Giáo án và PPT Ngữ văn 7 chân trời Bài 6: Bàn về đọc sách (Chu Quang Tiềm)

VĂN BẢN 2. BÀN VỀ ĐỌC SÁCH

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

+ Em có thích đọc sách không? Em có thường xuyên đọc sách không?

+ Cuốn sách em yêu thích và ấn tượng nhất là gì?

+ Theo em, thế nào là đọc sách có hiệu quả?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc hiểu chung

Nhiệm vụ 1: Đọc văn bản

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: 

• Hai trở ngại trong việc đọc sách được nêu trong đoạn văn này là gì?
• Văn bản được chia làm mấy phần? Nội dung của từng phần là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Hai trở ngại của việc đọc sách:

+ Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu.

+ Sách nhiều khiến người đọc lạc hướng.

- Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến “làm kẻ lạc hậu”: Đặt vấn đề về tầm quan trọng của việc đọc sách.

+ Phần 2: Tiếp theo đến “những cuốn sách quan trọng, cơ bản”: Những khó khăn, trở ngại của việc đọc sách hiện nay.

+ Phần 3: Còn lại: Bàn về phương pháp đọc sách. 

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Em hãy trình bày một số thông tin về tác giả và tác phẩm.

Sản phẩm dự kiến:

2. Tác giả

- Tên: Chu Quang Tiêm

- Tên khai sinh: Tự Mạnh Thực

- Năm sinh – năm mất: 1897 – 1986.

- Quê quán: Đông Thành, An Huy, Trung Quốc.

- Thể loại sáng tác: chính luận

- Phong cách bài chính luận: nhẹ nhàng, nhưng vẫn đầy đủ lý lẽ xác đáng, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động và có tính thuyết phục sâu sắc.

- Tác phẩm tiêu biểu: Tâm lí văn nghệ, Bàn về thơ, Bàn về đọc sách,…

 3. Tác phẩm

- Trích trong Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách, Bắc Kinh (1995), Trần Đình Sử dịch. 

Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản

Nhiệm vụ 1: Đặt vấn đề về tầm quan trọng của việc đọc sách

GV đặt vấn đề: Văn bản viết ra nhằm thuyết phục chúng ta về điều gì? Em hãy liệt kê các câu chủ đề thể hiện ý kiến của người viết. Em nhận xét gì về việc triển khai lí lẽ của tác giả?

Sản phẩm dự kiến:

- Văn bản được viết ra để thuyết phục người đọc về hai vấn đề:

+ Tầm quan trọng của việc đọc sách.

+ Sự cần thiết của việc đọc sâu, nghiền ngẫm kĩ khi đọc.

- Ý kiến của người viết được thể hiện qua các câu văn chủ đề:

+ Học vấn không chỉ là việc của cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại.

+ Lịch sử càng tiến lên, di sản tinh thần nhân loại càng phong phú, sách vở tích lũy càng nhiều, thì việc đọc sách ngày càng không dễ.

+ Đọc sách không cốt lấy nhiều, mà phải chọn cho tinh, cho kĩ.

=> Tác giả đã đưa ra các ý kiến xác đáng và tóm lược gọn về chủ đề chính của văn bản theo trình tự hợp lí từ đặt vấn đề tầm quan trọng của đọc sách – trở ngại của việc đọc sách – phương pháp đọc sách hiệu quả.

=> Những lí lẽ, bằng chứng cụ thể, rõ ràng được đưa ra nhằm tăng sức thuyết phục cho người đọc tin vào chủ đề của văn bản.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu lợi ích và trở ngại của việc đọc sách

- GV chia lớp thành 2 nhóm lớn, yêu cầu các nhóm đọc VB:

+ Nhóm 1: Gạch chân vào những câu văn nói về lợi ích cuả việc đọc sách.

+ Nhóm 2: Gạch chân vào những câu văn nói về trở ngại của việc đọc sách.

Sản phẩm dự kiến:

a. Lợi ích

- Đọc sách là một con đường quan trọng trong học vấn.

- Sách vở ghi chép, lưu truyền lại lịch sử của nhân loại.

- Kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần

=> Tác giả liệt kê ra nhiều lợi ích của việc đọc sách nhằm làm sáng tỏ cho chủ đề của văn bản về tầm quan trọng của việc đọc sách.

b. Trở ngại

- Sách đáng quý nhưng chỉ là một thứ tích lũy.

- Sách có thể làm trở ngại cho việc nghiên cứu.

è Tác giả đã đưa ra và làm rõ trở ngại của việc đọc sách hiện nay:

+ Sách khiến người ta không chuyên sâu.

+ Sách nhiều dễ khiến cho chúng ta lạc hướng.

+ Người mới học tham nhiều mà không vụ thực chất.

……………………………………………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Nội dung nào không được đề cập trong văn bản?

A. Ý nghĩa của việc đọc sách

B. Các loại sách cần đọc

C. Những thư viện nổi tiếng trên thế giới

D. Phương pháp đọc sách hiệu quả.

Câu 2: Vì sao đọc sách trong thời đại này không dễ?

A. Sách thì hay nhưng sách nhiều

B. Sách nhiều khiến người đọc dễ lạc hướng và không chuyên sâu

C. Không dễ tìm thấy sách hay để đọc

D. Sách nhiều nhưng vẫn là một thứ hàng hóa đắt do với điều kiện của nhiều người.

Câu 3: Sức thuyết phục của văn bản nằm ở:

A. Lý lẽ sắc sảo, dẫn chứng thuyết phục.

B. Dẫn chứng phong phú, câu văn giàu hình ảnh.

C. Sử dụng so sánh và nhân hóa.

D. Giọng văn biểu cảm, giàu biện pháp tu từ.

Câu 4: Ý nào nêu khái quát nhất lời khuyên của tác giả đối với người đọc sách

A. Cần có phương pháp

B. Đọc sách phải kỹ

C. Nên lựa chọn sách mà đọc

D. Không nên đọc sách chỉ để trang trí như kẻ trọc phú khoe của

Câu 5: Luận điểm 1 của bài nằm ở câu nào trong đoạn đầu?

A. Nếu chúng ta mong tiến lên từ văn hóa, học thuật của giai đoạn này, thì nhất định phải lấy thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát.

B. Lúc đó, dù có tiến lên cũng chỉ là đi giật lùi, làm kẻ lạc hậu.

C. Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn.

D. Có được sử chuẩn bị như thế thì một con người mới có thể làm được cuộc trường chinh vạn dặm.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1. Theo em, để tích lũy tri thức qua việc đọc sách, ta có cần lưu ý đến tốc độ đọc và số lượng sách đọc không? Vì sao?

Câu 2. Từ những ý tưởng trong văn bản, em hãy thiết kế một sản phẩm sáng tạo (bài đăng trang web, in-pho-gráp-phích, tờ rơi, sơ đồ tư duy,...) để giới thiệu với các bạn phương pháp đọc sách hiệu quả.