Giáo án ngữ văn 10 chân trời tiết: Thực hành tiếng việt - Lỗi dùng từ và cách sửa

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc phần Tri thức ngữ văn (trang 64) và cho biết những lỗi dùn từ thường gặp trong văn bản.

- Gv trình chiếu các ví dụ trong SGK lên máy chiếu, yêu cầu HS quan sát các ví dụ trong SGK và chỉ ra lỗi sai:

1. Truyện thần thoại có rất nhiều yếu tố tưởng tượng kì thú nên em rất thích đọc truyện thần thoại.

2. Anh ấy đã kịp thời khắc phục những thiếu xót của mình.

3. Những kiến thức về thơ thầy giáo truyền tụng, chúng em đều rất hứng thú.

4. Chúng tôi rất quan tâm vấn đề ô nhiễm môi trường.

5. Trong bản kiểm điểm, học sinh viết: Nhờ Lan đã méc cô giáo vụ em và Nam gây lộn trong giờ giải lao.

- GV hướng dẫn cách chữa:

1. Cách sửa: Lược bỏ hoặc thay thế từ ngữ bị lặp bằng từ ngữ khác. Chúng ta có thể sửa câu trên như sau: Truyện thần thoại có rất nhiều yếu tố tưởng tượng kì thú nên em rất thích đọc thể loại này.

2. Sửa lại từ cho đúng với hình thức ngữ âm. Trong câu trên, chúng ta phải dùng từ "thiếu sót".

3. Từ "truyền tụng" thường dùng với ý nghĩa "truyền miệng cho nhau với lòng ngưỡng mộ". Trong trường hợp này, chúng ta không dùng từ "truyền tụng".

à Cách sửa: Thay thế từ đúng nghĩa. Trong ví dụ trên, chúng ta thay từ "truyền tụng" bằng "truyền đạt".

4. Từ "quan tâm" không thể kết hợp trực tiếp với "vấn đề ô nhiễm môi trường" mà cần có thêm một quan hệ từ "đến" hoặc "tới".

à Cách sửa: Thêm, bớt, thay thế từ ngữ cho phù hợp với khả năng kết hợp của từ. Trong câu trên, chúng ta cần thêm từ "đến" hoặc "tới" sau từ "quan tâm": Chúng tôi rất quan tâm đến vấn đề ô nhiễm môi trường.

5. Trong câu trên, các từ ngữ "nhó", "méc", "vụ", "gây lộn" không phù hợp với kiểu văn bản.

à Cách sửa: Thay thế từ ngữ phù hợp. Bạn Lan đã nói với cô giáo chuyện em và Nam tranh cãi trong giờ giải lao.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin trong SGK theo yêu cầu của GV; sau đó thảo luận theo cặp, suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS phát biểu trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

I. Lỗi dùng từ

1. Lỗi lặp từ

- Lặp từ là dùng nhiều lần một từ trong câu hoặc trong những câu liền kề nhau khiến cho câu văn, đoạn văn trở nên nặng nề.

2. Lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm

3. Lỗi dùng từ không đúng nghĩa

4. Lỗi dùng từ không phù hợp với khả năng kết hợp.

5. Lỗi dùng từ không phù hợp với kiểu văn bản.