CHƯƠNG III. HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ

BÀI 1. HÀM SỐ (3 TIẾT)

I. Định nghĩa

Hoạt động 1 trang 55 sgk Toán 8 tập 1 CD: Chu vi y (cm) của hình vuông có độ dài cạnh x (cm) được tính theo công thức y = 4x. Với mỗi giá trị của x, xác định được bao nhiêu giá trị tương ứng của y?

Đáp án:

Chu vi của hình vuông có độ dài cạnh đều là các giá trị dương. Với mỗi giá trị của , ta xác định được một giá trị tương ứng của .

Thay các giá trị của  vào công thức tính chu vi ta tìm giá trị các giá trị tương ứng của

Chẳng hạn:

* Ví dụ:

 =>  

 =>  

Hoạt động 2 trang 55 sgk Toán 8 tập 1 CD: Trong tình huống ở phần mở đầu, hãy cho biết:

1. a) Số tiền người bán thu được khi lần lượt bán 2 kg thanh long; 3 kg thanh long.
2. b) Gọi y (đồng) là số tiền người bán thu được khi bán x (kg) thanh long. Với mỗi giá trị của x, ta xác định được bao nhiêu giá trị tương ứng của y?

Đáp án:

1. a) - Số tiền người bán thu được khi bán thanh long là:

(đồng)

- Số tiền người bán thu được khi bán 3 thanh long là:

 (đồng)

1. b) Với mỗi giá trị của ta chỉ xác định được một giá trị tương ứng của .

Luyện tập 1 trang 56 sgk Toán 8 tập 1 CD: Cho hai ví dụ về hàm số.

Đáp án:

II. Giá trị của hàm số.

Hoạt động 3 trang 57 sgk Toán 8 tập 1 CD: Một xe ô tô chạy với tốc độ 60 km/h trong thời gian t(h).

1. a) Viết hàm số biểu thị quãng đường S(t) (km) mà ô tô đi được trong thời gian t(h).
2. b) Tính quãng đường S(t) (km) mà ô tô đi được trong thời gian t = 2 (h); t = 3 (h).

Đáp án:

1. a) Xe ô tô chạy với tốc độ hay vận tốc của ô tô là .

=> Hàm số biểu thị quãng đường   mà ô tô đi được trong thời gian  là:

1. b) Quãng đường mà ô tô đi được trong thời gian lần lượt là:

• Với , ta có:
• Với ta có:

Giá trị của hàm số

Cho hàm số  xác định tại . Giá trị tương ứng của hàm số  khi  được gọi là giá trị của hàm số  tại , kí hiệu là .

Luyện tập 2 trang 57 sgk Toán 8 tập 1 CD: Cho hàm số: f(x) = -5x + 3. Tính f(0); f(-1); f()

Đáp án:

+

+

+

III) Bài tập

Bài 1 trang 58 sgk Toán 8 tập 1 CD: Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x hay không nếu bảng giá trị tương ứng của chúng được cho bởi mỗi trường hợp sau:

Đáp án:

1. a) Quan sát bảng trên ta thấy khi thì ta đều xác định  giá trị của là .

Vì mỗi giá trị của  ta chỉ xác định được một giá trị tương ứng của  nên đại lượng  là hàm số của đại lượng

1. b) Quan sát bảng trên ta thấy khi thì ta đều xác định  giá trị của lần lượt là:

Vì mỗi giá trị của  ta chỉ xác định được một giá trị tương ứng của  nên đại lượng  là hàm số của đại lượng .

Bài 2 trang 58 sgk Toán 8 tập 1 CD:

10. Cho hàm số y = 2x + 10. Tìm giá trị của y tương ứng với mỗi giá trị sau của x: x = -5; x = 0; x = 12
11. Cho hàm số f(x) = −2x²+1. Tính f(-1); f(0); f(1); f()

Đáp án:

1. a) + Với =>

+ Với  =>

+ Với  =>

1. b) +

+

+

+

Bài 3 trang 58 sgk Toán 8 tập 1 CD: Cho một thanh kim loại đồng chất có khối lượng riêng là 7,8 g/cm³.

1. a) Viết công thức tính khối lượng m (g) theo thể tích V (cm³). Hỏi m có phải là hàm số của V hay không? Vì sao?
2. b) Tính khối lượng của thanh kim loại đó khi biết thể tích của thanh kim loại đó là V= 1 000 cm³.

Đáp án:

1. a) Công thức tính khối lượng theo thể tích là:

Suy ra

Với mỗi giá trị của  ta xác định được một giá trị của  nên  là hàm số của .

1. b) Với ta có

Vậy khi biết thể tích của thanh kim loại đó là  thì khối lượng của thanh kim loại đó là .

Bài 4 trang 58 sgk Toán 8 tập 1 CD: Dừa sáp là một trong những đặc sản lạ, quý hiếm và có giá trị dinh dưỡng cao, thường được trồng ở Bến Tre hoặc Trà Vinh. Giá bán mỗi quả dừa sáp là 200 000 đồng.

1. a) Viết công thức biểu thị số tiền y (đồng) mà người mua phải trả khi mua x (quả) dừa sáp. Hỏi y có phải là hàm số của x hay không? Vì sao?
2. b) Hãy tính số tiền mà người mua phải trả khi mua 10 quả dừa sáp.

Đáp án:

Giá bán mỗi quả dừa sáp là đồng.

1. a) Công thức biểu thị số tiền (đồng) mà người mua phải trả khi mua (quả) dừa sáp là

(đồng) .

Vì với mỗi giá trị của  ta xác định được một giá trị  tương ứng nên  là hàm số của .

1. b) Số tiền mà người mua phải trả khi mua 10 quả dừa sáp là:

 (đồng).

Vậy số tiền mà người mua phải trả khi mua  quả dừa sáp là  đồng.

Bài 5 trang 59 sgk Toán 8 tập 1 CD: Bác Ninh gửi tiết kiệm 10 triệu đồng ở ngân hàng với kì hạn 12 tháng và không rút tiền trước kì hạn. Lãi suất ngân hàng quy định cho kì hạn 12 tháng là r%/năm.

1. a) Viết công thức biểu thị số tiền lãi y (đồng) theo lãi suất r%/năm mà bác Ninh nhận được khi hết kì hạn 12 tháng. Hỏi y có phải là hàm số của r hay không? Vì sao?
2. b) Tính số tiền lãi mà bác Ninh nhận được khi hết kì hạn 12 tháng, biết r = 5,6.

Đáp án:

1. a) Công thức biểu thị số tiền lãi (đồng) theo lãi suất /năm mà bác Ninh nhận được khi hết kì hạn 12 tháng là: (triệu đồng).

Vì với mỗi giá trị của  thì ta xác định được một giá trị tương ứng của  nên  là hàm số của .

1. b) Với thì số tiền lãi mà bác Ninh nhận được khi hết kì hạn 12 tháng là:

 (triệu đồng)  (đồng).

Vậy với  thì số tiền lãi mà bác Ninh nhận được khi hết kì hạn 12 tháng là  đồng.