Giáo án điện tử bài 2: Cộng, trừ, nhân, chia số hữu tỉ

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC

Độ dài đèo Hải Vân là bao nhiêu ki – lô – mét?

Đèo Hải Vân là một cung đường hiểm trở trên tuyến giao thông xuyên suốt Việt Nam. Để thuận lợi cho việc đi lại, người ta đã xây dựng hầm đường bộ xuyên đèo Hải Vân. Hầm Hải Vân có chiều dài là  km và bằng    độ dài đèo Hải Vân.

Hầm Hải Vân có chiều dài là  km và bằng    độ dài đèo Hải Vân

Độ dài đèo Hải Vân là

BÀI 2: CỘNG, TRỪ, NHÂN, CHIA SỐ HỮU TỈ

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Cộng, trừ hai số hữu tỉ. Quy tắc chuyển vế
2. Nhân, chia hai số hữu tỉ
3. Luyện tập
4. CỘNG, TRỪ SỐ HỮU TỈ. QUY TẮC CHUYỂN VẾ
5. Quy tắc cộng, trừ hai số hữu tỉ

HĐ1

Thực hiện phép tính

a)

b)

Nhận xét

Vì mọi số hữu tỉ đều viết dưới dạng phân số nên ta có thể cộng, trừ hai số hữu tỉ bằng cách viết chúng dưới dạng phân số rồi áp  dụng quy tắc cộng, trừ phân số.

Khi hai số hữu tỉ cùng viết ở dạng số thập phân (với hữu hạn chữ số khác 0 ở phần thập phân) thì ta có thể cộng, trừ hai số đó theo quy tắc cộng, trừ số thập phân.

Ví dụ 1

Tính

Luyện tập 1

Tính

a)

b)

2. Tính chất của phép cộng các số hữu tỉ

HĐ2

Nhận xét

Giống như phép cộng các số nguyên, phép cộng các số hữu tỉ cũng có các tính chất: giao hoán, kết hợp, cộng với số 0, cộng với số đối.

Ta có thể chuyển phép trừ cho một số hữu tỉ thành phép cộng với số đối của số hữu tỉ đó. Vì thế, trong một biểu thức đại số chỉ gồm các phép cộng và phép trừ, ta có thể thay đổi tùy ý vị trí các số hạng kèm theo dấu của chúng.

Ví dụ 2

Tính một cách hợp lí

Luyện tập 2

Tính một cách hợp lí

3. Quy tắc chuyển vế

HĐ3

Quy tắc: Muốn tìm một số hạng của tổng hai số khi biết tổng và số hạng còn lại, ta lấy tổng trừ đi số hạng kia. 

Quy tắc chuyển vế

Khi chuyển một số hạng từ vế này sang vế kia của một đẳng thức, ta phải đổi dấu số hạng đó:

Ví dụ 3

Tìm , biết

a,

Luyện tập 3

Tìm , biết

1. NHÂN, CHIA HAI SỐ HỮU TỈ
2. Quy tắc nhân, chia hai số hữu tỉ

HĐ4

Nhận xét

• Vì mọi số hữu tỉ đều được viết dưới dạng phân số nên ta có thể nhân, chia hai số hữu tỉ bằng cách viết chúng dưới dạng phân số rồi áp dụng quy tắc nhân, chia phân số.
• Khi hai số hữu tỉ cùng viết ở dạng số thập phân (với hữu hạn chữ số khác 0 ở phần thập phân) thì ta có thể nhân, chia hai số đó theo quy tắc nhân, chia số thập phân.

Ví dụ 4

Tính

Luyện tập 4

Độ dài đèo Hải Vân là:

Luyện tập 5

Một ô tô đi từ tỉnh A đến tỉnh B. Trong 1 giờ đầu, ô tô đã đi được   quãng đường. Hỏi với vận tốc đó, ô tô phải mất bao lâu để đi hết quãng đường AB.

Giải

Thời gian ô tô đi hết quãng đường AB là:

2. Tính chất của phép nhân các số hữu tỉ
3. a) Tính chất

HĐ5

Nhận xét

Giống như phép nhân các số nguyên, phép nhân các số hữu tỉ cũng có các tính chất giao hoán, kết hợp, nhân với số 1, phân phối của phép nhân đối với phép cộng và phép trừ.

Ví dụ 5

Tính một cách hợp lí

Luyện tập 6

Tính một cách hợp lí

1. b) Số nghịch đảo

HĐ6

Phân số nghịch đảo của  là

Nhận xét

Tìm số nghịch đảo của mỗi số hữu tỉ sau

Số nghịch đảo của  là:  .

Số nghịch đảo của là:  .

Luyện tập 7

Tìm số nghịch đảo của mỗi số hữu tỉ sau

Số nghịch đảo của  là:  .

Số nghịch đảo của là: .

III. LUYỆN TẬP

TÍNH

TÍNH

Tính một cách hợp lí

Tìm x, biết

Vận dụng

Bác Nhi gửi vào ngân hàng 60 triệu đồng với kì hạn 1 năm, lãi suất 6,5%/năm. Hết kì hạn 1 năm, bác rút ra  số tiền (kể cả gốc và lãi). Tính số tiền còn lại cả bác Nhi trong ngân hàng.

Giải

Số tiền lãi là:   (triệu đồng)

Số tiền gốc và lãi của bác Nhi sau 1 năm là: 

            (triệu đồng)

Số tiền bác Nhi rút ra là:   (triệu đồng)

Số tiền còn lại của bác Nhi trong ngân hàng là:

               (triệu đồng).

Tính diện tích mặt bằng của ngôi nhà được mô tả như Hình 7 (các số đo trên hình tính theo đơn vị mét).

Giải

Diện tích mặt bằng của ngôi nhà là:

Vậy diện tích mặt bằng của ngôi nhà là .

Theo kiến trúc sư, ổ cắm điện và vòi nước của chú Năm cách nhau tối thiểu là 60 cm. Trên bản vẽ có tỉ lệ là 1 : 20 của thiết kế nhà chú Năm, khoảng cách từ ổ cắm điện đến vòi nước đo được là 2,5 cm. Khoảng cách trên bản vẽ như vậy có phù hợp với yêu cầu của kiến trúc sư hay không? Giải thích vì sao?

Giải

Theo bản đồ, khoảng cách thực tế từ ổ cắm điện đến vòi nước là:

Vì nên khoảng cách trên bản vẽ như vậy không phù hợp với yêu cầu của kiến trúc sư.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Ôn lại kiến thức đã học trong bài

Hoàn thành các bài tập trong SBT

Chuẩn bị bài mới “Phép tính luỹ thừa với số mũ tự nhiên của một số hữu tỉ”.

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE BÀI GIẢNG!