Giáo án Tin học 9 cánh diều Chủ đề A Bài 1: Bộ xử lí thông tin ở quanh ta

CHỦ ĐỀ A: MÁY TÍNH VÀ CỘNG ĐỒNG

VAI TRÒ CỦA MÁY TÍNH TRONG ĐỜI SỐNG

BÀI 1: BỘ XỬ LÍ THÔNG TIN Ở QUANH TA

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Trong bài học này, HS sẽ tìm hiểu:

• Sự có mặt của các thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin ở khắp nơi (trong gia đình, ở trường học, cửa hàng, bệnh viện, công sở, nhà máy,…), trong mọi lĩnh vực (y tế, ngân hàng, hàng không, toán học, sinh học,…). 

2. Năng lực 

Năng lực chung: 

• Năng lực tự chủ và tự học: Biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp. 

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Có thói quen trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập; biết cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ học tập theo sự hướng dẫn của GV.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, có sáng tạo khi tham gia các hoạt động tin học. 

Năng lực riêng: 

• Nhận biết được sự có mặt của các thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin ở khắp nơi (trong gia đình, ở trường học, cửa hàng, bệnh viện, công sở, nhà máy,…), trong mọi lĩnh vực (y tế, ngân hàng, hàng không, toán học, sinh học,…), nêu được ví dụ minh hoạ.

3. Phẩm chất

• Bồi dưỡng tình yêu, niềm đam mê tin học. 

• Rèn luyện đức tính chăm chỉ, sáng tạo.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• SGK, SGV, SBT Tin học 9. 

• Máy tính, máy chiếu. 

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Tin học 9. 

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS nhận biết vai trò của cảm biến ánh sáng và bộ xử lí thông tin.

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe và trả lời câu hỏi. 

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho câu hỏi mở đầu.

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu một HS lên hướng dẫn thực hiện thao tác chụp ảnh 2 lần bằng điện thoại thông minh. Lần đầu chụp trong điều kiện đủ ánh sáng. Lần thứ hai chụp trong điều kiện thiếu ánh sáng.

- GV đặt câu hỏi: 

 Khi chụp ảnh bằng điện thoại thông minh, nếu chụp ở nơi thiếu ánh sáng, điện thoại sẽ tự động nháy đèn flash để đủ ánh sáng cho thời điểm chụp. Theo em, điện thoại thông minh có nhận biết được mức độ ánh sáng của môi trường không? Nó có phải xử lí thông tin về mức độ ánh sáng của môi trường không?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hiện thao tác chụp 2 lần bằng điện thoại.

- HS suy nghĩ trả lời câu hỏi mở đầu. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 HS thực hiện thao tác chụp 2 lần bằng điện thoại rồi trả lời câu hỏi.

Gợi ý đáp án: 

 Cảm biến ánh sáng trên điện thoại thông minh nhận biết được mức độ ánh sáng của môi trường và chuyển thông tin này cho bộ xử lí thông tin. 

- Các HS khác lắng nghe và nhận xét. 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá và chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Thiết bị thông minh là thiết bị điện tử, kết nối mạng với các thiết bị khác và có khả năng tự hoạt động nhờ được trang bị bộ xử lí thông tin. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về bộ xử lí thông tin trong bài học hôm nay – Bài 1: Bộ xử lí thông tin ở quanh ta. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về thiết bị có bộ xử lí thông tin hiện diện ở khắp nơi

a. Mục tiêu: HS nhận ra sự hiện diện của những thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin trong cuộc sống hàng ngày như ở gia đình, trường học, bệnh viện,…

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về các thiết bị có bộ xử lí thông tin hiện diện ở khắp nơi.

c. Sản phẩm học tập: HS nêu được những thiết bị có bộ xử lí thông tin thông dụng và gần gũi trong cuộc sống.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2: Tìm hiểu về một số thiết bị thông minh

a. Mục tiêu: HS nhận biết được sự có mặt của các thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin trong mọi lĩnh vực.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về các thiết bị thông minh.

c. Sản phẩm học tập: HS nêu được những thiết bị thông minh có bộ xử lí thông tin trong mọi lĩnh vực.

d. Tổ chức hoạt động:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố kiến thức về bộ xử lí thông tin.

b. Nội dung: GV nêu nhiệm vụ; HS trả lời để trả lời câu hỏi trắc nghiệm khách quan và câu hỏi Luyện tập trang 7 SGK.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho câu hỏi trắc nghiệm khách quan và câu hỏi Luyện tập trang 7 SGK. 

d. Tổ chức hoạt động:

Nhiệm vụ 1: Khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu yêu cầu: Khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng

Câu 1. Loại đồng hồ nào sau đây được gắn bộ xử lí thông tin?

A. Đồng hồ quả lắc, chạy bằng dây cót.

B. Đồng hồ đeo tay không dùng pin.

C. Đồng hồ thông minh.

D. Đồng hồ quartz (thạch anh).

Câu 2. Thiết bị nào sau đây không được gắn bộ xử lí thông tin?

A. Máy giặt.

B. Máy rửa bát.

C. Robot hút bụi.

D. Máy khoan cầm tay.

Câu 3. Biện pháp để hạn chế tác động tiêu cực của công nghệ thông tin đến sức khoẻ thể chất của con người là

A. cẩn trọng khi chia sẻ thông tin trên Internet và mạng xã hội.

B. rèn luyện các kỹ năng tìm kiếm và đánh giá độ tin cậy của các thông tin nhận được.

C. cập nhật các thông tin về tiến bộ công nghệ.

D. dành thời gian giao lưu với người thân, bạn bè, chơi thể thao, tham gia các hoạt động ngoại khoá, …

Câu 4. Phát biểu nào sau đây sai?

A. Máy tính được ứng dụng hiệu quả trong nhiều lĩnh vực của khoa học kĩ thuật và đời sống.

B. Nhiều dữ liệu hiện có trên Internet là miễn phí.

C. Công nghệ thông tin có tác động tiêu cực đến con người và xã hội nhiều hơn so với tác động tích cực.

D. Cần sử dụng công nghệ thông tin đúng cách để tránh những tác động tiêu cực đến cuộc sống.

Câu 5. Trong y tế, máy tính giúp chẩn đoán hình ảnh như thế nào?

A. Dựa trên hình ảnh hai chiều, bộ xử lí của máy thực hiện các phép xử lí ảnh số để dựng thành một bức ảnh trong không gian ba chiều giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác hơn.

B. Dựa trên hình ảnh chụp cộng hưởng từ hạt nhân, bác sĩ xác định được một số bệnh lí ở sọ não.

C. Dựa trên hình ảnh chụp cắt lớp, bác sĩ xác định chính xác hơn các hình thái và các khối bất thường trong cơ thể.

D. Dựa trên hình ảnh X-quang, bác sĩ có thể xác định cấu trúc, kích thước các buồng tim, van tim và các mạch máu lớn.

Câu 6. “Não của chúng ta hoạt động ít dần vì sự xuất hiện của công nghệ cao”, nhà thần kinh học Michael Merzenich cho biết trong cuốn sách “The Shallows: What The Internet Is Doing To Our Brains”, cảnh báo tác động của công nghệ đối với trí thông minh của con người, nguy hiểm tới mức không tưởng. Vậy theo em, công nghệ thông tin tác động lên não của chúng ta như thế nào?

A. Đạo đức suy giảm.

B. Tỉ lệ thất nghiệp tăng.

C. Chênh lệch giàu nghèo ngày càng lớn.

D. Giảm độ tập trung.

Câu 7. Máy tính không có khả năng nào sau đây? 

A. Kết nối toàn cầu với tốc độ cao.

B. Lưu trữ dữ liệu với dung lượng lớn.

C. Cảm thụ văn học.

D. Tính toán nhanh.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi. 

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trả lời:

- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

Nhiệm vụ 2: Trả lời câu hỏi phần Luyện tập SGK tr.7

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân thực hiện các bài tập sau: 

Bài 1. Điều gì làm em nhận biết có bộ xử lí thông tin trong chiếc ti vi điều khiển được từ xa?

Bài 2. Em hãy kể ít nhất 4 thiết bị có bộ xử lí thông tin phục vụ trong 4 lĩnh vực khác nhau.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học để trả lời câu hỏi. 

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày và thực hiện thao tác trước lớp: 

*Trả lời Luyện tập (SGK – tr7)

Bài 1. Thông tin đầu vào từ phía người dùng là sự lựa chọn kênh, mức độ tăng giảm âm lượng, lựa chọn về âm thanh hay ánh sáng,… Những thông tin này được đáp ứng chứng tỏ rằng ti vi được trang bị bộ xử lí thông tin, chính nó đã xử lí thông tin đầu vào rồi ra lệnh cho ti vi chế độ để đáp ứng người dùng.

----------Còn tiếp------------