Giáo án điện tử Hoá học 11 kết nối Bài 15 phần 1: Alkane

CHÀO MỪNG CẢ LỚP

QUAY TRỞ LẠI VỚI MÔN HỌC!

KHỞI ĐỘNG

Quan sát video và cho biết khí thiên nhiên thuộc loại hợp chất hữu cơ nào? Trong video cung cấp cho các em thông tin gì về khí thiên nhiên?

CHƯƠNG 4: HYDROCARBON

BÀI 15: ALKANE

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm, danh pháp

Đặc điểm cấu tạo

Tính chất vật lí

Tính chất hóa học

Ứng dụng

Điều chế

Ô nhiễm không khí do phương tiện giao thông

I.

KHÁI NIỆM, DANH PHÁP

1. Khái niệm và công thức chung của alkane

Chia lớp thành 4 nhóm, hoàn thành nhiệm vụ:

Hãy quan sát dãy đồng đẳng của methane (Bảng 15.1, SGK), thực hiện các yêu cầu:

1. Nhận xét về thành phần nguyên tố của các chất trong dãy đồng đẳng của methane.
2. Sự khác nhau về số lượng nguyên tử H và C tuân theo quy luật nào?
3. Viết công thức cấu tạo đầy đủ của CH₄, C₂H₆, C₃H₈,...; từ đó rút ra đặc điểm cấu tạo phân tử.
4. Trong các hợp chất hữu cơ, carbon có hoá trị IV và hydrogen có hoá trị I, hãy lập công thức chung của alkane.

1. Thành phần nguyên tử chỉ có carbon và hydrogen.
2. Các chất trong dãy đồng đẳng của methane hơn kém nhau 1 hay nhiều nhóm CH₂.
3. Viết công thức cấu tạo đầy đủ của:

Nhận xét: Phân tử chỉ có liên kết đơn (liên kết σ). Đặc điểm là liên kết cộng hóa trị.

4. Lập công thức hóa học chung của alkane:

Bước 1:

Công thức hóa học của alkane là C_nH_m.

Bước 2:

Nguyên tử carbon có hoá trị IV nên tổng số liên kết xung quanh n nguyên tử carbon là 4n.

Bước 3:

Nguyên tử carbon có thể liên kết với nhau tạo thành mạch nên nC sẽ có (n - 1) liên kết C-C ⇒ số nguyên tử H liên kết với các nguyền từ carbon sẽ là: 4n - 2.(n - 1) = 2n + 2.

Công thức chung của alkane là C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

4. Lập công thức hóa học chung của alkane:

Cách khác

Lập công thức chung của alkane dựa vào định nghĩa dãy đồng đẳng:

Công thức của alkane là CH₄[CH₂]_k hay C_1+kH_4+2k

Đặt 1 + k = n thì 4 + 2k = 2n +2

 Công thức chung của alkane là C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

GHI NHỚ

• Alkane là các hydrocarbon no, mạch hở chỉ có liên kết đơn C - H và C - C trong phân tử.
• Công thức chung: C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

2. Danh pháp

• Tên theo danh pháp thay thế của các alkane không phân nhánh:

Phần nền (chỉ số lượng nguyên tử C)

• Tên theo danh pháp thay thế của gốc alkyl:

Phần nền (chỉ số lượng nguyên tử C)

• Tên theo danh pháp thay thế của các alkane phân nhánh:

Số chỉ vị trí mạch nhánh – tên nhánh

Lưu ý cách gọi tên alkane

• Chọn mạch dài nhất, nhiều nhánh nhất là mạch chính.
• Đánh số nguyên tử C mạch chính sao cho mạch nhánh có số chỉ vị trí là nhỏ nhất.
• Dùng chữ số (1, 2, 3, ...) và gạch nối (-) để chỉ vị trí nhánh, nhóm cuối cùng viết liền với tên mạch chính.