Giáo án ôn tập Ngữ văn 8 bài: Thuyết minh một thứ đồ dùng

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

? Hãy nêu các bước chuẩn bị cần thiết bài văn thuyết minh?

? Để làm bài văn thuyết minh chúng ta phải chú ý những bước nào?

? Hãy nêu những định hướng ban đầu khi tìm hiểu đề?

? Kiến thức thuyết minh về đồ vật thường chú ý kiến thức nào?

? Từ đó, hãy điền vào chỗ chấm để hoàn thành bố cục của một bài văn thuyết minh?

? Để bài viết TM có sức thuyết phục, dễ hiểu, sáng rõ, người ta thường sử dụng PP thuyết minh nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

+ Học sinh suy nghĩ tìm ra câu trả lời

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

+ HS trình bày miệng, HS khác nhận xét đánh giá.

*Để viết bài thuyết minh, cần phải chuẩn bị:

-  Quan sát

-  Học tập

- Tích luỹ kiến thức về sự vật (bản chất, đặc trưng của chúng).. 

   Tránh sa vào trình bày các biểu hiện không tiêu biểu, không quan trọng.

* Cách làm bài văn thuyết minh:

- Tìm hiểu đề:

- Xây dựng bố cục:

- Xác định phương pháp thuyết minh từng phần...

*  Khi tìm hiểu đề cần tìm hiểu kiểu bài, đối tượng th.minh và xác định phạm vi kiến thức về đối tượng.  Tìm ý (kiến thức TM)

* Trình bày cấu tạo, các đặc điểm, lợi ích … của đối tượng.

* - Mở bài: (Giới thiệu đối tượng thuyết minh

- Thân bài: (Trình bày cấu tạo, các đặc điểm, lợi ích … của đối tượng)

- Kết bài: (bày tỏ thái độ với đối tượng).

* Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích: giới thiệu tổng quát, dùng tri thức khoa học giảng giải các đặc điểm, tính năng, công dụng... của sự vật...

- Phương pháp liệt kê: nêu các đặc điểm, tính chất của sự vật...

- Phương pháp nêu VD: dẫn Ví dụ cụ thể -> tăng độ tin cậy

- Phương pháp dùng số liệu: khẳng định độ tin cậy của tri thức

- Phương pháp so sánh: nổi bật tính chất, đặc điểm của đối tượng

- Phương pháp phân loại, phân tích: Chia nhỏ đối tượng ra từng mặt, từng khía cạnh…làm cho người đọc hiểu từng mặt của đối tượng, có tính chất hệ thống, đầy đủ, toàn diện.

 Bước 4: Kết luận, nhận định

+ GV nhận xét thái độ và kết quả làm việc của HS, chuẩn đáp án.

NV2:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

Cho đề bài:

? Hãy nêu những định hướng khi tìm hiểu đề? Tìm hiểu đề em phải tìm hiểu những gì?

? Hãy nêu các bước chuẩn bị cần thiết cho bài văn thuyết minh của em ?

? Cần chuẩn bị kiến thức nào để thuyết minh cho đối tượng?

? Nêu nội dung từng phần của dàn ý?

? Công dụng chính của phích nước?

? Phích nước có cấu tạo như thế nào

? Vỏ phích gồm bộ phận nào?cần chú ý gì?

? Bộ phận nào là quan trọng nhất?

? Đặc điểm nào đảm bảo nguyên lí giữ nhiệt của phích?

? Công dụng (từng phần cấu tạo) ntn?

? Cách sử dụng và bảo quản như thế nào?

? Ngày nay người ta cải tiến gì  về phích nước ?

? Phần kết bài cần nêu được ý nào?

? Em dự kiến phương pháp thuyết minh từng phần như thế nào cho phù hợp ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh suy nghĩ tìm ra câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày miệng, HS khác nhận xét đánh giá.

*Thao tác chuẩn bị: Chuẩn bị kiến thức: quan sát, tìm hiểu, ghi chép,  tích lũy kiến thức về phích nước (chọn lọc sử dụng  Tránh sa vào trình bày các biểu hiện không tiêu biểu, không quan trọng)

*- MB: Giới thiệu đối tượng TM

- TB: Trình bày công dụng, cấu tạo, đặc điểm (nguyên lí giữ nhiệt) và cách sử dụng bảo quản...

- KB: Vai trò của phích nước trong đời sống.

* (Phần này có thể đưa lên mở bài)

*Cấu tạo ngoài: Vỏ phích,

- Cấu tạo trong: Ruột phích.

* (Chất liệu, màu sắc, hình dáng...)

*Cấu tạo trong: Ruột phích (chú ý đến nguyên lí giữ nhiệt của phích)

*Có thể thuyết minh cùng với từng phần Cấu tạo trong, cấu tạo ngoài

* Cải tiến phích nước = phích điện (có hệ thống đun sôi bằng điện) trên cơ sở cấu tạo của phích nước để tiện sử dụng.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét thái độ và kết quả làm việc của HS, chuẩn đáp án.

I. Chuẩn bị.

Đề bài: Thuyết minh về cái phích nước

1. Tìm hiểu đề

- Thể loại: thuyết minh

- Đối tượng: cái phích nước

- Phạm vi kiến thức: đồ dùng trong gia đình

=> Chuẩn bị kiến thức: quan sát, tìm hiểu, ghi chép,  tích lũy kiến thức về phích nước

Yêu cầu kiến thức TM (Tìm ý)

    Trình bày công dụng, cấu tạo, đặc điểm (nguyên lí giữ nhiệt)và cách sử dụng bảo quản

2. Dàn ý

a. Mở bài: Giới thiệu đối tượng: phích là một đồ dùng quen thuộc trong mỗi gia đình.

b. Thân bài

* Công dụng của phích nước: là loại bình có khả năng cách ly nhiệt dùng để đựng và giữ nước nóng hoặc lạnh được lâu...

* Cấu tạo, đặc điểm:

- Cấu tạo ngoài: Vỏ phích: (gồm Vỏ-thân, quai xách, Tay cầm, nắp đậy, đế phích...)

* Vỏ phích            Chất liệu: sắt, nhựa

                              Màu sắc (trắng, xanh, đỏ),

                              Hình dáng: hình trụ...

- Cấu tạo trong: Ruột phích.

* Ruột phích         Nguyên liệu: thủy tinh

                              Cấu tạo:

2 lớp thủy tinh có lớp chân không ở giữa (làm giảm khả năng truyền nhiệt ra ngoài.)

phía trong tráng bạc nhằm hắt nhiệt trở lại để giữ nhiệt (giữ nhiệt: 6 tiếng đồng hồ nước từ 100⁰ còn nóng 70⁰...)

 miệng phích nhỏ làm giảm khả năng truyền nhiệt...

* Công dụng ( từng phần cấu tạo)

- Vỏ phích tạo vẻ đẹp, bảo quản ruột phích...

- Ruột phích: giữ nhiệt dùng cho sinh hoạt, đời sống.

* Sử dụng:

- Bình mới mua về, khi cho nước nóng vào phải đổ từ từ, ít một...vài phút sau lại cho tiếp.

- Dùng một thời gian, thấy đóng cặn ở đáy bình, cho một ít nước dấm nóng vào bình, lắc nhẹ, đậy nắp lại khoảng 30 phút, sau đó dùng nước sạch  cáu cặn sẽ sạch.

- Muốn phích giữ được nước sôi lâu, không nên đổ nước đầy sát nút phích để cách nhiệt.

* Bảo quản:

- Sử dụng nhẹ nhàng, tráng va đập mạnh.

- Đóng mở nút hợp lý để giữ nhiệt lâu.

- Không cho trẻ em sử dụng gây nguy hiểm.

c. Kết bài:

    Vai trò của phích trong cuộc sống gia đình

3. Phương pháp thuyết minh

- Mở bài  : PP nêu định nghĩa.

- Thân bài: PP phân tích, phân loại.

  PP giải thích, đưa số liệu, liệt kê  để làm rõ.

- Kết bài: PP trình bày