Giáo án Lịch sử 9 cánh diều bài 1: Nước Nga và Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

CHƯƠNG 1: THẾ GIỚI TỪ NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1945

BÀI 1: NƯỚC NGA VÀ LIÊN XÔ TỪ NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1945

(1 tiết)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• Nêu được những nét chính về nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập.

• Trình bày được những thành tựu và chỉ ra được hạn chế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô. 

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Tự chủ và tự học: Khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập; tự lực làm những nhiệm vụ học tập được giao trên lớp và ở nhà. 

• Giao tiếp và hợp tác: Hợp tác và giao tiếp với các bạn trong các nhiệm vụ học tập.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phát hiện được vấn đề từ các nhiệm vụ học tập và tìm cách giải quyết chúng. 

Năng lực riêng: 

• Tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng thông tin Hình 1.1 – 1.4, mục Góc mở rộng để nhận thức về tình hình nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập (1918 – 1922) và những thành tựu, hạn chế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1922 – 1945). 

• Nhận thức và tư duy lịch sử: Nêu được những nét chính về nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập; Trình bày được những thành tựu và chỉ ra được hạn chế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô. 

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Sưu tầm trên sách, báo, internet về thành tựu kinh tế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. 

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ: Đọc và sưu tầm các thông tin, hình ảnh, tư liệu về công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô từ năm 1922 đến năm 1945 để mở rộng và nâng cao nhận thức. 

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Cánh diều (phần Lịch sử). 

• Lược đồ, hình ảnh, tư liệu sưu tầm về bài học Nước Nga và Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945.

• Phiếu học tập (giấy A0), nam châm dán Phiếu học tập, bút màu.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Cánh diều (phần Lịch sử). 

• Đọc trước nội dung bài học và sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bài học Nước Nga và Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp đỡ HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú với bài học mới. 

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Mảnh ghép lịch sử”. HS trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm liên quan đến nước Nga và Liên Xô để lật mở mảnh ghép. 

c. Sản phẩm: Các mảnh ghép lịch sử được lật mở trong trò chơi.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS cả lớp chơi trò chơi “Mảnh ghép lịch sử”. 

- GV phổ biến luật chơi cho HS: Để lật mở được mỗi mảnh ghép bị che khuất hình ảnh, HS trả lời câu hỏi liên quan kiến thức đã học ở lớp dưới về Chủ đề nước Nga và Liên Xô.

- GV trình chiếu 5 mảnh ghép và cho HS lần lượt lật mở từng mảnh ghép:

Mảnh ghép số 1: Đêm 25/10 (7/11 theo dương lịch) năm 1917, một sự kiện vô cùng trọng đại đã diễn ra ở nước Nga là:

A. V. I. Lê-nin bí mật từ Phần Lan về nước, trực tiếp lãnh đạo cách mạng.

B. Dưới sự chỉ huy trực tiếp của V. I. Lê-nin, quân cách mạng đã chiếm được Thủ đô Pê-tơ-rô-grat, bao vây Cung điện Mùa Đông.

C. Chính phủ lâm thời sụp đổ, khởi nghĩa giành thắng lợi ở Thủ đô. 

D. Cuộc khởi nghĩa giành thắng lợi ở Mát- xcơ-va.

Mảnh ghép số 2: Năm 1917, sau Cách mạng tháng Mười Nga thành công, người có vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Nhà nước Liên Xô đồng thời cũng bị phê phán về một số sai lầm trong thời gian cầm quyền là:

A. G. Xta-lin.

B. L. Tờ-rốt-xkít.

C. V.I. Lê-nin.

D. Nga hoàng Ni-cô-lai II.

Mảnh ghép số 3: Điền vào dấu ba chấm “…” trong đoạn tư liệu dưới đây:

“Giống như mặt trời chói lọi, ………………………chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế”.

(Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 15, NXB Chính trị quốc gia Hà Nội, 2011, tr.387)

A. Cách mạng Tháng Mười.

B. Cung điện Mùa Đông.

C. Đảng Bôn-sê-vích.

D. Cách mạng Tháng Hai.

Mảnh ghép số 4: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 mang tính chất là cuộc cách mạng?

A. Dân chủ tư sản kiểu mới.

B. Xã hội chủ nghĩa.

C. Tư sản.

D. Giải phóng dân tộc. 

Mảnh ghép số 5: Hình ảnh quốc kì và quốc huy dưới đây nói về: 

A. Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô).

B. Các nước cộng hòa Ngoại Cáp-ca-dơ.

C. Nước Nga Xô viết.

D. U-crai-na. 

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học, hiểu biết của bản thân, trả lời câu hỏi và lật mở từng mảnh ghép. 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

GV mời đại diện 5 HS lần lượt lật mở 5 mảnh ghép. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

- GV trình chiếu Mảnh ghép lịch sử: 

Hình ảnh Lá cờ Chiến thắng cắm trên nóc tòa nhà Quốc hội Đức năm 1945

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Hình ảnh lá cờ với màu đỏ tượng trưng cho cách mạng búa liềm, ngôi sao tượng trưng cho đoàn kết công – nông và Hồng quân Liên Xô đã gợi nhớ về một thời kí ức lịch sử vinh quang, đầy tự hào của nước Nga Xô viết giai đoạn 1918 – 1945. Vậy, nước Nga đã trải qua những năm tháng như thế nào trước khi Liên Xô được thành lập? Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô thời kì này có những điểm gì nổi bật? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 1: Nước Nga và Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về nước Nga từ năm 1918 đến năm 1922

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được những nét chính về nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập. 

b. Nội dung: GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, khai thác Hình 1.2, mục Góc mở rộng, thông tin mục I SGK tr.5, 6 và hoàn thành Phiếu học tập số 1: Nêu những nét chính về tình hình nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập. 

c. Sản phẩm: Phiếu học tập số 1 của HS về những nét chính về tình hình nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS	DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, khai thác Hình 1.2, mục Góc mở rộng, thông tin mục I SGK tr.5, 6 và hoàn thành Phiếu học tập số 1. Hình 1.2. Lược đồ diễn biến cuộc đấu tranh  chống thù trong giặc ngoài ở Nga (1918 – 1920) PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 NƯỚC NGA TỪ NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1922 Thời gian Nhiệm vụ Biện pháp của chính quyền Xô viết Kết quả 1918 –1920       1920 – 1922       12 – 1922         - GV nêu câu hỏi gợi mở cho HS thảo luận: + Nước Nga Xô viết sau Cách mạng tháng Mười (1917) gặp phải những khó khăn gì? + Nội dung cơ bản của Chính sách cộng sản thời chiến là gì? Chính sách đó đã mang lại kết quả như thế nào? + Vì sao phải thay Chính sách cộng sản thời chiến bằng Chính sách kinh tế mới? + Nội dung cơ bản, kết quả của Chính sách kinh tế mới là gì? - GV cung cấp một số tư liệu về liên quan đến tình hình nước Nga Xô viết trong những năm 1920 – 1922 (Đính kèm phía dưới Hoạt động 1).  - GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận cặp đôi, trình bày quan điểm: Vì sao nhân dân Xô viết bảo vệ được thành quả của Cách mạng tháng Mười? Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS thảo luận, đọc thông tin SGK kết hợp tư liệu GV cung cấp, hoàn thành Phiếu học tập số 1 và trả lời câu hỏi. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS trong quá trình tìm hiểu (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện 3 HS lần lượt trình bày những nét chính về tình hình nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập theo Phiếu học tập số 1.  - GV mời đại diện 2 HS lần lượt trả lời câu hỏi mở rộng: Nhân dân Xô viết bảo vệ được thành quả của Cách mạng tháng Mười vì: sự ủng hộ của nhân dân, lòng yêu nước được phát huy mạnh mẽ để bảo vệ chế độ mới, Hồng quân chiến đấu dũng cảm để bảo vệ Tổ quốc, các chính sách của Đảng Bôn-sê-vích đã đem lại nhiều kết quả tích cực.  Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, kết luận: Nhờ thực hiện chính sách kinh tế mới (NEP), đất nước từng bước được phục hồi. Tháng 12/1922, Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) được thành lập.  - GV mở rộng kiến thức, liên hệ thực tế về: Giá trị, ý nghĩa thực tiễn của chính sách Kinh tế mới đối với công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay:  + Đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội. + Có sự thay đổi cơ bản và toàn diện, kinh tế tăng trưởng khá nhanh. + Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được đẩy mạnh. + Hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường, + Chính trị, xã hội ổn định; quốc phòng và an ninh được giữ vững. - GV chuyển sang nội dung mới.	I. Nước Nga từ năm 1918 đến năm 1922 Kết quả Phiếu học tập số 1 đính kèm phía dưới Hoạt động 1.
Tư liệu 1: …………

----------------------

--------Còn tiếp--------