Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 chân trời Bài 3: Thành phần chính của câu

TIẾT 3: THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Trình bày hiểu biết của em về các thành phần của câu? Thành phần chính có vai trò như thế nào trong câu?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Hình thành khái niệm thành khái niệm thành phần chính của câu.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

Câu 1: Từ ngữ in đậm trong mỗi câu câu sau trả lời cho câu hỏi nào sau đây?

a. Người thợ đang xây dựng trạm phát sóng mới.

b. Cột ăng – ten lẫn vào trong mây.

c. Con sáo nâu là bạn của chúng em

Câu 2: Đặt câu hỏi cho từng từ ngữ in đậm trong các câu sau:

a. Đám trẻ con chạy ùa ra sân.

b. Món ăn mà em thích nhất là phở bò.

c. Những đám cải bắp, su hào xanh non mơn mởn.

Câu 3: Đọc các câu ở bài tập 1 và bài tập 2, cho biết:

a. Từ ngữ in đậm nào nêu người, vật,... được nói đến trong câu?

b. Từ ngữ in đậm nào giới thiệu hoặc nêu hoạt động, trạng thái của người, vật,... được nói đến trong câu?

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: 

a. Ai đang xây dựng trạm phát sóng mới?

b. Cái gì lân vào trong mây?

c. Con của chúng em?

Câu 2: 

a. Đám trẻ con làm gì?

b. Món ăn mà em thích nhất là gì?

c. Những đám cải bắp, su hào thế nào?

Câu 3: a. Từ ngữ nêu người, vật được nói đến trong câu: người thợ, cột ăng-ten, con sáo nâu.

b. Từ ngữ nêu hoạt động, trạng thái của người, vật,... được nói đến trong câu: chạy ùa ra sân, là phở bỏ, xanh non mơn mởn.

Hoạt động 2: Nhận diện chủ ngữ, vị ngữ

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Xác định chủ ngữ và vị ngữ của mỗi câu trong đoạn văn sau:

Mây đen ùn ùn kéo đến. Bầu trời tối sầm lại. Mưa bắt đầu trút xuống rào rào. Đàn gà nhanh chóng tụ tập dưới mái hiên. Lũ gà con nép sát vào mẹ. Cây cối trong vườn hả hê tắm mưa.

Sản phẩm dự kiến:

Mây đen/ ùn ùn kéo đến.

   CN            VN

Bầu trời/ tối sầm lại.

          CN          VN

Mưa/ bắt đầu trút xuống rào rào.

 CN              VN

Đàn gà/ nhanh chóng tụ tập dưới mái hiện.

  CN                                 VN

Lũ gà con/ nép sát vào mẹ.

          CN               VN

Cây cối trong vườn/ hả hê tắm mưa.

          CN                         VN

Hoạt động 3: Tìm chủ ngữ, vị ngữ phù hợp

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Tìm chủ ngữ hoặc vị ngữ phù hợp thay cho mỗi *:

Mùa xuân *. * chiếu xuống mặt đất. * hòa giọng hót véo von. Những khóm hoa *.

Sản phẩm dự kiến:

a. đã về/ đang về/ đển/...

b. Những tia nắng/ Những tia nắng ấm áp/...

c. Những chủ chim/ Bầy chim/ Đàn chim...

d. đua nhau nở rộ chim chim nụ xinh/ đua nhau khoe sắc và toả hương ngan ngát...).

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1:  Cho câu “Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam” đâu là chủ ngữ?

• A. Cây tre là
• B. Cây tre
• C. Cây tre là người bạn thân
• D. Cây tre là người bạn

Câu 2:  Câu nào trong các câu dưới đây có chủ ngữ là động từ?

• A. Đi học là niềm vui của trẻ em.
• B. Mặt trời ló rạng trên mặt biển vẫn còn hơi sương.
• C. Nắng e ấp trên các cành cây còn ướt đẫm hơi sương.
• D. Mùa xuân mong ước đã đến.

Câu 3: Xác định chủ ngữ trong câu: “Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập”

• A. Chợ Năm Căn
• B. Nằm sát
• C. Bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập
• D. Chủ ngữ được lược bỏ

Câu 4: Câu “Tre, nứa, trúc, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau” có vị ngữ là?

• A. Tre, nứa, trúc, mai, vầu
• B. Giúp người trăm công nghìn việc khác nhau
• C. Trăm công nghìn việc khác nhau
• D. Không xác định được

Câu 5:  Chủ ngữ ở câu trên có cấu tạo như thế nào?

• A. Danh từ
• B. Động từ
• C. Cụm đại từ
• D. Cụm danh từ

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: A

Câu 3: A

Câu 4:B

Câu 5:D

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu trong đoạn văn sau:

Phút yên tĩnh của rừng ban mai dần dần biến đi. Chim hót líu lo. Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất. Gió đưa mùi hương ngọt lan xa, phảng phất khắp rừng.

Câu 2: Tìm từ ngữ phù hợp thay cho * trong mỗi câu sau để câu văn cụ thể, sinh động hơn:

a. Đàn cò trắng * bay

b. Những đóa hoa hồng tỏa hương *

c. Giờ tan tầm, xe cộ đi lại *

d. Dưới hồ, đàn cá * bơi lội