Củng cố kiến thức đã học về văn bản Lời tiễn dặn hoàn cảnh sáng tác, những chi tiết đặc sắc, nội dung, nghệ thuật).
Luyện tập theo văn bản Lời tiễn dặn

Năng lực

Năng lực chung

- Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
- Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng biệt

Nhận biết được một số yếu tố hình thức (cấu tứ, hình ảnh, ngôn ngữ...); nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa, bài học,...).

Phẩm chất

Có quan niệm sống đúng đắn và ứng xử nhân văn.
Tình yêu nước yêu quê hương thắm thiết

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Đối với giáo viên

Giáo án;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

Đối với học sinh

SGK, SBT Ngữ văn 8.
Soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
Nội dung: GV hướng dẫn HS thảo luận cặp đôi, chia sẻ hiểu biết về một số câu hỏi liên quan đến bài học
Sản phẩm: Câu trả lời của HS về một số câu liên quan đến bài học và chuẩn kiến thức của GV.
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, trả lời câu hỏi: Hãy nhớ lại một tác phẩm (thuộc bất kì thể loại nào) có kể một câu chuyện tình yêu đã thực sự gây ấn tượng với bạn. Theo bạn điều gì khiến tình yêu trở thành đề tài bất tận của văn học?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân và chia sẻ trong nhóm.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày trước lớp.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Tình yêu là đề tài vô tận trong sáng tác văn học cũng như điện ảnh. Tình yêu có muôn vàn cung bậc cảm xúc, có những mối tình khiến cho người ngoài phải thổn thức và thắt cả trái tim. Trong bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng ôn tập lại Lời Tiễn dặn để thấy mối tình sâu đậm và đầy bi thương của chàng trai và cô gái.

CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC
Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố lại kiến thức văn bản Lời tiễn dặn (hoàn cảnh sáng tác, tác phẩm, nội dung, nghệ thuật của văn bản)
Nội dung: GV hướng dẫn HS ôn tập văn bản Lời tiễn dặn
Sản phẩm học tập: HS nhắc lại kiến thức chung về văn bản Lời tiễn dặn và chuẩn kiến thức của GV.
Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học về văn bản Lời tiễn dặn, trả lời câu hỏi:

- Trình bày một số hiểu biết của em về truyện thơ?

- Trình bày hiểu biết của em về tác phẩm?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày các nội dung:

+ Hiểu biết về thể loại truyện thơ

+ Hoàn cảnh sáng tác tác phẩm.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức bài học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 2 nhóm.

- GV yêu cầu các nhóm đọc văn bản Lời tiễn dặn và trả lời câu hỏi:

+ Chàng trai đã có tâm trạng thế nào khi tiễn người yêu?

+ Diễn biến tâm trạng của chàng trai khi ở chồng cô gái?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ các nhóm (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 2 nhóm lần lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 3: Kết luận theo thể loại

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, tổng kết, rút ra cấu tứ, hình ảnh trong truyện thơ Tiễn dặn người yêu.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, rút ra kết luận theo thể loại về văn bản

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại 1 – 2 HS trình bày về nội dung, hình thức văn bản.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

1. Hiểu biết chung về tác phẩm

a. Khái niệm truyện thơ

- Truyện thơ là những thể truyện kể bằng thơ có sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình phản ánh số phận người nghèo khổ, khát vọng về tình yêu, tự do, hạnh phúc và công lý.

b. Xuất xứ tác phẩm

- Lời tiễn dặn là của dân tộc Thái một truyện thơ nổi tiếng trong kho tàng truyện thơ của các dân tộc thiểu số.

- Gồm có 1864 câu

- Bố cụ: 2 phần:

+ Phần 1: Từ đầu đến góa bụa về giá: tâm trạng chàng trai khi đưa tiễn người yêu

+ Phần 2: Dậy đi em đến hết: Tâm trạng cử chỉ chàng trai khi ở nhà chồng cô gái.

2. Nhắc lại kiến thức bài học

a. Tâm trạng chàng trai khi đưa tiễn người yêu

- Tình cảm quyến luyến tha thiết của một tình yêu sâu sắc

- Cảm nhận về nỗi khô đau tuyệt vọng của cô gái:

+ Vừa đi vừa ngoảnh lại….

+ Mỗi bước đi của cô gái là nỗi đau nỗi nhớ

+ Cô gái “ngoảnh lại”, “ngóng trông”, “lòng càng đau càng nhớ”…..

- Chàng trai đã khẳng địnhlòng chung thủy của mình, mượn hương người yêu lúc này vì suốt đời anh không còn ai yêu thương hơn để lúc chết có nhờ có hương của người mà cháy đượm.

- Chàng trai động viên cô gái

- Chàng trai ước hẹn chờ đợi cô gái trong mọi thời gian mọi tình huống

ð Nỗi đau của đôi bạn tình và tình yêu mãnh liệt của chàng trai dành cho cô gái. Đồng thời cũng là sự chờ đợi bám víu trong vô vọng trạng thái bồn chồn, dùng dằng, tủi hổ của cô gái khi bị ép duyên.

a. Tâm trạng cử chỉ của chàng trai khi ở nhà chồng cô gái

- An ủi vỗ về cô gái khi bị nhà chồng đánh đập hắt hủi

- Làm thuốc cho cô gái uống

- Giúp cô làm việc

=> Sự quan tâm chăm sóc ân cần của chàng trai đã trở thành chỗ dựa tinh thần vững chắc cho cô gái

+ Điệp từ “chết” và những hình ảnh thiên nhiên chỉ sự hóa thân gắn bó khăng khít giữa hai nhân vật trữ tình khửng định tình yêu mãnh liệt thủy chung son sắt của họ.

3. Kết luận theo thể loại

a. Nghệ thuật

- Sử dụng nhiều câu thơ có sự trùng điệp từ, kiểu câu

- Sử dụng nhiều hình ảnh so sánh tương đồng, hình ảnh ẩn dụ.