Giáo án điện tử Ngữ văn 8 kết nối Bài 1 Đọc 1: Lá cờ thêu sáu chữ vàng

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy kể tên một số vị anh hùng nhỏ tuổi trong lịch sử mà em đã biết?

Video về Trần Quốc Toản cũng như hội nghị Bình Than

BÀI 1: CÂU CHUYỆN LỊCH SỬ

VĂN BẢN 1

LÁ CỜ THÊU SÁU CHỮ VÀNG

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu chung

Tác giả

Thể loại và chủ đề của tác phẩm

1. Tìm hiểu chi tiết

Nhân vật Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản

Nhân vật Vua Thiệu Bảo

III. Tổng kết

Nội dung

Nghệ thuật

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác giả

THẢO LUẬN NHÓM

Hãy trình bày hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Huy Tưởng và tác phẩm "Lá cờ thêu sáu chữ vàng".

1. Tác giả
2. Cuộc đời – sự nghiệp

• Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960)
• Quê quán: Hà Nội.
• Trong sáng tạo nghệ thuật ông là người có thiên hướng khai thác đề tài lịch sử và đóng góp nổi bật ở hai thể loại: tiểu thuyết và kịch.

1. Tác phẩm

• Tác phẩm chính của ông gồm có: Đêm hội Long Trì (1942), Vũ Như Tô (1943), An Tư (1944),  Bắc Sơn (1946), Lá cờ thêu sáu chữ vàng (1960)…
• Văn bản thuộc phần 3 của tác phẩm cùng tên Lá cờ thêu sáu chữ vàng.

2. Thể loại và chủ đề của tác phẩm

THẢO LUẬN NHÓM

• Em hiểu gì thể loại truyện lịch sử?
• Xác định bối cảnh của truyện.
• Tóm tắt tác phẩm và xác định chủ đề của tác phẩm.

2. Thể loại và chủ đề của tác phẩm
3. Truyện lịch sử

Truyện lịch sử

• Đề tài: Lịch sử
• Cốt truyện: kết quả của sự tưởng tượng hư cấu và sắp xếp một cách nghệ thuật theo ý đồ của nhà văn
• Nhân vật: thường nhân vật chính lại là người có vị thế cao trong xã hội.

1. Bối cảnh sự kiện lịch sử

Câu chuyện dựa trên bối cảnh của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ hai.

1. Tóm tắt tác phẩm

Vua Trần và các vương hầu họp bàn kế sách đánh giặc ở bến Bình Than

Trần Quốc Toản vì chưa đủ tuổi nên không thể tham gia cuộc họp, nóng lòng muốn vượt rào gặp Vua

Khi gặp được Vua, Trần Quốc Toản hô to xin đánh

Vua không trách Toản mà còn ban cho Toản quả cam

Trần Quốc Toản quyết định về chiêu binh để đánh giặc, tay đã bóp nát quả cam tự bao giờ

1. Chủ đề tác phẩm

Tấm lòng yêu nước, căm thù giặc của người anh hùng nhỏ tuổi Trần Quốc Toản

® Hào khí, tinh thần chống quân xâm lược của cha ông ta ở thời Trần.

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhân vật Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản

Trả lời các câu hỏi sau:

• Tâm trạng của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản khi phải đứng trên bờ nhìn quang cảnh một sự kiện đặc biệt đang diễn ra ở bến Bình Than?
• Khi bị quân Thánh Dực ngăn cản xuống bến gặp Vua, Trần Quốc Toản có hành động gì? Vì sao Trần Quốc Toản lại có hành động như vậy?
• Thông qua đoạn đối thoại với các nhân vật khác trong truyện nét tính cách nào của Trần Quốc Toản đã được bộc lộ?

1. Tâm trạng của Trần Quốc Toản khi đứng trên bờ

Trần Quốc Toản năn nỉ quân Thánh Dực mà vẫn không được xuống bến, “thẫn thờ” nhìn bến Bình Than

Cảm thấy nhục nhã khi phải đứng rìa, không được dự họp

Nhìn những lá cờ trên thuyền của các vương hầu đến “rách mắt”

Ước ao được xuống thuyền rồng dự bàn việc nước và quỳ trước Vua tâu một câu xin đánh

Muốn xô mấy người lính Thánh Dực để chạy xuống bến, nhưng sợ tội chém đầu

So sánh điều đang nung nấu trong lòng mình với sự đồng tâm nhất trí của các bô lão ở hội nghị Diên Hồng

Khẳng định thêm ý nguyện đánh giặc, sục sôi đến mức định liều lĩnh làm điều vượt khuôn phép.

Tâm trạng của Trần Quốc Toản đủ sắc thái

• Ao ước được bàn việc nước đến cháy bỏng
• Có chút “ganh tị” với những người anh em chỉ hơn mình mấy tuổi mà dự họp
• Bức xúc vì phải đứng ngoài
• Tính chuyện liều lĩnh để được gặp vua

> Thể hiện lòng yêu nước, căm thù giặc, muốn góp sức mình để đánh đuổi quân xâm lược.

Đó là tâm trạng của một người tuổi nhỏ mà chí lớn.

1. Khi bị quân Thánh Dực ngăn xuống gặp Vua

Hành động khác thường của Trần Quốc Toản

• “xô mấy người lính Thánh Dực ngã chúi, xăm xăm xuống bến”
• “tuốt gươm, mắt trừng lên” dọa chém người ngăn cản
• đỏ mặt quát lớn trước mặt viên tướng
• múa tít gươm khiến cho không ai có thể đến gần để cản bước mình

>>> 

• Hành động được xem là khinh thường phép nước, phạm vào trọng tội, có thể bị chém đầu.
• Nhưng quá lo lắng cho đất nước, nóng lòng muốn bày tỏ chủ kiến của mình
• Trần Quốc Toản hành động liều lĩnh như vậy

Nét tính cách của Trần Quốc Toản thông qua hội thoại với

Quân Thánh Dực: Hai bên cãi cọ, xung đột nhau khi Trần Quốc Toản vượt qua giới hạn cho phép  

> Trần Quốc Toản bộc lộ sự bức xúc, nóng nảy, thiếu kiềm chế, điều có thể dẫn đến nguy hiểm

Chú ruột Chiêu Thành Vương: Hai bên đối đáp, làm rõ nguyên nhân Trần Quốc Toản đến bến Bình Than gây náo loạn.

> Thể hiện sự suy nghĩ chín chắn của Trần Quốc Toản trước tình thế đất nước đối diện với họa ngoại xâm

Vua Thiệu Bảo: Trần Quốc Toản đã nói với Vua điều nung nấu trong lòng

> Trần Quốc Toản mạnh mẽ, ngay thẳng, dám làm dám chịu đặt vận mệnh đất nước cao hơn tính mạng bản thân.

2. Nhân vật vua Thiệu Bảo