Giáo án điện tử Hoá học 11 kết nối Bài 2: Cân bằng trong dung dịch nước

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

Hình 2.1 cho thấy giá trị pH của dung dịch một số chất thông dụng. Vậy pH là gì? pH có ảnh hưởng gì đến đời sống? Xác định pH như thế nào?

BÀI 2. CÂN BẰNG TRONG DUNG DỊCH NƯỚC

NỘI DUNG BÀI HỌC

SỰ ĐIỆN LI

THUYẾT ACID – BASE CỦA BRONSTED

KHÁI NIỆM pH VÀ Ý NGHĨA CỦA pH TRONG THỰC TIỄN

SỰ THỦY PHÂN CỦA CÁC ION

CHUẨN ĐỘ ACID – BASE

1. SỰ ĐIỆN LI
2. Hiện tượng điện li

Quan sát thí nghiệm về tính dẫn điện của các chất tinh khiết (H₂O và NaCl) và dung dịch NaCl

Thảo luận và trả lời câu hỏi hoạt động I.1 (SGK tr.17)

1. Hãy nhắc lại khái niệm dòng điện.
2. Đèn sáng cho thấy dung dịch NaCl dẫn điện, chứng tỏ trong dung dịch có hạt mang điện. Đó có thể là loại hạt nào (electron, phân tử NaCl, cation hay anion)?
3. Hãy giải thích sự tạo thành hạt mang điện đó.

>>> 

• Dòng điện là dòng chuyển dời có hướng của các hạt mang điện.
• Trong dung dịch muối ăn có ion âm (anion và ion dương (cation).
• Sự tạo thành hạt mang điện trong dung dịch NaCl:

Tinh thể ion NaCl có ion Na⁺ liên kết với ion Cl^-

Phân tử nước phân cực

Tinh thể ion bị phá vỡ

Tạo thành các ion Na⁺ và Cl^- trong dung dịch

Dung dịch muối ăn dẫn điện

1. Hiện tượng điện li

Mô hình biểu diễn sự phân li NaCl trong nước tạo thành các ion: Nêu định nghĩa về sự điện li, chất điện li?

Khái niệm

Quá trình phân li các chất trong nước tạo thành ion được gọi là sự điện li. Những chất khi tan trong nước phân li ra các ion được gọi là chất điện li.

2. Chất điện li

Kết quả thử tính dẫn điện với các dung dịch hydrochloric acid (HCl), sodium hydroxide (NaOH), saccharose (C₁₂H₂₂O₁₁), ethanol (C₂H₅OH) được trình bày trong bảng dưới đây.

Hãy hoàn thành các thông tin còn thiếu trong bảng vào vở.

1. Chất điện li và chất không điện li

• Các acid, base, muối khi hòa tan trong nước phân li ra các ion nên chúng là chất điện li.
• Nước tinh khiết, đường và ethanol trong nước không phân li ra các ion nên chúng là chất không điện li.
• Cách viết phương trình điện li:
  • Acid H⁺ + anion gốc acid
  • Acid H⁺ + anion gốc acid
  • Base cation kim loại/ + OH^-
  • Muối cation kim loại/ + anion gốc acid

1. Chất điện li mạnh và chất điện li yếu

Kết quả thử tính dẫn điện với dung dịch HCl 0,1M và dung dịch CH₃COOH 0,1M cho thấy trường hợp cốc đựng dung dịch HCl 0,1M bóng đèn sáng hơn.

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Hãy so sánh số ion mang điện trong hai dung dịch trên, từ đó cho biết acid nào phân li mạnh hơn?

• Số ion mang điện trong dung dịch HCl 0,1M nhiều hơn trong dung dịch CH₃COOH 0,1M.
• Trong dung dịch, HCl phân li mạnh hơn CH₃

Dựa vào mức độ phân li thành các ion, chất điện li được chia thành hai loại

Chất điện li mạnh

Là chất khi tan trong nước, hầu hết các phân tử chất tan đều phân li ra ion

Chất điện li yếu

Là chất khi tan trong nước chỉ có một phần số phân tử chất tan phân li ra ion, phần còn lại vẫn tồn tại ở dạng phân tử trong dung dịch

• Các chất điện li mạnh thường gặp:
  • Acid mạnh: HCl, HNO₃, H₂SO₄,...
  • Base mạnh: NaOH, KOH, Ca(OH)₂, Ba(OH)₂,...
  • Hầu hết các muối
• Quá trình phân li của chất điện li mạnh xảy ra gần như hoàn toàn và được biểu diễn bằng mũi tên một chiều.
  • HNO₃ H⁺ +
  • NaOH Na⁺ + OH^-
  • Na₂CO₃ 2Na⁺ +
• Những chất điện li yếu gồm:
  • Các acid yếu: CH₃COOH, HClO, HF, H₂CO₃,...
  • Các base yếu: Cu(OH)₂, Fe(OH)₂,...
• Quá trình phân li của chất điện li yếu là một phản ứng thuận nghịch và được biểu diễn bằng hai nửa mũi tên ngược chiều nhau:

CH₃COOH  H⁺ + CH₃COO^-

Phương trình phân tử, phương trình ion và ion rút gọn