Giáo án và PPT Ngữ văn 9 chân trời bài 4: Sơn Tinh, Thủy Tinh (Nguyễn Nhược Pháp)

BÀI 4 : CON NGƯỜI TRONG THẾ GIỚI KÌ ẢO

ĐỌC KẾT NỐI CHỦ ĐIỂM: SƠN TINH, THỦY TINH

A. KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS chia lớp thành 4 nhóm, tham gia trò chơi Nhanh như chớp: Đây là nhân vật nào trong các truyền thuyết và truyện cổ tích dân gian Việt Nam.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Trải nghiệm cùng văn bản

+ GV hướng dẫn cách đọc và cho HS đọc trực tiếp văn bản, kĩ năng suy luận khi đọc văn bản thơ.

+ Trình bày những hiểu biết chung về tác giả Nguyễn Nhược Pháp và tác phẩm Sơn Tinh – Thủy Tinh.

Hoạt động 4: Suy ngẫm và phản hồi

+ Xác định chủ đề và cảm hứng chủ đạo của tác phẩm.

+ Liệt kê một số chi tiết kì ảo trong văn bản. Nhận xét tính chất kì ảo thể hiện trong câu chuyện được kể bằng thơ này? Cách miêu tả những yếu tố kì ảo có gì đặc sắc?

Sản phẩm dự kiến:

- Chủ đề:

+ Vua Hùng kén rể.

+ Cuộc thi tài hỏi vợ và việc tranh chấp Mị Nương của hai vị thần Sơn Tinh và Thủy tinh.

- Cảm hứng chủ đạo: 

+ Ngợi ca việc vua Hùng chọn được rể hiền, tài năng, tinh thần thượng võ của Sơn Tinh.

+ Bày tỏ niềm ngạc nhiên trước việc thần linh đi hỏi vợ, hờn ghen chẳng khác gì người trần gian.

- Một số chi tiết kì ảo: 

+ Đoàn dẫn lễ của Sơn Tinh: Theo sau năm chục con voi xám/ Hục hặc, lưng cong phủ gấm điều/ Tải bạc, kim cương, vàng lấp loáng,/ Sừng tê, ngà voi và sừng hươu.

+ Đoàn dẫn lễ của Thuỷ Tinh: Theo sau cua đỏ và tôm cá,/ Chia đội năm mươi hòm ngọc trai./ Khập khiễng bò lê trên đất lạ,/ Trước thành tấp tểnh đi hàng hai.

+ Thuỷ Tinh gây hấn: Thuỷ Tinh cưỡi lưng rồng hung hăng./ Cá voi quác mồm to muốn đớp,/ Cá mập quẫy đuôi, cuồng nhe răng,/ Càng cua lỏm chỏm giơ như mác,/ Tôm kềnh chạy quắp đuôi xôn xao.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, THỰC HÀNH

Câu 1: Theo nhà thơ, vì sao Thủy Tinh năm năm dâng nước bể đòi Mị Nương?

A. Vì Thủy Tinh rất căm ghét Sơn Tinh.

B. Vì Thủy Tinh là một người hiếu thắng, có lòng tự trọng cao.

C. Vì Thủy Tinh thích giương oai.

D. Vì Thủy Tinh là thần yêu nên khác thường.

Câu 2: Những chi tiết miêu tả ngoại hình của Mị Nương giúp em hình dung thế nào về nhân vật này?

A. Mị Nương là một người con gái xinh đẹp, đáng yêu.

B. Mị Nương là một người con gái trưởng thành, chín chắn.

C. Mị Nương là một người con gái sắc sảo, bản lĩnh.

D. Mị Nương là một người con gái mạnh mẽ, khỏe khoắn.

Câu 3: Hình ảnh vua Hùng trong hai câu thơ sau cho ta hình dung về nhân vật này?

Hùng Vương mơ vị tay bờ thành,

Trông bụi hồng tuôn xa, xa lắc,

Mắt nhòa, lệ ngọc ngấn đầm quanh…

A. Gần gũi, đôn hậu, hết lòng yêu thương con gái như bao bậc làm cha làm mẹ khác.

B. Lẫm liệt, oai phong, thể hiện được dáng dấp của một bậc đế vương.

C. Yếu đuối, bao bọc Mị Nương.

D. Lạnh lùng, cương quyết, sát phạt.

Câu 4: Đâu là chi tiết miêu tả ngoại hình của Sơn Tinh?

A. Trên mặt thành liễu rủ.

B. Hớn hở thần trông, thoáng nụ cười.

C. Co gân, nghiến răng.

D. Mắt phượng, mày ngài.

Câu 5: Nguyễn Nhược Pháp đã nhìn nhận trận chiến giữa Sơn Tinh, Thủy Tinh ở góc độ nào sau đây?

A. Xuất phát từ sự đố kị, hiếu thắng của Thủy Tinh.

B. Ông chỉ đang bám sát diễn biến trong truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh.

C. Là câu chuyện của tình yêu, của lòng ghen.

D. Góc độ hiện thực về thiên tai lũ lụt ở đất nước ta.

Sản phẩm dự kiến:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Phân tích một số hình ảnh, chi tiết thể hiện khung cảnh cuộc sống “ngày xưa" hoặc nét văn hoá cổ truyền của người Việt Nam.