Giáo án điện tử ngữ văn 10 cánh diều tiết: văn bản 2 - Mắc mưu thị hến

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em nghĩ gì về “tiếng cười” trong cuộc sống? Hãy lắng nghe bài hát Nụ cười (nhạc Nga) để cảm nhận ý nghĩa của nụ cười.

TIẾT…: VĂN BẢN 2. MẮC MƯU THỊ HẾN

Trích tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

III. TỔNG KẾT

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tuồng

• Khái niệm: Là loại hình sân khấu truyền thống của dân tộc.

Phân loại

• Tuồng cung đình (còn gọi là tuồng thầy, tuồng pho)
• Tuồng hài (còn gọi là tuồng đồ)

Tuồng cung đình

• Viết về đề tài trung với vua, đánh giặc bảo vệ đất nước, bảo vệ vương triều.
• Có âm hưởng bi tráng, giàu kịch tính, mâu thuẫn căng thẳng, quyết liệt giữa hai phe trung - nịnh, tốt - xấu,...

Tuồng hài

Viết về các đề tài sinh hoạt, lấy tiếng cười để phản ánh hiện thực xã hội.

Cốt truyện phong phú, gần gũi với cuộc sống của người bình dân xưa.

Nghệ thuật

Có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa ngôn từ, âm nhạc, vũ đạo, hội hoạ và các trò diễn dân gian

Kịch bản tuồng là văn bản có cốt truyện, nhân vật kèm lời thoại và chỉ dẫn về bối cảnh, trang phục, hoạt động trên sân khấu,...

2. Tác phẩm

• Văn bản trích trong vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến do Hoàng Châu Kỳ chỉnh lí (1957) gồm tất cả 3 hồi.
• Nghêu, Sò, Ốc, Hến thuộc loại tuồng đồ (tuồng hài). Nội dung:
• Châm biếm sâu sắc nhiều thói tật trong xã hội.
• Lật tẩy bộ mặt xấu xa của một số kẻ thuộc bộ máy cai trị ở địa phương trong xã hội xưa.
• Là tác phẩm tiêu biểu nhất trong di sản tuồng truyền thống và là vở tuồng đồ thuộc loại đặc sắc nhất.
• Nội dung: Thị Hến đã hẹn Nghêu tối đến nhà, nhưng lại cho mời cả Huyện Trìa và Đề Hầu cùng đến. Thị Hến dùng mưu dụ cả ba cùng xuất đầu lộ diện và bị một phen bẽ mặt.
• Thể loại: Tuồng hài.

1. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
2. Bối cảnh đoạn trích

Xác định bối cảnh (không gian, thời gian) và nhận vật tham gia câu chuyện trong đoạn trích “Mắc mưu Thị Hến”.

• Thời gian: buổi tối, trời tối tăm.
• Không gian: ở nhà Thị Hến.
• Nội dung đoạn trích:
• Nghêu đến gõ cửa nhà Thị Hến và bày tỏ niềm mến mộ đã lâu
• Trong lúc cả hai đang mặn nồng, Đề Hầu đến. Thị Hến bảo Nghêu chui xuống phản để trốn
• Đề Hầu vào, Thị Hến dùng lời lẽ ngon ngọt thể hiện tình cảm sâu đậm và hỏi về chuyện tu phá giới
• Đúng lúc đó, Huyện Trìa xuất hiện, Đề Hầu nhanh chóng tìm chỗ trốn
• Thời gian: buổi tối, trời tối tăm.
• Không gian: ở nhà Thị Hến.
• Nội dung đoạn trích: