Giáo án và PPT Toán 8 cánh diều Bài 1: Hàm số

CHƯƠNG III. HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ

BÀI 1. HÀM SỐ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Một ô tô đi từ A đến B với đoạn đường AB = s (km). Ô tô di chuyển thẳng đều với vận tốc là 40 km/h. Gọi mốc thời gian là lúc ô tô bắt đầu xuất phát từ A, t là thời điểm ô tô đi ở vị trí bất kì trên đoạn AB. Hãy xác định hàm số biểu thị mối quan hệ giữa s và t?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Định nghĩa 

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng x (x thay đổi) sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì?

  Sản phẩm dự kiến:

HĐ1

Chu vi của hình vuông có độ dài cạnh đều là các giá trị dương. Với mỗi giá trị của , ta xác định được một giá trị tương ứng của .

Thay các giá trị của vào công thức tính chu vi ta tìm giá trị các giá trị tương ứng của

Chẳng hạn:

* Ví dụ: 

=>

=>

…….

HĐ2

a) 

- Số tiền người bán thu được khi bán thanh long là:

(đồng)

- Số tiền người bán thu được khi bán 3 thanh long là:

(đồng)

b) Với mỗi giá trị của ta chỉ xác định được một giá trị tương ứng của .

Định nghĩa:

Nếu đại lượng phụ thuộc vào đại lượng ( thay đổi) sao cho với mỗi giá trị của ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của thì được gọi là hàm số của và gọi là biến số.

Ví dụ 1: (SGK – tr.56)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.56).

Luyện tập 1

Ví dụ 2: (SGK – tr.56)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.56).

Ví dụ 3: (SGK – tr.56, 57)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.57).

Chú ý:

+ Khi thay đổi mà luôn nhận một giá trị thì được gọi là hàm hằng.

+ Hàm số có thể cho bằng công thức, bằng bảng.

+ Khi là hàm số của , ta có thể viết

Hoạt động 2. Giá trị của hàm số

GV đưa ra câu hỏi:  Cho hàm số y=f(x) xác định tại x=a. Giá trị tương ứng của hàm số f(x) khi x=a được gọi là?

Sản phẩm dự kiến:

HĐ3

a) Xe ô tô chạy với tốc độ hay vận tốc của ô tô là .

=> Hàm số biểu thị quãng đường mà ô tô đi được trong thời gian là:

b) Quãng đường mà ô tô đi được trong thời gian lần lượt là:

• Với , ta có: 

• Với ta có:

Giá trị của hàm số

Cho hàm số xác định tại . Giá trị tương ứng của hàm số khi được gọi là giá trị của hàm số tại , kí hiệu là .

Ví dụ 4: (SGK – tr.57)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.57)

Luyện tập 2

Có:

+

+

+

- Ví dụ 5: (SGK – tr.57)

- Hướng dẫn giải (SGK – tr.57)

…………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Điền vào chỗ trống: Nếu với mỗi giá trị x thuộc D, ta xác định được … giá trị tương ứng y thuộc tập hợp số thực ℝ thì ta có một hàm số.

A. một

B. hai

C. ba

D. một và chỉ một

Câu 2: Tập xác định của hàm số

Câu 3: Điền vào chỗ trống: Hàm số y = f(x) xác định trên khoảng (a; b) có thể là hàm số ….

A. Đồng biến

B. Nghịch biến

C. Đồng biến hoặc nghịch biến

D. Tất cả các ý trên

Câu 4: Hàm số đồng biến thì đồ thị của nó có dạng như thế nào?

A. đi lên từ trái sang phải

B. đi lên từ phải sang trái

C. nằm ngang

D. nằm dọc

Câu 5: Tìm tập giá trị D của hàm số sau:

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Theo tài liệu dân số và phát triển của Tổng cục dân số và kế hoạch hóa gia đình thì:

Dựa trên số liệu về dân số, kinh tế, xã hội của 85 nước trên thế giới, người ta xây dựng được hàm nêu lên mối quan hệ giữa tuổi thọ trung bình của phụ nữ (y) và tỷ lệ biết chữ của họ (x) như sau: y = 47,17 + 0,307x. Trong đó y là số năm (tuổi thọ), x là tỷ lệ phần trăm biết chữ của phụ nữ. Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm học 2015 ‒ 2016, tỷ lệ biết chữ đã đạt 96,83% trong nhóm phụ nữ Việt Nam tuổi từ 15 đến 60. Hỏi với tỷ lệ biết chữ của phụ nữ Việt Nam như trên thì nhóm này có tuổi thọ bao nhiêu?

Câu 2: Cho các công thức .Có bao nhiêu công thức chứng tỏ rằng y là hàm số của x ?