Giáo án ôn tập Toán 6 Chân trời sáng tạo bài 1: Hình vuông- Tam giác đều- Lục giác đều

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

*Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 4 nhóm trao đổi, thảo luận, hoàn thành vào giấy A₁ theo sơ đồ tư duy tổng kết kiến thức Bài 1. Hình vuông - Tam giác đều - Lục giác đều.

* Thực hiện nhiệm vụ:

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, ghi nhớ lại kiến thức, trả lời câu hỏi.

* Báo cáo kết quả: đại diện một số HS đứng tại chỗ trình bày kết quả.

* Nhận xét đánh giá: GV đưa ra nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

1. Hình vuông

* Các yếu tố cơ bản của hình vuông.

- Bốn cạnh bằng nhau.

- Bốn góc ở bốn đỉnh bằng nhau và bằng 90^o.

- Hai đường chéo bằng nhau.

- Hai cặp cạnh đối song song với nhau.

VD:  Hình vuông ABCD có:

-  Bốn cạnh bằng nhau: AB = BC = CD = DA.

- Hai cạnh đối AB và CD, AD và BC bằng nhau

- Hai đường chéo bằng nhau: AC =  BD.

- Bốn góc ở các đỉnh A, B, C, D là góc vuông.

*  Vẽ hình vuông.

2. Tam giác đều

* Các yếu tố cơ bản của tam giác đều

Trong tam giác đều:

- Ba cạnh bằng nhau.

- Ba góc ở ba đỉnh bằng nhau và bằng 60⁰.

VD: Tam giác đều ABC có:

- Ba cạnh AB =  BC = CA.

- Ba góc ở ba đỉnh A, B, C bằng nhau.

* Vẽ tam giác đều.

3. Hình lục giác đều

Một số yếu tố cơ bản của hình lục giác đều

- Sáu cạnh bằng nhau.

- Sáu góc ở sáu đỉnh bằng nhau, mỗi góc bằng 120⁰.
- Ba đường chéo chính bằng nhau.

VD: Hình lục giác đều ABCDEG có:

- Sáu cạnh bằng nhau:

AB = BC =  CD = DE =  EG.

- Sáu góc bằng nhau, mỗi góc bằng 120⁰.

- Sáu góc ở các đỉnh A, B, C, D, E, G bằng nhau.
- Ba đường chéo chính cắt nhau tại O và AD = BE = CG.

Dạng 1: Nhận biết tam giác đều, hình vuông, lục giác đều

* Phương pháp giải:

Để nhận dạng hình vuông, tam giác đều,  lục giác đều, em dựa vào các yếu tố cơ bản của chúng để ước lượng rồi đo, kiểm tra lại:

- Các yếu tố cơ bản của tam giác đều: ba cạnh bằng nhau, ba góc bằng nhau và bằng 60^o.

- Các yếu tố cơ bản của hình vuông: bốn cạnh bằng nhau, bốn góc bằng nhau và bằng 90^o, hai dường chéo bằng nhau.

-  Các yếu tố cơ bản của hình lục giác đều: sáu cạnh bằng nhau; sáu góc bằng nhau, mỗi góc bằng 120^o; ba đường chéo chính bằng nhau.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1

Bài 1. Quan sát các hình ảnh sau và cho biết hình nào có chứa đồ vật có dạng hình tam giác đều, hình vuông, hình lục giác đều?

Bài 2. Biển báo nào sau đây có dạng hình tam giác đều? Em có biết ý nghĩa của mỗi biển báo không?

Bài 3. Kể tên các cạnh, các góc bằng nhau trên mỗi hình dưới đây:

Bài 1.

- Tam giác đều:  Hình 4, hình 8.

- Hình vuông: Hình 2, hình 7, hình 9.

- Hình lục giác đều: Hình 1, hình 3, hình 5.

Bài 2.

Các biển báo dạng hình tam giác đều:

+ Hình 2: Biển giao nhau có tín hiệu đèn.

+ Hình 3: Biển giao nhau với đường hai chiều

+ Hình 5: Biển báo nguy hiểm trẻ em.

Bài 3.

- Tam giác đều MNP có:

+ Ba cạnh bằng nhau: MN = NP = PM.

+ Ba góc tại 3 đỉnh M, N, P bằng nhau và bằng 60^o.

- Hình vuông EFGH có:

+ Bốn cạnh bằng nhau: EF =  FG = GH = HE.

+ Bốn góc tại 4 đỉnhh E, F, G, H bằng nhau và bằng 90^o.

+  Hai đường chéo bằng nhau: EG =  FH

- Hình lục giác đều GHIJKL có:

+ Sáu cạnh bằng nhau: GH = HI = IJ = JK = KL = LG.

+ Sáu góc tại 6 đỉnh G, H, I, J, K, L bằng nhau, mỗi góc bằng 120^o

+ Ba đường chéo chính bằng nhau: GJ = HK = LI.

Dạng 2: Vẽ hình tam giác đều, hình vuông

Phương pháp giải:

- Để vẽ tam giác đều, ta có thể dùng thước và compa, hoặc ê ke có góc 60^o.

- Để vẽ hình vuông, ta có thể dùng ê ke và thực hiện các bước đã được học trong bài.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 2

Bài 1. Nêu cách vẽ và thực hiện vẽ tam giác đều ABC có độ dài cạnh bằng 4 cm theo 2 cách:

a) Bằng thước và compa.

b) Bằng ê ke có góc 60^o.

Bài 2. Nêu cách vẽ và thực hiện vẽ hình vuông ABCD có độ dài cạnh bằng 4,5cm.

Bài 3. Vẽ tam giác đều ABC có độ dài cạnh bằng 3cm. Trên cạnh AB, xác định các điểm D, E sao cho AD = DE = EB = 1cm. Trên cạnh BC, xác định các điểm F, H sao cho BF = FH = HC =  1 cm. Trên cạnh CA, xác định các điểm I, K sao cho CI = IK = KA = 1 cm. Hỏi hình DEFHIK là hình gì?

Bài 4. Vẽ hình vuông ABCD có độ dài cạnh 6cm. Trên các cạnh AB, BC, CD, DA, lần lượt xác định các điểm M, N, P, Q sao cho AM = BN = CP  = DQ = 2 cm. Ước lượng rồi đo kiểm tra xem MNPQ là hình gì. So sánh độ dài hai  đoạn thẳng MP và QN.

Bài 1.

a) Dùng thước và compa.

Bước 1. Vẽ đoạn thẳng AB = 4cm.

Bước 2. Lấy A làm tâm, dùng compa vẽ một phần đường tròn có bán kính AB.

Bước 3. Lấy B làm tâm, dùng compa vẽ một phần đường tròn có bán kính AB. Gọi C là giao điểm của hai phần đường tròn vừa vẽ.

Bước 4. Vẽ đoạn thẳng AC và đoạn thẳng BC, ta có tam giác đều ABC.

b) Dùng ê ke:

Bước 1: Vẽ đoạn thẳng AB = 4cm.

Bước 2. Dùng ê ke có góc 60^o  vẽ góc BAx bằng 60^o

Bước 3. Tiếp tục dùng ê ke vẽ góc Aby bằng 60^o. Hai tia Ax và By cắt nhau tại C, ta được tam giác đều ABC.

Bài 2.

Bước 1. Vẽ đoạn thẳng AB = 4,5 cm.

Bước 2. Vẽ đường thẳng vuông góc với AB tại A. Xác định điểm D trên đường thẳng đó sao cho AD = 4,5 cm.

Bước 3. Vẽ đường thẳng vuông góc với AB tại B. Xác định điểm C trên đường thẳng đó sao cho BC = 4,5cm.

Bước 4. Nối C với D ta được hình vuông ABCD.

=> Ta được hình vuông ABCD.

Bài 3.

HS vẽ hình theo yêu cầu. Dùng thước đo kiểm tra lại các cạnh của hình DEFHIK ta thấy chúng bằng nhau.

Bài 4.

Vẽ hình theo yêu cầu của đề bài. Dùng ê ke kiểm tra độ dài các cạnh và các góc của hình MNPQ, ta thấy MNPQ là hình vuông, do đó MP = NQ.

Dạng 3^*: Bài toán vẽ, cắt ghép hình.

Phương pháp giải: Vận dụng các tính chất cơ bản của hình tam giác đều, hình vuông, hình lục giác đều để cắt, ghép hình đã cho thành nhiều mảnh, sau đó ghép lại để thành hình vuông, hình lục giác đều.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 3

Bài 1. Cho một tấm bìa hình chữ nhật có độ dài hai cạnh là 4cm và 9 cm. Hãy tìm cách cắt hình chữ nhật đó thành các mảnh rồi ghép các mảnh đó lại để được hình vuông.

Bài 2. Một chiếc bánh có mặt trên là hình lục giác đều (như hình vẽ).

Em hãy tìm cắt cách chiếc bánh này để chia đều cho

Bài 3. Di chuyển que diêm để xếp hình theo yêu cầu.

a)  Di chuyển 3 que diêm để tạo thành 5 hình vuông.

b) Di chuyển 4 que diêm để tạo hình mới có 3 hình vuông.

Bài 4. Em hãy tìm cách xếp 12 que diêm thành:

Bài 1.

HS có thể gấp, sau đó cắt tấm bìa hình chữ nhật sau để được hình vuông.

Bài 2.

Bài 3.

Bài 4.