Giáo án điện tử ngữ văn 10 cánh diều tiết: Văn bản - Thị màu lên chùa

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Quan sát hình ảnh Thị Mầu lên chùa trong bức ảnh trên, em thấy có gì đặc biệt?

• Dự đoán về tính cách nhân vật.

TIẾT…: VĂN BẢN. THỊ MÀU LÊN CHÙA

NỘI DUNG BÀI HỌC

TÌM HIỂU CHUNG

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

TỔNG KẾT

1. TÌM HIỂU CHUNG

Đọc văn bản

• Xuất xứ: Đoạn trích Thị Mầu lên chùa được trích từ vở chèo Quan Âm Thị Kính.
• Thể loại: chèo.
• Bố cục:
• Phần 1. (từ đầu…có ai như mày không): Thị Mầu đi lên chùa.
• Phần 2. (còn lại): Tính cách, đặc điểm Thị Kính.
• Nội dung đoạn trích:
• Thuật lại sự việc Thị Mầu lên chùa để tán tỉnh, trêu đùa Tiểu Kính với thái độ trơ trẽn, điệu bộ lẳng lơ.
• Tuy nhiên, Tiểu Kính vẫn liêm chính, không quan tâm và giữ khoảng cách với Thị Mầu.

1. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
2. Nhân vật Thị Mầu

Thảo luận cặp đôi

• Tìm hiểu về lời nói, ngoại hình, hành động của Thị Mầu. Từ đó, nhận xét tính cách nhân vật này.
• Mục đích của Thị Mầu lên chùa để làm gì?
• Từ lời nói, hành động, nhận xét về diễn biến tâm trạng Thị Mầu?
• Tiếng gọi “thầy tiểu ơi” lặp lại nhiều lần có tác dụng gì trong việc biểu lộ nỗi lòng Thị Mầu?

Thị Mầu sử dụng lời nói, lời hát (hát ghẹo tiểu, hát) để tỏ bày tình cảm:

Lời nói với Tiểu Kính (Đối thoại)

Lời nói với chính mình (Độc thoại)

Lời nói với khan giả (Bàng thoại)

1. Nhân vật Thị Mầu

“Tên em ấy à? / […] Chưa

chồng đấy nhá!”

“Phải gió ở đâu! Chạy từ

bao giờ rồi!”

“Đẹp thì người ta khen chứ sao!”

• Lời nói, hát biểu thị các hành động của Thị Mầu:
• Giới thiệu thông tin về bản thân với chú tiểu
• Khen chú tiểu, mời chú tiểu ăn giầu
• Ghẹo tiểu, thách thức, bất chấp sự chê trách, phê phán của người đời (thể hiện qua tiếng đế),...
• Bên cạnh hành động thể hiện qua ngôn ngữ, còn có các hành động trực tiếp đi kèm với lời nói, hát: nấp, xông ra nắm tay Tiểu Kính,…
• Mục đích:
• Thị Mầu lên chùa, mang tiền cúng gạo của cha mẹ tiến cúng chỉ là cái cớ.
• Mối quan tâm duy nhất của Thị Mầu là bày tỏ tình cảm với chú tiểu. Thị Mầu tranh thủ mọi cơ hội để bộc lộ lòng mình.
• Sự điệp đi nhấn lại cho thấy mối quan tâm duy nhất của Thị Mầu khi lên chùa là thầy tiểu.
• Tác dụng:
• Tiếng gọi như buộc đối tượng phải quan tâm đến mình, làm cho mọi lời nói, tiếng hát trở thành tiếng giãi bày chỉ mong được thấu hiểu.
  • Trở thành những “bủa vây” bay vờn, xoắn xuýt bám riết lấy đối tượng giao duyên, quyết thực hiện bằng được khao khát tỏ bày tình cảm của mình.