Giáo án điện tử Ngữ văn 8 cánh diều Bài 3 Đọc 1: Sao băng

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CÁC EM TỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

• Em đã thấy hiện tượng sao băng chưa?
• Em nghĩ gì về hiện tượng này?

Bài 3: Văn bản thông tin

Văn bản

SAO BĂNG

NỘI DUNG BÀI HỌC

Kiến thức Ngữ Văn

Văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên

Cách trình bày thông tin trong văn bản

Tìm hiểu chung

Tác giả, tác phẩm

Nội dung chính, bố cục và cách trình bày thông tin trong văn bản “Sao băng”

Tìm hiểu chi tiết

Giới thiệu và lí giải hiện tượng sao băng

Nguyên do xuất hiện và sự hình thành hiện tượng sao băng và mưa sao băng

Những điều kì thú khi sao băng rơi

Tổng kết

Nội dung

Nghệ thuật

Đặc trưng nghệ thuật

1. KIẾN THỨC NGỮ VĂN

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Thế nào là văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên?
• Trong văn bản thông tin, cách trình bày thông tin có gì cần lưu ý?

1. Văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên

• Trong thế giới quanh ta có rất nhiều hiện tượng tác động hoặc có thể tác động đến nhận thức và đời sống con người

Lũ lụt                    Cháy rừng                      Lốc xoáy

• Trước các hiện tượng ấy, người ta thường có nhu cầu tìm hiểu
  • Hiện tượng đó là gì?
  • Tại sao có hiện tượng đó?
  • Chúng có lợi hay có hại thế nào?
  • Cần làm gì để tận dụng lợi ích và khắc phục ảnh hưởng xấu của chúng?

> Văn bản tập trung nêu lên và trả lời các câu hỏi ấy bằng những kiến thức có cơ sở khoa học

> Văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên

2. Cách trình bày thông tin trong văn bản

• Trong văn bản thông tin, nội dung ý tưởng và thông tin có thể triển khai theo một hoặc nhiều cách khác nhau.
• Các cách trình bày:
  • Trình tự thời gian
  • Quan hệ nguyên nhân – kết quả
  • Mức độ quan trọng hay phân loại đối tượng
  • So sánh – đối chiếu
  • Trình bày hoàn toàn bằng phương tiện ngôn ngữ
  • Kết hợp với phương tiện phi ngôn ngữ

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác giả, tác phẩm

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Em hãy cho biết tên tác giả và xuất xứ của văn bản “Sao băng”

Tác giả

Hồng Nhung

Tác phẩm

Xuất xứ: theo kienthuctonghop.vn

2. Nội dung chính, bố cục và cách trình bày thông tin trong văn bản “Sao băng”

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Những thông tin chính của văn bản Sao băng là gì? Em dựa vào đâu để nhận biết nhanh các thông tin ấy?
• Bố cục của văn bản gồm mấy phần? Nội dung chính của mỗi phần là gì?
• Người viết đã triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản theo cách nào? Tóm tắt các thông tin chính trong văn bản bằng một sơ đồ tư duy

1. Nội dung chính

Thông tin chính

Giới thiệu và giải thích hiện tượng sao băng

Nội dung chính

• Được nêu thành các đề mục nhỏ
• Chú ý các đề mục ấy trong bài để nắm được thông tin chính của văn bản này

1. Bố cục

Phần 1 (từ đầu đến hố lòng chảo sâu trên lục địa)

Giới thiệu và lí giải hiện tượng sao băng

Phần 2 (tiếp đến mưa sao băng khá thuận lợi)

Nguyên do xuất hiện và sự hình thành hiện tượng sao băng và mưa sao băng

Phần 3 (phần còn lại)

Những điều kì thú khi sao băng rơi

1. Cách trình bày thông tin trong văn bản

Nội dung và ý tưởng thông tin được triển khai theo cách kết hợp

• Kết hợp theo trật tự nguyên nhân – kết quả
• Kết hợp phương tiện ngôn ngữ với phương tiện phi ngôn ngữ (tranh ảnh)

Tóm tắt

• Giới thiệu và lí giải nguồn gốc sao băng
  • Sao băng là những tia lửa thoáng qua trên bầu trời
  • Sao băng là đường nhìn thấy của các thiên thạch khi chúng vào khí quyển của Trái Đất
  • Chúng xuyên qua khí quyển với vận tốc khoảng 100 000km/h
  • Ta thấy chúng là bởi lượng nhiệt phát sinh do áp suất khi các thiên thạch đi vào khí quyển
• Những kiến thức khoa học về sao băng, mưa sao băng
  • Sao chổi là nguyên nhân chính xuất hiện mưa sao băng
  • Chu kì của các trận mưa sao băng là 1 năm
  • Cách quan sát mưa sao băng: cần xác định được hướng của các chòm sao
    • Gần xích đạo Trái Đất: dễ quan sát
    • Xa về hai cực: khó quan sát
  • Những điều kì thú khi sao băng xuất hiện
    • Điềm khi sao rơi: đồng nghĩa với có người chết – mang tính chất duy tâm, không có cơ sở khoa học
    • Người ta tin ước khi sao rơi – điều ước thành hiện thực
    • Cách ước: nhắm mắt và nghĩ trong đầu về ước nguyện của mình

III. TÌM HIỂU CHI TIẾT