Giáo án điện tử Ngữ văn 8 kết nối Bài 2 Đọc 1: Thu điếu

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

1. Suy nghĩ và trả lời câu hỏi sau:

• Trong một năm em yêu thích mùa nào nhất?
• Hãy dùng một số từ ngữ em muốn dùng để miêu tả về vẻ đẹp của mùa đó?

KHỞI ĐỘNG

Xem đoạn video dưới đây và trả lời câu hỏi sau:

Phát biểu cảm nghĩ của em về tác giả Nguyễn Khuyến.

BÀI 2:

VẺ ĐẸP CỔ ĐIỂN

Văn bản 1: THU ĐIẾU

(MÙA THU CÂU CÁ)

NỘI DUNG BÀI HỌC

TÌM HIỂU CHUNG

Thơ đường luật và thể thơ thất ngôn bát cú

Đọc văn bản

TÌM HIỂU CHI TIẾT

Bức tranh thiên nhiên mùa thu Bắc Bộ.

Nỗi niềm của chủ thể trữ tình

TỔNG KẾT

Nội dung

Nghệ thuật

I TÌM HIỂU CHUNG

1. Thơ đường luật và thể thơ thất ngôn bát cú

THẢO LUẬN NHÓM

• Trình bày hiểu biết của em về thơ Đường luật và thể thơ thất ngôn bát cú?
• Trình bày bằng sơ đồ vể cách gieo vần thể thơ Thất ngôn bát cú?

1. Khái niệm

• Thơ đường luật: hay còn gọi là thơ cận thể hay thơ cách luật.
• Là một loại thơ làm theo luật thơ được đặt ra từ thời nhà Đường:

3 loại

Thơ bát cú

> Mỗi bài 8 câu

Thơ tứ tuyệt

> Mỗi bài 4 câu

Thơ bài luật

> Dạng kéo dài

Thơ đường luật:

Ngôn ngữ: cô đọng, hàm súc

Ý thơ gắn với mối quan hệ giữa:

• Tình – cảnh
• Tĩnh – động
• Thời gian- Không gian
• Quá khứ - Hiện tại
• Hữu hạn – Vô hạn

Bút pháp tả cảnh thiên gợi và ngụ tình

• Thơ thất ngôn bát cú:
• Gồm có bốn cặp câu thơ tương ứng 4 vế: đề - thực – luận – kết.

Bố cục

Hai câu đề:

Triển khai ý ẩn chứa trong nhan đề.

Hai câu thực:

Giải thích rõ các khía cạnh chính của đối tượng được miêu tả bàn luận.

Hai câu luận:

Luận giải phát triển, mở rộng suy nghĩ về đối tượng

Hai câu kết:

Thâu tóm tinh thần toàn bài và có thể mở ra những ý tưởng, liên tưởng mới.

• Niệm và luật bằng trắc: sắp xếp thanh bằng trắc trong từng câu và cả bài theo quy định chặt chẽ è tạo sự phong phú cho điệu thơ.

Niêm

Chữ thứ 2 của mỗi câu trong các cặp câu dưới đây phải cùng thanh:

• Câu 2 – Câu 3
• Câu 4 – Câu 5
• Câu 6 – Câu 7
• Câu 1 – Câu 8

Vần nhịp

Bài thơ thất ngôn bát cú chỉ gieo một vần và gieo vần bằng.

Đối

Chủ yếu đối ở hai câu thực và hai câu luận, cũng có bài chỉ đối ở một liên hoặc ở ba, bốn liên.

1. Sơ đồ cách gieo vần, niêm luật của thể thất ngôn bát cú

2. Đọc văn bản

THẢO LUẬN NHÓM

• Nhóm 1: Trình bày hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Khuyến?
• Nhóm 2: Cho biết hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm Thu điếu?
• Nhóm 3: Ý nghĩa nhan đề cùng với bố cục bài thơ?

1. Tác giả

Nguyễn Khuyến (1835 - 1909)

• Quê quán: Xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.
• Xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo.
• 1864 – 1871: Đỗ đầu hết cả ba kì thi nên được gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.
• Là người tài năng cốt cách thanh cao và tấm lòng yêu nước thương dân.
• Để lại 800 bài thơ cả chữ Hán và chữ Nôm, thơ văn, câu đối.

Nội dung sáng tác:

Thể hiện tình yêu quê hương đất nước, gia đình bạn bè.

Phản ánh cuộc sống của những con người cực khổ, thuần hậu, chất phác.

Châm biến đả kích thực dân xâm lược và tầng lớp thống trị.

Bộc lộ tấm lòng ưu ái đối với dân với nước

1. Tác phẩm: Thu điếu (Mùa thu câu cá)

Xuất xứ:

Tác phẩm Thu điếu nằm trong chùm thơ mùa thu gồm có ba bài của nhà thơ Nguyễn Khuyến.

• Thể thơ

Thất ngôn bát cú đường luật

• Chủ đề

Bài thơ bày tỏ tình yêu thiên nhiên, đất nước và tâm trạng của tác giả trước thời thế.

1. Ý nghĩa nhan đề và bố cục