Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 cánh diều Bài 14: Ngô Quyền đại phá quân Nam Hán

BÀI 14: BÀI CA GIỮ NƯỚC

ĐỌC 1: NGÔ QUYỀN ĐẠI PHÁ QUÂN NAM HÁN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV tổ chức cho HS xem tranh và đặt câu hỏi: Em hãy quan sát tranh và cho biết: bức tranh gợi nhắc em đến vị anh hùng nào, chiến tích nào trong lịch sử dân tộc?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

- GV đọc mẫu, chú ý thể hiện:

+ Lời của Ngô Quyền: giọng đọc thong thả nhưng dứt khoát.

+ Đoạn miêu tả trận đánh: giọng đọc hào hùng, mạnh mẽ.

+ Câu cuối bài: giọng đọc thể hiện lòng tự hào.

- GV hướng dẫn HS đọc chú giải trong SGK và tra Sổ tay từ ngữ Tiếng Việt 4 để tìm hiểu nghĩa một số từ ngữ (mưu lược, tinh thông, nội ứng, thuỷ triều, khiêu chiến,...). Giới thiệu vắn tắt một số nhân vật

+ Dương Đình Nghệ (? – 937, có sách chép là Dương Diên Nghệ): vị tướng có công đánh đuổi quân Nam Hán, giành độc lập cho nước ta.

+ Ngô Quyền (898 – 944): vị vua sáng lập triều Ngô, Anh hùng dân tộc có công đánh đuổi quân Nam Hán xâm lược lần thứ 2, mở ra thời kì độc lập lâu dài cho nước ta.

Sản phẩm dự kiến:

- HS nghe GV đọc mẫu.

- HS đọc bài.

Hoạt động 2: Đọc hiểu

GV mời 5 HS tiếp nối nhau đọc 5 CH trong SGK. Cả lớp đọc thầm theo:

+ Câu 1. Vua Nam Hán mượn có gì để xâm lược nước ta?

+ Câu 2. Trận thuỷ chiến trên sông Bạch Đằng diễn ra như thế nào?

+ Câu 3. Những chi tiết nào cho thấy Ngô Quyền là một vị chỉ huy rất mưu lược?

+ Câu 4. Chiến thắng Bạch Đằng có ý nghĩa như thế nào đối với lịch sử nước ta?

+ Câu 5. Chủ đề của câu chuyện này là gì?

Sản phẩm dự kiến:

(1) Vua Nam Hán mượn cớ nước ta có loạn / mượn cở Kiều Công Tiễn sang cầu cứu để xâm lược nước ta.

(2) HS nối tiếp nhau, mỗi em nói một ý theo tiến trình trận đánh: Ngô Quyền sai người lấy gỗ tốt vạt nhọn đầu, bịt sắt rồi ngầm đóng xuống hai bên cửa sông. → Thuỷ triều lên, quân ta chèo thuyền nhẹ ra khiêu chiến rồi giả thua, dụ địch đuổi theo. → Chiến thuyền của giặc lọt sâu vào vùng cắm cọc gỗ thì thuỷ triều xuống, cọc nhô dần lên; Ngô Quyền tung quân ra đánh → thuyền giặc vướng cọc, bị lật úp, vỡ và đắm, quân sĩ giặc chết quả nửa; tướng giặc Hoằng Tháo bị giết; bọn tàn quân chạy tháo thân về nước.

(3) Những chi tiết trong bài đọc cho thấy Ngô Quyền là một vị chỉ huy rất mưu lượ: Ngô Quyền cho người bí mật đóng cọc xuống lòng sông; đợi lúc thuỷ triều lên, cho quân chèo thuyền nhẹ ra khiêu chiến; giả thua để dụ địch đuổi theo vào vùng sông có cọc đúng lúc thuỷ triều xuống, khi đó mới tung quân ra đánh.

(4) Chiến thắng Bạch Đẳng đã chấm dứt mộng xâm lăng của giặc phương Bắc, mở ra thời kì độc lập lâu dài trong lịch sử nước ta.

* GV nói thêm cho HS có thêm kiến thức: Năm 179 trước Công nguyên, do vua An Dương Vương mất cảnh giác, nước ta bị Triệu Đà xâm lược. Các triều đại Trung Quốc thay nhau đô hộ nước ta hơn 1.000 năm. Đến năm 905, Khúc Thừa Dụ mới giành lại được độc lập cho đất nước. Tuy nhiên, đến đời cháu của Khúc Thừa Dụ, nước ta lại bị quân Nam Hán xâm lược. Dương Đình Nghệ đã lãnh đạo nhân dân vùng lên đánh đuổi quân Nam Hán. Nhưng Dương Đình Nghệ mất, quân Nam Hán lại kéo vào. Chỉ đến khi bị Ngô Quyền đánh bại thì chúng mới chấm dứt mộng xâm lăng. Chiến thắng của Ngô Quyền đã mở ra thời kì độc lập lâu dài cho nước ta.

(5) HS phát biểu ý kiến cá nhân dựa trên những gợi ý của GV, VD: Câu chuyện kể về một chiến thắng lẫy lừng trong lịch sử bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta. / Câu chuyện ca ngợi công lao to lớn của ông Ngô Quyền. /...)

- GV kết luận: Bài đọc kể về chiến thắng oanh liệt của nghĩa quân ta đánh bại quân xâm lược Nam Hán, chấm dứt mộng xâm lăng của giặc phương Bắc, mở ra thời kì độc lập lâu dài trong lịch sử nước ta. Bài đọc cũng ca ngợi công lao to lớn của Ngô Quyền trong lịch sử bảo vệ Tổ quốc.

Hoạt động 3: Đọc nâng cao

GV hướng dẫn HS luyện đọc và thi đọc diễn cảm như đã hướng dẫn ở các bài trước. VD, có thể hướng dẫn HS đọc đoạn trích dưới đây, chú ý những từ ngữ in đậm; thể hiện giọng đọc mạnh mẽ ở các câu miêu tả trận đánh, thong thả ở câu cuối bài:

Ông sai người lấy gỗ tốt vạt nhọn đầu,/ bịt sắt / rồi ngầm đóng xuống hai bên cửa sông.// Thuỷ triều lên,/ quân ta chèo thuyền nhẹ ra khiêu chiến rồi giả thua,/ dụ địch đuổi theo.// Hoằng Thảo trúng kế.// Khi chiến thuyền của giặc lọt sâu vào vùng cắm cọc/ cũng là lúc thuỷ triều xuống,/ cọc nhô dần lên.// Ngô Quyền tung quân ra đánh.// Quân giặc rối loạn,/ nước rút quá nhanh,/ thuyền vướng cọc, / bị lật úp,/ vỡ và đắm rất nhiều,/ quân sĩ chết quả nửa.// Tướng giặc Hoằng Tháo bị giết trên sông Bạch Đằng.// Bọn tàn quân/ chạy tháo thân về nước./

Chiến thắng Bạch Đằng/ đã chấm dứt mộng xâm lăng của giặc phương Bắc, / mở ra thời kì độc lập lâu dài / trong lịch sử nước ta.

…………………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Ngô Quyền đại phá quân Nam Hán là của tác giả nào?

• A. Huy Cận.
• B. Nguyễn Khắc Thuần.
• C. Nguyễn Duy.
• D. Lê Minh.

Câu 2: Dương Đình Nghệ giao cho Ngô Quyền cai quản ở đâu?

• A. Ái Châu.
• B. Giao Châu.
• C. Giao Chỉ.
• D. Thuận Châu.

Câu 3: Ai là người đã giết hại Dương Đình Nghệ?

• A. Ngô Quyền.
• B. Kiều Công Tiễn.
• C. Hoằng Tháo.
• D. Lý Công Uẩn.

Câu 4: Thái độ của Kiều Công Tiễn khi bị Ngô Quyền kéo quân ra hỏi tội?

• A. Hống hách.
• B. Run sợ.
• C. Hoang mang.
• D. Bối rối.

Câu 5: Vua Nam Hán có mưu đồ gì đối với nước ta?

• A. Liên kết với nước ta.
• B. Cống nạp cho nước ta.
• C. Gạ công chúa sang nước ta.
• D. Đánh chiếm nước ta.

Câu 6: Ngô Quyền đã sử dụng mưu kế gì để đánh đuổi quân Nam Hán?

• A. Lừa địch vào rừng núi sâu hiểm trở.
• B. Sử dụng kế sách “Vườn không nhà trống”.
• C. Lợi dụng thủy triều lên cắm cọc nhử địch vào trận địa.
• D. Đem quân sang nước địch đánh trực tiếp.

Sản phẩm dự kiến: