Giáo án và PPT Ngữ văn 9 chân trời bài 5: Nhân vật lí tưởng trong kết thúc của truyện cổ tích thần kì (Bùi Mạnh Nhị, Nguyễn Tấn Phát)

BÀI 5: KHÁT VỌNG CÔNG LÍ

ĐỌC KẾT NỐI CHỦ ĐIỂM: NHÂN VẬT LÍ TƯỞNG TRONG KẾT THÚC CỦA TRUYỆN CỔ TÍCH THẦN KÌ

A. KHỞI ĐỘNG

- GV hướng dẫn HS chia lớp thành 2 nhóm và tham gia trò chơi Nhanh như chớp: Kể tên những nhân vật trong truyện cổ tích mà em biết.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Trải nghiệm cùng văn bản 

Trình bày một vài thông tin về hai tác giả Bùi Mạnh Nhị và Nguyễn Tấn Phát.

Sản phẩm dự kiến:

- Bùi Mạnh Nhị (1955 – 2023): nhà nghiên cứu văn học, nhà giáo, nhà văn, tác giả, đồng tác giả của nhiều công trình nghiên cứu văn học dân gian.

- Nguyễn Tấn Phát (1944): nhà nghiên cứu văn học, nhà giáo, nhà văn, tác giả, đồng tác giả của nhiều công trình nghiên cứu văn học dân gian.

Hoạt động 2: Suy ngẫm và phản hồi

Tổng kết nội dung và nghệ thuật văn bản “Nhân vật lí tưởng trong kết thúc của truyện cổ tích thần kì”.

Sản phẩm dự kiến:

a. Nội dung

Văn bản đã nêu những đặc điểm nổi bật của những nhân vật lí tưởng trong kết thúc của truyện của tích thần kì Qua đó phản ánh ước mơ về một xã hội công bằng, cái thiện luôn chiến thắng cái ác.

b. Nghệ thuật

- Lập luận sắc bén, dẫn chứng, lí lẽ cụ thể, logic, giàu sức thuyết phục.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, THỰC HÀNH

Câu 1: Bản chất của những nhân vật mang lốt xấu xí là gì?

A. Ban đầu không có sự tương ứng giữa bản chất bên trong tốt đẹp và hình dáng bên ngoài xấu xí.

B. Có sự tương thích giữa bản chất bên trong tốt đẹp và hình dáng bên ngoài xấu xí.

C. Bản chất bên trong cũng như hình dáng bên ngoài đều xấu xí, nham hiểm.

D. Bản chất tốt đẹp song lốt xấu xí chỉ là sự hóa thân để che đi vẻ đẹp bên trong.

Câu 2: Điều gì đã quý định cái kết thúc có hậu tươi sáng của cốt truyện cổ tích thần kì?

A. Đặc điểm của nhân vật lí tưởng.

B. Ước mơ công lí của nhân dân.

C. Đặc điểm của nhân vật lí tưởng và ước mơ công lí của nhân dân.

D. Bối cảnh thời đại và ước mơ công lí của nhân dân.

Câu 3: Vì sao nhân vật lí tưởng luôn nhận được phần thưởng lớn khi truyện kết thúc?

A. Để xứng đáng với đạo đức, tài năng và những khó khăn mà nhân vật đã trải qua.

B. Vì đó là mô-típ được quy định trong truyện cổ tích thần kì.

C. Để phù hợp với mạch truyện của truyện cổ tích thần kì.

D. Để phù hợp với tâm lí của nhân vật.

Câu 4: Vì sao nhân vật lí tưởng kết hôn, lên ngôi thì vẫn bị thử thách ở hoàn cảnh, địa vị mới?

A. Vì dù là ông vua, là hoàng hậu thì vẫn thuộc về nhân dân.

B. Để câu chuyện thêm hấp dẫn, lôi cuốn.

C. Vì đó là mô-típ của truyện cổ tích thần kì.

D. Vì để mạch truyện được liền mạch.

Câu 5: Điều gì khiến nhân vật lí tưởng khôi phục lại sự tương ứng giữa ngoại hình và bản chất?

A. Điều kiện xã hội.

B. Sự đồng cảm, thương xót của nhân dân.

C. Bản lĩnh, ý chí.

D. Đạo đức, tài năng.

Sản phẩm dự kiến:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi: Nêu những hiểu biết và suy nghĩ của em về kiểu nhân vật xấu xí trong truyện cổ tích.