Đáp án Lịch sử 9 cánh diều Bài 9:. Nước Mỹ Và Các Nước Tây Âu Từ Năm 1945 Đến Năm 1991

BÀI 9. NƯỚC MỸ VÀ CÁC NƯỚC TÂY ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

MỞ ĐẦU

Năm 1969, sau khi trở thành người đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng, Am-xtroong đã có một câu nói nổi tiếng: "Đây là bước đi nhỏ bé của một con người, nhưng là bước nhảy vọt của nhân loại. Sự kiện Am-xtroong đặt chân lên Mặt Trăng đánh dấu sự phát triển vượt bậc của nhân loại về kinh tế, khoa học – kĩ thuật nói chung, của nước Mỹ nói riêng kể từ sau năm 1945.

Vậy tình hình chính trị, kinh tế của nước Mỹ và các nước Tây Âu từ năm 1945 đến năm 1991 như thế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

1. Chính trị Mỹ:

Đối nội:

Trong giai đoạn sau Chiến tranh thế giới II, Mỹ thực hiện chính sách chống lại chủ nghĩa cộng sản và đấu tranh chống lại sự lan rộng của phong trào Cộng sản trong nước.

Tuy nhiên, không có lệnh cấm chính thức đối với Đảng Cộng sản Mỹ. Đảng này vẫn hoạt động và tồn tại cho đến ngày nay.

Đối ngoại:

Trong Chiến tranh lạnh, Mỹ thực hiện chiến lược chống lại sự lan rộng của chủ nghĩa xã hội chủ nghĩa và đấu tranh với Liên Xô và các nước đồng minh xã hội chủ nghĩa.

Mỹ thành lập các liên minh quân sự như NATO và tham gia vào các cuộc xung đột quân sự như Chiến tranh Triều Tiên và Chiến tranh Việt Nam.

1. Kinh tế Mỹ:

Sau Chiến tranh thế giới II, kinh tế Mỹ phục hồi mạnh mẽ và trở thành một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, không có dữ liệu chính xác về tỷ lệ sản lượng công nghiệp Mỹ chiếm trong tổng sản lượng công nghiệp thế giới vào năm 1948.

Mỹ không sở hữu hơn 50% số tàu thuyền đi lại trên mặt biển vào năm 1949. Thông tin này có thể là không chính xác.

Kinh tế Mỹ trải qua một số khủng hoảng và suy thoái, không chỉ trong giai đoạn từ 1973 đến 1991 như bạn đã đề cập, mà còn trong những giai đoạn khác như khủng hoảng tài chính năm 2008.

1. Chính trị Tây Âu:

Đối nội:

Các nước Tây Âu thực hiện nhiều biện pháp nhằm củng cố chính quyền dân chủ và thúc đẩy cải cách xã hội.

Một số phong trào đấu tranh của công nhân vẫn tồn tại và tiếp tục hoạt động trong giai đoạn này.

Đối ngoại:

Tây Âu không thiết lập chính quyền thân Mỹ ở các nước.

Trong giai đoạn từ những năm 60, 70 của thế kỉ XX, có sự phát triển của phong trào hòa giải và hợp tác ở Tây Âu, không chỉ là liên minh khu vực.

1. Kinh tế Tây Âu:

Kế hoạch phục hưng châu Âu (Kế hoạch Mác-san) không phụ thuộc hoàn toàn vào viện trợ của Mỹ, mà là một nỗ lực của các nước châu Âu để khôi phục kinh tế sau Chiến tranh thế giới II.

Từ năm 1950 đến năm 1973, kinh tế Tây Âu phát triển nhanh chóng và trở thành một trong balớp kinh tế hàng đầu thế giới, cùng với Mỹ và Nhật Bản, chứ không phải là "kinh tế hàng đầu thứ hai thế giới" vào năm 1950.

I. NƯỚC MỸ

Câu hỏi: Nêu những nét chính về chính trị của nước Mỹ từ năm 1945 đến năm 1991.

Hướng dẫn chi tiết:

Đối nội:

- Các nước Tây Âu đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm củng cố chính quyền dân chủ và thúc đẩy cải cách xã hội.

- Một số phong trào đấu tranh của công nhân vẫn tồn tại và tiếp tục hoạt động trong giai đoạn này.

Đối ngoại:

- Tây Âu không thiết lập chính quyền thân Mỹ ở các nước.

- Trong giai đoạn từ những năm 60, 70 của thế kỉ XX, có sự phát triển của phong trào hòa giải và hợp tác ở Tây Âu, không chỉ là liên minh khu vực.

Câu hỏi: Nêu những nét chính về kinh tế của mước Mỹ từ năm 1945 đến năm 1991.

Hướng dẫn chi tiết:

+ Năm 1948, sản lượng công nghiệp Mỹ chiếm 56,4% tổng sản lượng công nghiệp của thế giới tư bản.

+ Năm 1949, sản lượng nông nghiệp của Mỹ bằng hai lần sản lượng của Anh, Pháp, Cộng hoà Liên bang Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản cộng lại. Mỹ sở hữu hơn 50% số tàu thuyền đi lại trên mặt biển.

+ Nền kinh tế Mỹ chiếm gần 40% tổng sản phẩm kinh tế thế giới.

- Từ năm 1973 đến năm 1991, do tác động của cuộc khủng hoảng năng lượng thế giới, kinh tế Mỹ lâm vào tỉnh trạng khủng hoảng và suy thoái kéo dài đến năm 1982.

- Từ năm 1983, kinh tế Mỹ bắt đầu phục hồi và phát triển trở lại. Tuy không còn giữ ưu thế tuyệt đối như giai đoạn trước, nhưng Mỹ vẫn đứng đầu thế giới về sức mạnh kinh tế - tài chính.

II. CÁC NƯỚC TÂY ÂU

Câu hỏi: Nêu những nét chính về chính trị của các nước Tây Âu từ năm 1945 đến năm 1991.

Hướng dẫn chi tiết:

- Đối nội:

+ Củng cố chính quyền của giai cấp tư sản, thực hiện nhiều cải cách tự do, dân chủ.

+ Ôn định tình hình chính trị - xã hội, khôi phục kinh tế.

+ Ngăn cản các phong trào đấu tranh của công nhân

- Đối ngoại:

+ Khôi phục ách thống trị đối với các nước thuộc địa trước đây và từng bước phi thực dân hoá.

+ Liên minh với Mỹ, tham gia khối quân sự NATO.

+ Thực hiện chính sách liên minh khu vực trong quan hệ đối ngoại từ những năm 60, 70 của thế kỉ XX.

Câu hỏi: Nêu những nét chính về kinh tế của các nước Tây Âu từ năm 1945 đến năm 1991.

Hướng dẫn chi tiết:

- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, để khôi phục kinh tế, nhiều nước Tây Âu đã nhận viện trợ của Mỹ theo “Kế hoạch phục hưng châu Âu”, còn gọi là Kế hoạch Mác-san. Nhờ đó, kinh tế các nước Tây Âu được phục hồi nhưng ngày càng lệ thuộc vào Mỹ.

- Từ năm 1950 đến năm 1973, các nước Tây Âu bước vào thời kì phát triển. Tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình hằng năm của các nước Tây Âu là 4,6% trong những năm 1950 – 1973. Trong đó, Cộng hoà Liên bang Đức có tốc độ xấp xỉ 6%, cao nhất trong số các nước Tây Âu, tiếp đến là các nước I-ta-li-a (5,1%), Pháp (4,6%), Anh (2,5%).

- Năm 1967, Cộng đồng châu Âu chính thức ra đời sau một quá trình liên kết, hợp tác trên các lĩnh vực của các nước Pháp, Cộng hoà Liên bang Đức, I-ta-li-a, Bỉ, Hà Lan và Lúc-xăm-bua. Quá trình liên kết, hợp tác sau đó tiếp tục được đẩy mạnh, thúc đẩy kinh tế Tây Âu phát triển nhanh chóng.

- Đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX, các nước Tây Âu đã đuổi kịp và vượt Mỹ về một số lĩnh vực. Tây Âu trở thành một trong ba trung tâm kinh tế – tài chính lớn - của thế giới tư bản.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện tình hình chính trị, kinh tế của nước Mỹ và các nước Tây Âu từ năm 1945 đến năm 1991 vào vở ghi.

Hướng dẫn chi tiết:

Câu 2: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet.... giới thiệu một thành tựu tiêu biểu của nước Mỹ hoặc các nước Tây Âu từ năm 1945 đến năm 1991. Giới thiệu tư liệu đó với thầy cô và bạn học.

Hướng dẫn chi tiết:

Kế hoạch Marshall (European Recovery Program - ERP) là chương trình viện trợ kinh tế của Hoa Kỳ dành cho các nước Tây Âu sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Kế hoạch này được đề xuất bởi Ngoại trưởng George C. Marshall vào tháng 6 năm 1947 và được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua vào tháng 4 năm 1948.

- Mục tiêu: Kế hoạch Marshall nhằm mục đích:

+ Giúp các nước Tây Âu khôi phục nền kinh tế bị tàn phá bởi chiến tranh.

+ Ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản ở Tây Âu.

+ Mở rộng thị trường cho hàng hóa của Hoa Kỳ.

- Kết quả: Kế hoạch Marshall đã đạt được những thành công to lớn:

+ Nền kinh tế Tây Âu phục hồi nhanh chóng.

+ Tây Âu trở thành một thị trường quan trọng cho hàng hóa của Hoa Kỳ.

+ Chủ nghĩa cộng sản bị ngăn chặn ở Tây Âu.