Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 chân trời Bài 3: Luyện tập về nhân hóa

TIẾT 3: LUYỆN TỪ VÀ CÂU

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Nhận diện nhân hóa

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

1. Tìm sự vật được nhân hóa trong mỗi đoạn thơ.

2.  Mỗi sự vật ấy được nhân hóa bằng cách nào?

3. Cách nhân hóa ấy có tác dụng gì?

Sản phẩm dự kiến:

1. xe lu, hoa bưởi.

2. Xe lu tự xưng là “tớ”, trò chuyện với người đọc.; Hoa bưởi tự xưng là “tôi”, trò chuyện với nhân vật bé.

3.  Cách nhân hóa ấy khiến sự vật trở nên gần gũi, sinh động, biết trò chuyện với con người.

Hoạt động 2: Tìm sự vật nhân hóa

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

+ Tìm sự vật được nhân hóa trong các đoạn đã cho.

+ Chúng được nhân hóa bằng cách nào?

Sản phẩm dự kiến:

Câu a.

+ Sự vật nhân hóa: trăng.

+ Cách nhân hóa: Dùng từ chỉ hoạt động của người để chỉ hoạt động của trăng: soi, đi; gọi, trò chuyện với trăng như với người.

Câu b.

+ Sự vật nhân hóa: dế.

+ Cách nhân hóa: Tự xưng “tôi”, “chúng tôi” để giới thiệu về họ nhà dế bằng các từ ngữ chỉ người; trò chuyện với nhau như người.

Hoạt động 3: Sử dụng biện pháp nhân hóa để hoàn chỉnh đoạn đối thoại.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Sử dụng biện pháp nhân hóa viết tiếp câu trả lời cho đoạn văn.

Sản phẩm dự kiến:

Những tia nắng cười, chào lại tôi: - Buổi sáng tốt lành nhé, cô bé!

Hoạt động 4: Sử dụng biện pháp nhân hóa để ghi lại lời trò chuyện giữa các sự vật

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Sử dụng biện pháp nhân hóa để viết 2 – 3 câu ghi lại lời trò chuyện giữa các hiện tượng tự nhiên.

Sản phẩm dự kiến:

Đêm đông lạnh lẽo, bác Trăng cô đơn ngồi một mình trên đỉnh trời. Mấy anh, chị ngôi sao rủ nhau trốn hết sau bác Mây. Thấy vậy, bác Trăng liền bảo:

- Các cháu ơi, ra đây chơi với bác!

- Trời lạnh lắm bác ơi. Chờ khi nào ấm hơn thì cháu ra ạ! - Các anh chị sao ló ra trả lời bác Trăng rồi lại trốn đi ngay

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhân hóa là gì?

• A. Nhân hóa là dùng từ ngữ chỉ người hoặc chỉ đặc điểm, hoạt động của người để gọi hoặc tả đồ vật, cây cối, con vật một cách sinh động, gần gũi.
• B. Nhân hóa là gọi con vật, cây cối, đồ vật,… bằng những từ ngữ được dùng để tả người, làm cho thế giới loài vật trở nên gần gũi, sinh động hơn.
• C. Nhân hóa là gọi con vật, các sự vật xung quanh ta bằng những từ ngữ vốn được dùng để chỉ người.
• D. Nhân hóa là dùng các từ ngữ chỉ con người để gọi vật.

Câu 2: Tìm từ nhân hóa trong câu dưới đây?

Trâu ơi ta bảo trâu này

Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta.

• A. Trâu ơi.
• B. Ra ngoài.
• C. Bảo trâu.
• D. Cày.

Câu 3: Dưới đây đâu không phải là phương án viết đoạn văn tưởng tượng?

• A. Nêu ý kiến về câu chuyện tưởng tượng.
• B. Bổ sung lời kể, tả cho câu chuyện.
• C. Viết tiếp đoạn kết.
• D. Viết thêm nội dung cho câu chuyện.

Câu 4: Tìm biện pháp nhân hóa trong khổ thơ sau?

Mà tấm lòng thơm thảo

Đỏ môi ngoại nhai trầu

Thương yêu đàn em lắm

Cho cưỡi ngựa tàu cau.

(Đặng Hấn)

• A. Gọi cây cau bằng từ ngữ dùng để gọi người.
• B. Tả cây cau bằng từ ngữ dùng để tả người.
• C. Nói với cây cau như nói với người.
• D. Không có đáp án nào đúng.

Câu 5 : Từ nào trong câu “Gió vẫn cứ thét gào.” là từ để chỉ hoạt động, tính chất của con người nhưng lại được dùng để chỉ sự vật?

• A. Gió.
• B. Vẫn.
• C. Thét gào.
• D. Cứ.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: A

Câu 3: A

Câu 4:A

Câu 5:C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tìm từ ngữ cho thấy câu sau sử dụng biện pháp nhân hóa.

Bụi tre rì rào ca hát trong gió

Câu 2: Cho biết từ ngữ nào trong đoạn thơ sau cho thấy tác giả trò chuyện rất thân mật với con vật?

Trâu ơi ta bảo trâu này:

Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta

Cấy cày vốn nghiệp nông gia,

Ta đây trâu đấy, ai mà quản công.