Giáo án điện tử Ngữ văn 8 kết nối Bài 6 : Lặng lẽ Sa Pa

XIN CHÀO CÁC EM HỌC SINH!

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

Em có suy nghĩ như thế nào về những người đang sống ở những nơi xa xôi, hẻo lánh và làm các công việc vất vả, thầm lặng?

Bài 6: Chân dung cuộc sống

Văn bản

LẶNG LẼ SA PA

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác giả, tác phẩm

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Trình bày hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Thành Long?
• Em hãy trình bày xuất xứ của văn bản “Lặng lẽ Sa Pa”.

1. Tác giả

• Quê quán: Quảng Nam.
• Là cây bút chuyên viết truyện ngắn và kí.
• Phong cách sáng tác: Thể hiện niềm tin yêu và sự gắn bó thiết tha với đất nước, con người. Lối viết nhẹ nhàng, giàu chất thơ, trong sáng.
• Tác phẩm chính: Bát cơm Cụ Hồ (1952), Những tiếng vỗ cánh (1967), Giữa trong xanh (1972)...

1. Tác phẩm

• Sáng tác: Năm 1970
• Hoàn cảnh sáng tác: sau chuyến đi thực tế của tác giả ở Lào Cai.
• In lần đầu trong tập “Giữa trong xanh” (1973)

2. Nhan đề, cốt truyện, bố cục, tình huống truyện

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Cốt truyện đơn tuyến là gì? Em hãy trình bày đặc điểm của cốt truyện đơn tuyến.
• Em hiểu thế nào về nhan đề “Lặng lẽ Sa Pa” và nội dung câu chuyện?
• Xác định bố cục truyện ngắn.
• Xác định tình huống truyện “Lặng lẽ Sa Pa”.

1. Cốt truyện đơn tuyến

Là kiểu cốt truyện chỉ có một mạch sự kiện.

Hệ thống sự kiện

Tương đối đơn giản.

Tập trung thể hiện quá trình phát triển tính cách của một hoặc một vài nhân vật chính.

1. Nhan đề

Đảo chữ “lặng lẽ” lên đầu nhấn mạnh cái vẻ bên ngoài của một nơi yên tĩnh, vắng vẻ.

Đằng sau vẻ lặng lẽ ấy là cuộc sống sôi nổi của những con người đầy trách nhiệm đối với công việc, đất nước.

Ca ngợi những con người ngày đêm lao động hăng say, đầy nhiệt huyết, miệt mài lặng lẽ, âm thầm cống hiến cho đất nước.

1. Bố cục

Đoạn 1

(Từ đầu đến “Kìa, anh ta kia.”)

Anh thanh niên qua lời giới thiệu của bác lái xe.

Đoạn 2

(Tiếp đến “không có vật gì như thế”)

Cuộc gặp gỡ, trò chuyện giữa anh thanh niên với ông họa sĩ và cô kĩ sư.

Đoạn 3

(Còn lại)

Cuộc chia tay cảm động giữa anh thanh niên với ông họa sĩ và cô kĩ sư.

1. Tình huống truyện

Tác phẩm có cốt truyện đơn tuyến.

Cốt truyện đơn giản xoay quanh tình huống gặp gỡ bất ngờ giữa:

• Ông hoạ sĩ già, cô kĩ sư trẻ.

Với anh thanh niên làm việc ở trạm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhân vật anh thanh niên

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

Nhóm 1:

• Chân dung nhân vật anh thanh niên hiện ra qua cảm nhận và suy nghĩ của những nhân vật nào?
• Cách xây dựng nhân vật như vậy có tác dụng gì?

Nhóm 2:

• Cho biết hoàn cảnh sống và công việc của nhân vật anh thanh niên.
• Anh thanh niên đã có suy nghĩ gì về công việc của mình? Nhận xét.

Nhóm 3:

Dù phải sống và làm việc trong hoàn cảnh đặc biệt như vậy, công việc lại đơn điệu nhưng anh có cảm thấy cô đơn, buồn tẻ không? Vì sao?

Nhóm 4:

• Tìm các chi tiết miêu tả lời nói, hành động và quan hệ với các nhân vật khác của anh thanh niên.
• Qua đó, em thấy anh thanh niên là người như thế nào?

Anh thanh niên

Anh thanh niên hiện lên thông qua cảm nhận, suy nghĩ, cái nhìn của các nhân vật khác nhau:

• Bác lái xe.
• Ông họa sĩ.
• Cô kĩ sư.

Vẻ đẹp của nhân vật càng thêm trong sáng, lấp lánh, nhưng vẫn gợi cảm giác chân thực.

Anh thanh niên

Độ tuổi và ngoại hình: hai mươi bảy tuổi, tầm vóc bé nhỏ, nét mặt rạng rỡ...

Hoàn cảnh sống:

• Sống một mình trên đỉnh núi, chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo.
• Căn nhà ba gian rất gọn gàng, ngăn nắp.
• Có niềm vui đọc sách.

Công việc:

• Làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn.
• Dự báo thời tiết hằng ngày để phục vụ sản xuất, chiến đấu.

Suy nghĩ về công việc:

• Ý thức được công việc của mình.
• Có lòng yêu nghề.
• Thấy công việc thầm lặng ấy là có ích cho cuộc sống.

Lối sống khoa học:

• Căn nhà giản dị, đồ đạc sơ sài nhưng ngăn nắp và gọn gàng.
• Ngoài giờ làm việc: đọc sách, trồng hoa, nuôi gà…

Tính cách và phẩm chất:

• Cởi mở, chân thành.
• Quý trọng tình cảm của mọi người.
• Khao khát được gặp gỡ và trò chuyện với mọi người.

Khiêm tốn, thành thực

Hành động:

• Lấy khúc cây chắn ngang đường để gặp mọi người.
• Mời mọi người lên nhà chơi.
• Trao bó hoa cho cô kĩ sư trẻ.
• Trò chuyện chân thành, vui vẻ với ông họa sĩ và cô kĩ sư.

Quan hệ với các nhân vật khác:

• Gửi bác lái xe củ tam thất vì “bác gái vừa ốm dậy”.
• Trao bó hoa đã cắt cho cô kĩ sư nông nghiệp trong lần đầu gặp gỡ.
• “Ấn cái làn trứng” vào tay ông hoạ sĩ để mọi người ăn trưa.

Chân dung anh thanh niên hiện lên với những nét đẹp:

• Tinh thần.
• Tình cảm.
• Cách sống.
• Suy nghĩ về cuộc sống, về ý nghĩa công việc.
• Thật đúng đắn, sâu sắc và cảm động.