Giáo án điện tử Ngữ văn 8 cánh diều Bài 1 Đọc 1: Tôi đi học

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CÁC EM TỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

• Em nào đã đọc văn bản “Tôi đi học” trong sách giáo khoa?
• Truyện kể về ai, về sự kiện gì?
• Ấn tượng rõ nhất của em sau khi đọc truyện là gì? Vì sao?

Bài 1: Truyện ngắn

Văn bản

TÔI ĐI HỌC

NỘI DUNG BÀI HỌC

Kiến thức Ngữ Văn

Truyện ngắn

Tưởng tượng trong tiếp nhận tác phẩm văn học

Nhan đề và cách đặt tên nhan đề văn bản văn học

Tìm hiểu chung

Tác giả, tác phẩm

Tóm tắt, nhân vật và ngôn ngữ kể

Tìm hiểu chi tiết

Cảm nghĩ của nhân vật tôi trên đường đến trường

Cảm nghĩ của nhân vật tôi lúc ở sân trường

Cảm nghĩ của nhân vật tôi trong lớp học

Tổng kết

Nội dung

Nghệ thuật

1. KIẾN THỨC NGỮ VĂN
2. Truyện ngắn

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Truyện ngắn là truyện như thế nào?
• Truyện ngắn có đặc điểm gì?

Truyện ngắn

Thể loại cỡ nhỏ của văn xuôi hư cấu

Thường phản ánh

• “Một khoảnh khắc”, tình huống độc đáo
• Một sự kiện gây ấn tượng mạnh

> Ý nghĩa nhất trong cuộc đời của nhân vật

Kết cấu

• Không chia thành nhiều tuyến nhân vật

Cốt truyện

• Kì lạ
• Giản dị, đời thường
• Giàu triết lí
• Trào phúng
• Giàu chất thơ

2. Tưởng tượng trong tiếp nhận tác phẩm văn học

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Tưởng tượng là gì? Em hãy nêu vai trò của tưởng tượng trong tiếp nhận tác phẩm văn học.

Khung cảnh chị Dậu đem bán đàn chó con trong “Tắt đèn” - Ngô Tất Tố

Tưởng tượng

Là tạo ra trong tâm trí hình ảnh những cái không có trước mắt hoặc chưa hề có.

Gắn với nhiều công việc và lĩnh vực khác nhau trong đời sống của con người.

Nhà văn phải vận dụng trí tưởng tượng để tạo ra cuộc sống như thật trong tác phẩm của mình.

Độc giả khi đọc văn bản văn học cũng phải tưởng tượng.

Hình ảnh, âm thanh, hoạt động… của sự vật (con người, vật, phong cảnh…) trong tác phẩm đều có thể hiện lên trước mắt người đọc y như thật.

Ví dụ: “Tôi đi học” – Thanh Tịnh

“Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên đường không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường”

> Thấy được cảnh sắc yên ả, thanh bình và hoà cùng tâm trạng “nao nức” của nhân vật “tôi”

3. Nhan đề và cách đặt tên nhan đề văn bản văn học

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Nhan đề là gì? Có những cách đặt tên nhan đề văn bản văn học như thế nào?

Nhan đề

Là tên của văn bản, thường do tác giả đặt.

Hình ảnh cuộc sống tối tăm, nghèo đói và số phận bi thảm của người nông dân trong xã hội cũ.

Phê phán thói háo danh, sĩ diện hão, “bệnh” thành tích.

Không phải nhan đề nào cũng hàm chứa ý nghĩa, thông điệp của tác phẩm

Các cách đặt nhan đề văn bản

• Lấy tên một nhân vật chính trong tác phẩm
• Lấy tên một sự vật, hiện tượng… cụ thể
• Lấy tên một địa danh cụ thể được nói tới trong tác phẩm
• Dựa vào ý khái quát của toàn bộ nội dung tác phẩm
• Các tác phẩm trung đại thường lấy nhan đề gắn với thể loại
• Có khi dùng Không đề, Vô đề hoặc nhan đề bằng chữ số để cho người đọc tự suy ngẫm

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác giả, tác phẩm

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Trình bày hiểu biết của em về tác giả Thanh Tịnh?
• Hãy trình bày xuất xứ của văn bản “Tôi đi học”

1. Tác giả

Thanh Tịnh (1911 – 1988)

• Tên khai sinh: Trần Văn Ninh
• Quê quán: Gia Lạc, Huế.
• Từ năm 1933, ông đi làm ở các sở tư rồi vào nghề dạy học và bắt đầu viết văn, làm thơ
• Đặc trưng sáng tác: toát lên vẻ đẹp đằm thắm, êm dịu, trong trẻo
• Tác phẩm chính: Hận chiến trường (tập thơ, 1937), Quê mẹ (tập truyện ngắn, 1941), Ngậm ngải tìm trầm (tập truyện ngắn, 1943)…
• Ông được tặng giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007.

1. Tác phẩm