Giáo án điện tử Toán 8 cánh diều Chương 3 Bài 1: Hàm số

CHÀO MỪNG CÁC EM

ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Thanh long là một loại cây chịu hạn, không kén đất, rất thích hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của tỉnh Bình Thuận. Giá bán 1 kg thanh long loại I là 32 000 đồng. Với mỗi lượng thanh long loại I được bán ra, người bán sẽ thu được một số tiền tương ứng.

Mối liên quan giữa hai đại lượng số kilôgam thanh long được bán ra và số tiền người bán thu được thể hiện khái niệm nào trong toán học?

CHƯƠNG III: HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ

BÀI 1: HÀM SỐ

NỘI DUNG BÀI HỌC

ĐỊNH NGHĨA

GIÁ TRỊ CỦA HÀM SỐ

HĐ 1:

Chu vi y (cm) của hình vuông có độ dài cạnh x (cm) được tính theo công thức y = 4x. Với mỗi giá trị của x, xác định được bao nhiêu giá trị tương ứng của y?

Giải

Chu vi của hình vuông có độ dài cạnh đều là các giá trị dương. Với mỗi giá trị của , ta xác định được một giá trị tương ứng của .

Giải

Thay các giá trị của  vào công thức tính chu vi ta tìm giá trị các giá trị tương ứng của

Chẳng hạn:

* Ví dụ:

…….

                  Trong tình huống ở phần mở đầu, hãy cho biết:

1. a) Số tiền người bán thu được khi lần lượt bán 2 kg thanh long; 3 kg thanh long.
2. b) Gọi y (đồng) là số tiền người bán thu được khi bán x (kg) thanh long. Với mỗi giá trị của x, ta xác định được bao nhiêu giá trị tương ứng của y?

Giải

1. a) Số tiền người bán thu được khi bán thanh long là:

(đồng)

Số tiền người bán thu được khi bán 3 thanh long là:

 (đồng)

1. b) Với mỗi giá trị của ta chỉ xác định được một giá trị tương ứng của .

ĐỊNH NGHĨA

Nếu đại lượng  phụ thuộc vào đại lượng  ( thay đổi) sao cho với mỗi giá trị của  ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của  thì  được gọi là hàm số của  và  gọi là biến số.

Viết công thức tính thể tích  () của hình lập phương có độ dài cạnh là . Hỏi  có phải là hàm số của  hay không?

Giải

Ta có:  

Nhận thấy mỗi giá trị của  chỉ xác định đúng một giá trị của . Vậy  là hàm số của

Luyện tập 1

Cho hai ví dụ về hàm số

 Để xem dự báo nhiệt độ  tại một số thời điểm  (h)  trong cùng một ngày, chúng ta có thể truy cập trang https://accuweather.com. Hình 1 là nhiệt độ dự báo ở Thành phố Hồ Chí Minh tại một số thời điểm trong ngày 15/3/2022. Khi biểu diễn các dữ liệu lên bảng, ta có bảng giá trị sau

1. a) Nhiệt độ có phải là hàm số của thời điểm hay không? Vì sao?
2. b) Thời điểm có phải là hàm số của nhiệt độ hay không? Vì sao?

Ví dụ 2

1. a) Nhiệt độ là hàm số của thời điểm vì mỗi giá trị của  chỉ xác định đúng một giá trị của
2. b) Thời điểm không phải là hàm số của nhiệt độ .

Lí do: Nhiệt độ  tương ứng với hai thời điểm khác nhau là  (h) và  (h)

Ví dụ 3

Đại lượng  có phải là hàm số của đại lượng  hay không nếu bảng giá trị tương ứng của chúng được cho bởi bảng sau?

Giải

Đại lượng   là hàm số của đại lượng  vì mỗi giá trị của  chỉ xác định đúng một giá trị của