Giáo án dạy thêm Ngữ văn 11 kết nối Bài 7 TH tiếng Việt: Một số hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường: đặc điểm và tác dụng

HOẠT ĐỘNG CỦA G V - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Củng cố kiến thức

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu hs thực hiện cá nhân: Em hãy nêu cách nhận biết tác dụng của hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 bạn phát biểu

- GV yêu cầu HS lắng nghe, nhận xét đồng đẳng, bổ sung (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV dẫn dắt chuyển sang nổi dung mới.

I. Nhắc lại kiến thức

Nhận biết tác dụng của hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường

- Hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường trong sáng tạo văn học với những ví dụ lấy từ thể loại thơ. Đến bài này tiếp tục được làm sáng tỏ với những ngữ liệu chủ yếu lấy từ văn xuôi. Dù ở thể loại nào, việc phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường một cách chủ động sáng tạo cũng hướng đến mục đích: thể hiện cái nhìn độc đáo của người viết về đối tượng; gợi những liên tưởng lạ lùng, mới mẻ cho người đọc; làm mới cách biểu đạt, tránh sự sáo mòn trong sử dụng từ ngữ,…

Trường THPT:……………

Lớp:………………………..

Họ và tên:………………….

PHIẾU BÀI TẬP

VĂN BẢN: MỘT SỐ HIỆN TƯỢNG PHÁ VỠ

NHỮNG QUY TẮC THÔNG THƯỜNG

Khoanh tròn vào đáp án đúng

Câu 1: Chỉ ra hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ trong hai câu thơ sau:

“Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu

Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều”

A. Sử dụng hình thức đảo ngữ

B. Tạo ra sự kết hợp trái logic để lạ hóa đối tượng

C. Cung cấp nét nghĩa mới cho từ ngữ 

D. Bổ sung chức năng mới cho dấu câu

Câu 2: Theo em lí do vì sao cụm từ “sâu chót vót” trong bài thơ Tràng giang lại  gây ấn tượng mạnh cho người đọc?

A. Là một sự kết hợp trái logic khi không lấy từ đo độ cao mà lấy từ đo độ sâu để diễn tả sự rợn ngợp của con người trước không gian

B. Vì sử dụng từ lấy chót vót để diễn tả độ sâu thăm thẳm

C. Sử dụng đảo ngữ 

D. Sử dụng điệp từ

Câu 3: Dấu hai chấm trong câu “Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa”  có tác dụng gì?

A. Thể hiện quan hệ nhân quả bóng chiều nặng phủ lên cánh chim khiến nó nghiêng lệch đi. Từ đó cho thấy bóng chiều sa xuống đổ ụp xuống mặt đất

B. Thể hiện quan hệ giải thích: cánh chiêm phải lệch đi vì ánh chiều đang sa xuống đè nặng lên đôi vai của nó.

C. Thể hiện quan hệ nhân quả bóng chiều nặng phủ lên cánh chim khiến nó nghiêng lệch đi, thể hiện quan hệ giải thích: cánh chiêm phải lệch đi vì ánh chiều đang sa xuống đè nặng lên đôi vai nó.

D. Thể hiện quan hệ nhân quả bóng chiều nặng phủ lên cánh chim khiến nó nghiêng đi, từ đó thấy chiều xa xuống mặt đất.

Câu 4: Câu thơ nào dưới đây thể hiện hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường trong sáng tác văn học?

A. Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều

B. Lòng quê rờn rợn vời con nước

C. Thân em vừa trắng lại vừa tròn

D. Bỗng nhận ra hương ổi

Câu 5: Câu thơ nào sử dụng hình thức đảo ngữ để nhấn mạnh một đặc điểm nào đó của đối tượng miêu tả?

A. Lắt lẻo cành thông cơn gió thốc

B. Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái

C. Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu

D. Tất cả đáp án trên 

Câu 6: Câu thơ nào thể hiện rõ nhất sự phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường trong sáng tác văn học?

A. Ô! Hay buồn vương cây ngô đồng

                    Vàng rơi! Vàng rơi: thu mênh mông

B. Dữ dội và dịu êm

C. Ồn ào và lặng lẽ

D. Ao sâu lạnh lẽo, nước trong veo

Câu 7: Câu thơ nào sau đây phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường trong sáng tác văn học?

A. Nắng xuống trời lên sâu chót vót

      Sông dài trời rộng bến cô liêu

B.        Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào người

C.        Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa

D.        Tất cả đáp án trên

Câu 8: Trong câu thơ “Sóng gợn Tràng giang buồn điệp điệp” có gì khác lạ?

A. Sự kết hợp độc đáo khác lạ của cụm từ buồn điệp điệp

B. Đảo ngữ

C. Biện pháp sử dụng từ láy điệp điệp

D. Chơi chữ

Câu 9: Biện pháp đảo ngữ trong câu thơ sau có vai trò gì?

“Lao xao chợ cá làng ngư phủ”

A. Diễn tả âm thanh cuộc sống huyên náo và nhộn nhịp

B. Diễn tả âm thanh nhỏ, chập chờn lúc rõ lúc không

C. Diễn tả âm thanh ở xa, lúc tỏ lúc không

D. Diễn tả bức tranh của làng chài

Câu 10: Câu thơ nào không phá vỡ quy tắc ngôn ngữ trong sáng tác văn học?

A. Lom khom dưới núi tiều vài chú

           Lác đác bên sông chợ mấy nhà

B. Bạc phơ mái tóc người Cha

  Ba mươi năm Đảng nở hoa tặng Người

C. Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vôi vã

D. Ung dung buồn lái ta ngồi