Giáo án và PPT Ngữ văn 9 chân trời bài 2: Ý nghĩa văn chương (Hoài Thanh)

BÀI 2: GIÁ TRỊ CỦA VĂN CHƯƠNG

VĂN BẢN 2: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG

A. KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi Think – Pair  - Share trả lời câu hỏi: Khi thưởng thức một tác phẩm văn chương, bản thân em thu nhận được điều gì?

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Trải nghiệm cùng văn bản 

Trình bày một vài thông tin về tác giả Hoài Thanh và xuất xứ văn bản “Ý nghĩa văn chương”.

Sản phẩm dự kiến:

a. Tác giả

- Hoài Thanh (1909 - 1982), quê ở xã Nghi Trung, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.

- Ông là một nhà phê bình văn học xuất sắc. Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là Thi nhân Việt Nam, in năm 1942.

b. Văn bản

- Ý nghĩa văn chương được viết năm 1936, in trong Bình luận văn chương (NXB Giáo dục, Hà Nội, 1998).

Hoạt động 2: Suy ngẫm và phản hồi   

Tổng kết nội dung và nghệ thuật văn bản “Ý nghĩa văn chương”.

Sản phẩm dự kiến:

a. Nội dung

Hoài Thanh khẳng định: nguồn gốc cốt yếu của văn chương là tình cảm, là lòng vị tha. Văn chương là hình ảnh của sống muôn hình vạn trạng và sáng tạo ra sự sống, gây những tình cảm không có, luyện những tình cảm sẵn có. Đời sống tinh thần của nhân loại nếu thiếu văn chương thì sẽ rất nghèo nàn.

b. Nghệ thuật

- Luận điểm rõ ràng, luận chứng minh bạch, giàu sức thuyết phục.

- Cách nêu dẫn chứng đa dạng, lời văn giản dị, giàu hình ảnh và cảm xúc.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, THỰC HÀNH

Câu 1: Luận đề của văn bản là gì?

A. Ý nghĩa văn chương.

B. Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi ca.

C. Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng.

D. Văn chương gây cho ta những tình cảm không có.

Câu 2: Nội dung chính của phần văn bản từ đầu đến “lòng vị tha” là gì?

A. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là sự sáng tạo.

B. Nguồn gốc của tình yêu thương.

C. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người, lòng thương muôn loài, muôn vật.

D. Công dụng khám phá cái hay, cái đẹp của văn chương.

Câu 3: Đâu là một luận điểm trong văn bản Ý nghĩa văn chương?

A. Nếu trong pho lịch sử loài người xoá các thi nhân, văn nhân và đồng thời trong tâm linh loài người xoá hết những dấu vết họ còn lưu lại thì cái cảnh tượng nghèo nàn sẽ đến bực nào!

B. Vậy thì văn chương cứ làm trọn nhiệm vụ tự nhiên của nó cũng đã có ích rồi.

C. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người, lòng thương muôn vật, muôn loài.

D. Vũ trụ này tầm thường, chật hẹp, không đủ thỏa mãn mối tình cảm dồi dào của nhà văn.

Câu 4: Đâu là câu văn thể hiện đánh giá chủ quan của người viết?

A. Có kẻ nói từ khi thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm để ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay. 

B. Trái lại, chúng tôi tin rằng cái đẹp tự nhiên đã có ích ròi.

C. Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở nên thâm trầm và rộng rãi đến nghìn lần.

D. Và vì thế, công dụng của văn chương cũng là giúp cho tình cảm và gợi lòng vị tha.

Câu 5: Đâu là câu văn thể hiện đánh giá khách quan của người viết?

A. Nếu trong pho lịch sử loài người xoá các thi nhân, văn nhân và đồng thời trong tâm linh loài người xoá hết những dấu vết họ còn lưu lại thì cái cảnh tượng nghèo nàn sẽ đến bực nào!

B. Vì cái đẹp văn chương theo chúng tôi là những tình cảm, những cảm giác mới lạ có sức trau dồi, tô điểm cho đời người và trao cho cuộc đời một ý nghĩa sâu, rộng. 

C. Vũ trụ này tầm thường, chật hẹp, không đủ thỏa mãn mối tình cảm dồi dào của nhà văn?

D. Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở nên thâm trầm và rộng rãi đến nghìn lần.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: C

Câu 3: C

Câu 4: B

Câu 5: C

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi: Trong bối cảnh đương đại với nhiều vấn đề toàn cầu như dịch bệnh, sự bùng nổ của mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo, văn chương có cần thiết với chúng ta không? Vì sao em cho là như vậy? Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ) thể hiện suy nghĩ của em về vấn đề trên.