Giáo án điện tử Ngữ văn 8 kết nối Bài 1 Đọc 2: Quang Trung đại phá quân Thanh

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Hãy kể tên một số nhân vật anh hùng dân tộc mà em biết? Trong những nhân vật đó em thích nhất nhân vật nào? Vì sao?

Một số anh hùng dân tộc

Hai Bà Trưng

Quang Trung

Trần Hưng Đạo

Hồ Chí Minh

Xem video giới thiệu về Quang Trung – Nguyễn Huệ

Bài 1: Câu chuyện của lịch sử

Văn bản 2

QUANG TRUNG ĐẠI PHÁ QUÂN THANH

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu chung

Tác giả

 Tác phẩm

 Bố cục và sự kiện lịch sử

1. Tìm hiểu chi tiết

Nhân vật vua Quang Trung – Nguyễn Huệ

 Nhân vật vua Lê Chiêu Thống

 Đặc trưng của thể loại

III. Tổng kết

Nội dung

 Nghệ thuật

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác giả

Em hãy làm việc nhóm và trả lời các câu hỏi sau:

• Trình bày hiểu biết của em về nhóm tác giả Ngô gia văn phái và tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí?
• Bối cảnh lịch sử để diễn ra trận đánh lịch sử của Quang Trung?

1. Tác giả

• Là một nhóm tác giả thuộc dòng họ Ngô Thì ở làng Tả Thanh Oai, Hà Nội ngày nay
• Là một dòng họ lớn có truyền thống nghiên cứu và sáng tác văn chương với những tên tuổi tiêu biểu như: Ngô Thì Ức, Ngô Thì Sĩ, Ngô Thì Nhậm, Ngô Thì Chí, Ngô Thì Du, Ngô Thì Hương…

2. Tác phẩm

• Hoàng Lê nhất thống chí là cuốn tiểu thuyết lịch sử, viết bằng chữ Hán theo lối chương hồi gồm 17 hồi.
• Ghi chép lại những sự kiện lịch sử có thực, ở giai đoạn thế kỉ XVIII đến những năm đầu thế kỉ XIX, tập trung phơi bày sự thối nát dẫn đến sự sụp đổ tất yếu của tập đoàn phong kiến Lê – Trịnh.

>>> Ca ngợi cuộc khởi nghĩa Tây Sơn do người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ lãnh đạo.

3. Bối cảnh lịch sử

• Ngày 25/11 năm Mậu Thân (22/12/1788) Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế lấy hiệu Quang Trung, chỉ huy quân tiến ra Bắc tuyển thêm quân.
• Vua Quang Trung chia quân làm 5 đạo tiến ra Bắc, đạo quân do Quang Trung chỉ huy tiến thẳng vào Thăng Long. Ông đã chỉ huy quân lính đánh tan quân Thanh.

4. Bố cục tác phẩm và sự kiện lịch sử

Em hãy thảo luận theo nhóm và trả lời các câu hỏi:

• Trình bày bố cục đoạn trích và nội dung từng phần?
• Có những sự kiện lịch sử nào được nhắc đến trong bài?

1. Bố cục

Phần 1: Từ đầu đến “ngày 25 tháng Chạp năm Mậu Thân 1788”

> Được tin quân Thanh chiếm Thăng Long, Nguyễn Huệ lên ngôi vua thân chinh đi dẹp giặc.

Phần 2: Tiếp theo đến “tiến binh đến Thăng Long rồi kéo vào thành”

> Chiến thắng thần tốc của quân Tây Sơn với tài thao lược của vua Quang Trung

Phần 3: Còn lại

> Sự đại bại của quân tướng nhà Thanh và tình trạng thảm hại của vua tôi Lê Chiêu Thống

1. Sự kiện lịch sử

Ngày 25 tháng Chạp năm Mậu Thân Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế lấy hiệu là Quang Trung chỉ huy quân tiến ra Bắc tiêu diệt quân Thanh

Đêm 30 Tết bao vây tiêu diệt đồn Hà Hồi

Đêm mùng 5 Tết quân ta tấn công và hạ đồn Ngọc Hồi

Quân Thanh thảm hại, Tôn Sĩ Nghị và Lê Chiêu Thống tháo chạy

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhân vật vua Quang Trung – Nguyễn Huệ

Làm việc nhóm và trả lời các câu hỏi sau:

• Khi nghe tin quân Thanh xâm lược nước ta thái độ và hành động của Bắc Bình Vương ra sao? Điều đó cho thấy điều gì ở nhân vật này?
• Hình tượng của Vua Quang Trung trong đoạn trích cho em cảm nhận gì? Người viết thể hiện cả hứng như thế nào đối với vị anh hùng dân tộc này?

1. Khi nghe tin quân Thanh xâm lược nước ta

Bắc Bình Vương giận lắm, họp tướng sĩ, định thân chinh cầm quân đi ngay

Lên ngôi hoàng đế tiến quân ra Bắc dẹp giặc

Trưng cầu ý kiến của người hiền tài

Tuyển quân lính ở Nghệ An, duyệt binh, an ủi quân lính vạch ra kế hoạch đánh giặc

>>> 

Trí tuệ sáng suốt, nhạy bén

Điều binh khiển tướng tài tình, sử dụng chiến thuật hợp lí, độc đáo trong kế sách đánh giặc

Hành động mạnh mẽ dứt khoát, tự tin

Ý chí tự hào, tự tôn dân tộc và tinh thần quyết chiến quyết thắng

1. Cảm hứng của người viết

Phần 1

Vua Quang Trung:

• Chính trực, thẳng thắn
• Hành động quyết đoán, sáng suốt nhạy bén.

Phần 2

Quang Trung - người anh hùng trong chiến trận:

• Tầm nhìn chiến lược
• Ý chí quyết tâm bảo vệ độc lập dân tộc
• Dùng binh biến hóa, bất ngờ
• Đóng vai trò quyết định trong chiến thắng thần tốc đại phá quân Thanh.

>>> 

• Giọng điệu ngợi ca khi nói về trí tuệ, chiến lược của vua Quang Trung.
• Nguồn cảm hứng của tác giả: yêu nước, tự hào dân tộc.
• Ngô gia văn phái đã tái hiện lịch sử bằng cái nhìn khách quan, trung thực.

Qua ngòi bút của tác giả

• Vua Lê trở nên hết sức hèn hạ, nhu nhược
• Hoàng đế Quang Trung hiện ra với những phẩm chất của một anh hùng dân tộc.

2. 2. Nhân vật vua Lê Chiêu Thống