Giáo án Kinh tế pháp luật 12 kết nối Bài 8: Quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh và nộp thuế

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Khai thác trường hợp SGK tr.61

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành các nhóm nhỏ (4-6 HS/ nhóm).

- GV yêu cầu các nhóm đọc trường hợp trong SGK tr.61 để trả lời câu hỏi:

Trường hợp trên, vợ chồng ông M đã vi phạm quy định nào của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh? Hành vi vi phạm đó gây nên những hậu quả gì?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp sau đó trao đổi, thảo luận với nhóm để trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

1. Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh

a. Khai thác trường hợp SGK tr.61

- Vợ chồng ông M đã vi phạm quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh, quyền bình đẳng trong kinh doanh, nghĩa vụ tôn trọng quyền lợi của người tiêu dùng.

Vì: hành vi của vợ chồng ông M sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm, vi phạm quyền tự do kinh doanh của công dân. 

- Hành vi vi phạm của vợ chồng ông M có thể dẫn đến những hậu quả như: 

+ Khiến người tiêu dùng bị thiệt hại về tài sản do mua và sử dụng những sản phẩm giả, kém chất lượng; 

+ Gây thiệt hại về uy tín, tiền bạc cho các doanh nghiệp chân chính sản xuất dầu nhớt nhãn hiệu K; 

+ Gây rối loạn thị trường; vợ chồng ông M phải chịu trách nhiệm pháp lí tương ứng theo quy định của pháp luật;...

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, vận dụng hiểu biết để trả lời câu hỏi: Theo em, công dân có những quyền và nghĩa vụ gì trong kinh doanh? Hãy nêu ví dụ về việc công dân thực hiện tốt các quyền, nghĩa vụ đó trong cuộc sống.

- GV trình chiếu cho HS xem video về quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh:

https://www.youtube.com/watch?v=aCjBtUTUNoA (0:21 – 5:53)

https://www.youtube.com/watch?v=zCJmEC2B7Z8 

(0:55 – 4:20)

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, vận dụng hiểu biết để trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một số HS trình bày câu trả lời:

+ Quyền về kinh doanh: 

• Quyền tự do kinh doanh những ngành, nghề mà pháp luật không cấm; 

• Quyền bình đẳng về kinh doanh; 

• Có quyền khiếu nại, tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về kinh doanh; 

• ... 

+ Nghĩa vụ về kinh doanh: 

• Tuân thủ quy định của Hiến pháp và pháp luật về kinh doanh; 

• Tôn trọng quyền tự do kinh doanh của người khác; 

• Kê khai, nộp thuế theo quy định của pháp luật;  

• Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên; 

• Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động trong doanh nghiệp và người tiêu dùng;

• ...

+ Ví dụ: Doanh nghiệp thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn cho người lao động trong sản xuất, đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội đầy đủ cho người lao động; doanh nghiệp thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất, kinh doanh;...

- GV mời HS nêu quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

b. Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh

- Công dân có các quyền về kinh doanh như: 

+ Quyền tự do kinh doanh những ngành, nghề mà pháp luật không cấm; 

+ Quyền bình đẳng về kinh doanh; 

+ Có quyền khiếu nại, tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về kinh doanh; 

+ Quyền tự do tìm kiếm thị trường, khách hàng và kí kết hợp đồng; 

+ Có quyền tuyển dụng, thuê và sử dụng lao động theo quy định của pháp luật về lao động;... 

- Công dân có các nghĩa vụ về kinh doanh như: 

+ Tuân thủ quy định của Hiến pháp và pháp luật về kinh doanh; 

+ Tôn trọng quyền tự do kinh doanh của người khác; 

+ Kê khai, nộp thuế theo quy định của pháp luật; 

+ Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên; 

+ Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động trong doanh nghiệp và người tiêu dùng; 

+ Thực hiện các quy định của pháp luật về quốc phòng, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội;

+ ...

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Khai thác trường hợp 1, 2 SGK tr.63, 64

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ).

- GV yêu cầu các nhóm đọc trường hợp 1, 2 trong SGK tr.63, 64 và thảo luận, thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1, 2: Trong trường hợp 1, anh D đã thực hiện những quyền và nghĩa vụ gì của công dân về nộp thuế? Ngoài những quyền, nghĩa vụ đã thực hiện thì anh D còn có những quyền và nghĩa vụ nào khác về nộp thuế? 

+ Nhóm 3, 4: Trong trường hợp 2, ông A đã vi phạm quy định nào của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế? Vì sao? Hành vi vi phạm của ông A có thể dẫn tới những hậu quả gì?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp sau đó trao đổi, thảo luận với nhóm để trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận về các trường hợp đã được giao.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

2. Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế

a. Khai thác trường hợp 1, 2 SGK tr.63, 64

- Trường hợp 1: 

+ Anh D đã thực hiện quyền được tiếp cận thông tin, được hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện việc nộp thuế. Vì: anh đã thực hiện nghĩa vụ đăng kí thuế, sử dụng mã số thuế theo quy định của pháp luật; nghĩa vụ khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp tiền thuế đầy đủ, đúng thời hạn.

+ Ngoài các quyền, nghĩa vụ đã thực hiện, anh D còn có các quyền, nghĩa vụ khác về nộp thuế như: 

• Quyền được giữ bí mật thông tin, trừ các thông tin phải cung cấp cho cơ quan thuế; 

• Quyền được hưởng các ưu đãi về thuế, hoàn thuế theo quy định của pháp luật về thuế; 

• Quyền được tố cáo những hành vi vi phạm pháp luật về nộp thuế; 

• Quyền yêu cầu cơ quan quản lí thuế giải thích về việc tính thuế, ấn định thuế;....

- Trường hợp 2: 

+ Trong trường hợp 2, ông A đã vi phạm nghĩa vụ khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nghĩa vụ sử dụng hoá đơn theo đúng quy định của pháp luật của người nộp thuế.

Vì: ông A đã cố tình chỉ đạo cấp dưới lập khống hợp đồng kinh tế, ghi sai giá trị trên hóa đơn giá trị gia tăng và khai thuế thấp hơn so với thực tế để nhằm mục đích trốn thuế.

+ Hành vi của ông A có thể gây ra những hậu quả như: gây thất thoát cho ngân sách nhà nước; khiến ông A phải chịu trách nhiệm pháp lí tương ứng;...

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS xem video về quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế:

* Video về quyền và nghĩa vụ nộp thuế của kinh doanh thương mại điện tử:

https://www.youtube.com/watch?v=WVy3TN_d6dY (0:11 - 6:00)

* Video về xử phạt cá nhân vì tội trốn thuế:

https://www.youtube.com/watch?v=fwmrTd6AtrA 

- GV yêu cầu HS thảo luận, vận dụng hiểu biết để trả lời câu hỏi: Công dân có quyền và nghĩa vụ gì về nộp thuế?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS rút ra kết luận về quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời HS nêu quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

b. Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế

- Khái niệm: Nộp thuế là quyền lợi và nghĩa vụ của mọi công dân.

- Quyền của người nộp thuế: 

+ Được cung cấp thông tin, tài liệu để thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi về thuế; 

+ Được giữ bí mật thông tin, trừ các thông tin phải cung cấp cho cơ quan thuế; 

+ Được hưởng các ưu đãi về thuế, hoàn thuế theo quy định của pháp luật về thuế; 

+ Được tố cáo những hành vi vi phạm pháp luật về nộp thuế;

+ ...

- Nghĩa vụ của người nộp thuế:

+ Kê khai, nộp thuế theo quy định của pháp luật; 

+ Chấp hành quyết định kiểm tra, thanh tra thuế; 

+ Tôn trọng các quyền về nộp thuế của người khác;

+ ...