu tranh để bảo vệ quyền lợi kinh tế của mình trong giai đoạn 1918-1925. Một số hoạt động đáng chú ý trong giai đoạn này bao gồm cuộc tẩy chay tư sản Hoa kiều, phong trào chống độc quyền cảng Sài Gòn, tổ chức Tâm tâm xã ở Quảng Châu, và vụ ám sát Toàn quyền Đông Dương Méc-lanh do Phạm Hồng Thái thực hiện.

Trong giai đoạn 1925-1930, phong trào dân tộc dân chủ tiếp tục phát triển mạnh mẽ dưới ảnh hưởng của tư tưởng Mác-Lênin và các trào lưu tư tưởng mới. Các tổ chức yêu nước mới ra đời và hoạt động tích cực trong giai đoạn này bao gồm Hội Phục Việt (sau này được đổi tên thành Tân Việt Cách mạng đảng) và Việt Nam Quốc dân đảng. Những tổ chức này đã tiến hành các hoạt động như ám sát, bạo lực vũ trang và khởi nghĩa vũ trang nhằm chống lại thực dân Pháp.

1. Quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu từ năm 1928, khi những người cấp tiến trong phong trào cách mạng nhận thấy cần có một đảng cộng sản để lãnh đạo. Từ tháng 6 đến tháng 9 năm 1929, ba tổ chức cộng sản đã ra đời, bao gồm Đông Dương Cộng sản đảng, An Nam cộng sản đảng và Đông Dương Cộng sản Liên đoàn. Tuy nhiên, việc ba tổ chức này hoạt động riêng rẽ và tranh giành ảnh hưởng đã gây khó khăn cho phong trào cách mạng. Vì vậy, việc hợp nhất ba tổ chức thành một đảng trở nên cần thiết.

Ngày 3-2-1930, tại Cửu Long (Hương Cảng, Trung Quốc), hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản đã diễn ra dưới sự chủ trì của Nguyễn Ái Quốc. Hội nghị này quyết định hợp nhất ba tổ chức thành Đảng Cộng sản Việt Nam và thông qua Chính cương vắn tắt và Sách lược vắn tắt của Đảng. Đây được coi là cương lĩnh Chính trị đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Ý nghĩa của việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam là quan trọng và đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong phong trào cách mạng ở Việt Nam. Đảng Cộng sản Việt Nam đã đảm nhd. Quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu từ năm 1928, khi những người cách mạng tiến bộ nhận thấy cần có một tổ chức đảng để lãnh đạo cuộc chiến tranh giành độc lập và cách mạng cho Việt Nam. Trong giai đoạn này, Nguyễn Ái Quốc (sau này được gọi là Hồ Chí Minh) đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức, lãnh đạo và hợp nhất các tổ chức cách mạng thành một đảng cộng sản.

Hoạt động và vai trò Nguyễn Ái Quốc trong quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

I. PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ TỪ NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1930

Câu hỏi: Mô tả những nét chính về phong trào đấu tranh dân tộc, dân chủ của giai cấp tư sản và tiểu tư sản Việt Nam trong những năm 1918 – 1930

Hướng dẫn chi tiết:

Nguyên nhân phong trào đấu tranh dân tộc, dân chủ của giai cấp tư sản và tiểu tư sản Việt Nam:

- Thực dân Pháp áp bức.

- Tư sản nước ngoài cạnh tranh, chèn ép và phân biệt đối xử.

Giai đoạn 1918-1925, giai cấp tư sản và tiểu tư sản Việt Nam đã phát động một số cuộc đấu tranh đòi quyền lợi về kinh tế:

- Năm 1919, tư sản Việt Nam tổ chức cuộc tẩy chay tư sản Hoa kiều và vận động người Việt Nam mua hàng của người Việt Nam.

- Năm 1923, một nhóm tư sản ở Nam Kì thành lập Đảng Lập hiến và tổ chức phong trào đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn.

- Năm 1923, tại Quảng Châu (Trung Quốc) thành lập tổ chức Tâm tâm xã.

- Năm 1924, tại Quảng Châu, Phạm Hồng Thái thực hiện vụ ám sát Toàn quyền Đông Dương Méc-lanh.

Trong giai đoạn 1925-1930, dưới sự tác động của các trào lưu tư tưởng mới, nhất là tư tưởng Mác-Lênin, phong trào dân tộc dân chủ tiếp tục phát triển, và xuất hiện các tổ chức yêu nước mới:

- Năm 1925, tại Trung Ki, một nhóm trí thức tiểu tư sản thành lập Hội Phục Việt, sau đó đổi tên thành Tân Việt Cách mạng đảng. Tổ chức này dần dần chuyển hướng theo con đường cách mạng vô sản và chuẩn bị thành lập chính đảng vô sản.

- Năm 1927, tại Hà Nội, một nhóm thanh niên trí thức thành lập tổ chức Việt Nam Quốc dân đảng, có ảnh hưởng của khuynh hướng cách mạng dân chủ tư sản và tập trung vào hoạt động ám sát và bạo lực vũ trang chống Pháp.

- Đầu năm 1929, một số đảng viên Việt Nam Quốc dân đảng tiến hành ám sát Ba-danh, dẫn đến cuộc đàn áp và phá vỡ cơ sở của tổ chức này.

Đêm 9-2-1930, Việt Nam Quốc dân đảng phát động khởi nghĩa vũ trang ở Yên Bái, sau đó lan rộng sang Phú Thọ, Hải Dương, Thái Bình. Tuy nhiên, cuộc khởi nghĩa bị thực dân Pháp đàn áp và nhanh chóng thất bại.

Câu hỏi: Mô tả những nét chính về phong trào công nhân Việt Nam những năm 1918-1930. Giải thích tại sao cuộc bãi công của công nhân Ba Son được coi là mở đầu cho giai đoạn đấu tranh tự giác của công nhân Việt Nam?

Hướng dẫn chi tiết:

Cuộc bãi công của công nhân Ba Son trong năm 1925 được coi là một bước quan trọng trong phong trào công nhân Việt Nam. Đây là cuộc đấu tranh đầu tiên có tổ chức và lãnh đạo thống nhất, do Công hội và các tổ chức cộng sản lãnh đạo. Cuộc bãi công này không chỉ tập trung vào mục tiêu kinh tế như tăng lương, cải thiện điều kiện làm việc, mà còn mang tính chất chính trị rõ ràng.

Cuộc bãi công Ba Son đã thể hiện sự đoàn kết của công nhân Việt Nam trong việc chống lại ách áp bức và bóc lột của thực dân Pháp và phong kiến. Nó cũng ủng hộ phong trào cách mạng thế giới và thể hiện sự tự giác và ý thức chính trị của công nhân Việt Nam. Cuộc bãi công này đã tạo tiền đề cho giai đoạn đấu tranh tự giác của công nhân Việt Nam, khi công nhân bắt đầu tổ chức và đấu tranh có mục đích chính trị rõ ràng, chuyển từ sự tự phát sang sự tự giác.

II. HOẠT ĐỘNG CỦA NGUYỄN ÁI QUỐC (1918 – 1930)

Câu hỏi: Nêu những nét chính về hoạt động của Nguyễn Ái Quốc trong những năm 1918 – 1930.

Hướng dẫn chi tiết:

Dưới tên Nguyễn Ái Quốc (tên khác của Hồ Chí Minh), Hoạt động của Bác từ năm 1918 đến 1930 đã có những sự kiện quan trọng:

- Năm 1919, Bác đã gửi bản Yêu sách của nhân dân An Nam tới Hội nghị Véc-xai, đòi các quyền lợi dân tộc và dân chủ cho nhân dân Việt Nam.

- Năm 1920, Bác đã đọc Sơ thảo lần thứ nhất những Luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lê-nin, và theo đuổi chủ nghĩa Mác-Lê-nin. Bác cũng tham gia Đại hội Đảng Xã hội Pháp và gia nhập Quốc tế Cộng sản, đồng thời sáng lập Đảng Cộng sản Pháp.

- Trong giai đoạn từ năm 1921 đến 1922, Bác tham gia sáng lập Hội liên hiệp thuộc địa và xuất bản báo Người cùng khổ (Le Paria) để truyền bá tư tưởng Mác-Lê-nin.

- Năm 1923-1924, Bác tham dự Hội nghị Quốc tế NBác dân và Đại hội lần thứ V của Quốc tế Cộng sản, nhằm truyền bá tư tưởng Mác-Lê-nin vào Việt Nam.

- Từ năm 1924 đến 1929, Bác thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên và xuất bản báo Thanh niên. Bác cũng huấn luyện cán bộ và tổ chức phong trào "vô sản hóa" trong việc cử cán bộ về nước hoạt động.

- Năm 1930, Bác chủ trì Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành Đảng Cộng sản Việt Nam. Tại hội nghị này, Đảng thBác qua Chính cương vẫn tắt, Sách lược vắn tắt và Điều lệ vắn tắt.

III. SỰ THÀNH LẬP ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

Câu hỏi: Trình bày quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

Hướng dẫn chi tiết:

- Từ năm 1928, phong trào dân tộc dân chủ, đặc biệt là phong trào cách mạng theo khuynh hướng vô sản ở Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ.

- Đầu năm 1929, những hội viên cấp tiến của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên và Tân Việt Cách mạng đảng nhận thấy cần phải thành lập một đảng cộng sản để lãnh đạo phong trào cách mạng. Từ tháng 6 đến tháng 9-1929, trên cơ sở hai tổ chức này, ba tổ chức cộng sản lần lượt ra đời:

+ Đông Dương Cộng sản đảng

+ An Nam cộng sản đảng

+ Đông Dương Cộng sản Liên đoàn

- Sự ra đời của ba tổ chức cộng sản góp phần thúc đẩy phong trào cách mạng trong nước phát triển. Tuy nhiên, việc ba tổ chức cộng sản hoạt động riêng rẽ, tranh giành ảnh hưởng đã gây bất lợi cho phong trào cách mạng. Thực tiễn đó đòi hỏi cần hợp nhất ba tổ chức cộng sản thành một đảng.

- Từ ngày 6-1 đến ngày 7-2-1930 tại Cửu Long (Hương Cảng, Trung Quốc), Nguyễn Ái Quốc chủ trì hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành một đảng thống nhất. Hội nghị nhất trí lấy tên đảng là Đảng Cộng sản Việt Nam, thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt của Đảng do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo. Đây là Cương lĩnh Chính trị đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Câu hỏi: Nêu ý nghĩa của việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

Hướng dẫn chi tiết:

- Chấm dứt thời kì khủng hoảng về đường lối cứu nước và giai cấp lãnh đạo cách mạng. Từ đây, cách mạng Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và trở thành một bộ phận của cách mạng thế giới.

- Là bước chuẩn bị đầu tiên có tính tất yếu, quyết định tạo ra bước ngoặt của phong trào cách mạng và lịch sử Việt Nam ở giai đoạn sau.

- Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam là bước ngoặt vĩ đại của phong trào cách mạng Việt Nam đầu thế kỉ XX

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Lập bảng tóm tắt các hoạt động và vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam trong những năm 1918-1930 theo mẫu sau vào vở ghi.

Hướng dẫn chi tiết:

Câu 2: Giải thích tại sao sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1930 được xem là bước ngoặt của phong trào cách mạng Việt Nam?

Hướng dẫn chi tiết:

Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) vào năm 1930 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Trước khi ĐCSVN được thành lập, phong trào cách mạng Việt Nam chịu tác động của nhiều tổ chức và phái đoàn khác nhau, tình trạng khủng hoảng về đường lối và giai cấp lãnh đạo đã tạo ra sự phân tán và mất định hướng.

Với việc thành lập ĐCSVN, cách mạng Việt Nam có một chính đảng duy nhất, định hướng rõ ràng và nhất quán. Đảng trở thành trung tâm lãnh đạo của phong trào cách mạng và định hình chiến lược, chiến thuật cách mạng. Điều này tạo ra sự đoàn kết và sự tổ chức mạnh mẽ, giúp tập trung tài nguyên và nỗ lực vào mục tiêu giành độc lập, tự do và cách mạng cho Việt Nam.

Câu 3: Sưu tầm tư liệu tranh ảnh về phong trào dân tộc, dân chủ ở Việt Nam trong những năm 1918-1930

Hướng dẫn chi tiết:

Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc tham dự và phát biểu tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XVIII Đảng Xã hội Pháp ở thành phố Tours, ngày 26/12/1920

Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam