Giáo án điện tử Ngữ văn 8 cánh diều Bài 5 Đọc 3: Chiếu dời đô

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Dựa vào kiến thức lịch sử em hãy cho biết:

• Nhà vua đầu tiên của triều Lý là ai?
• Ông đã có công gì với đất nước?

Bài 5: Nghị luận xã hội

Thực hành đọc hiểu

CHIẾU DỜI ĐÔ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tìm hiểu chung

Tác giả

Tác phẩm

Tìm hiểu chi tiết

Thể loại Chiếu

Lí do cần rời đô

Lí lẽ và bằng chứng

Ý nghĩa văn bản

Tổng kết

Nội dung

Nghệ thuật

Đặc trưng thể loại

1. TÌM HIỂU CHUNG

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Hãy trình bày hiểu biết của em về tác giả Lý Công Uẩn.
• Trình bày hiểu biết của em về tác phẩm “Chiếu dời đô”.

1. Tác giả

Lý Công Uẩn (974 – 1028)

• Còn được gọi là Lý Thái Tổ
• Quê quán: Bắc Ninh
• Là hoàng đế sáng lập ra nhà Lý, ông trị vì từ năm 1009 đến năm 1028.
• Đến năm 1010, ông dời đô từ Hoa Lư về Đại La (đổi tên thành Thăng Long), mở ra thời đại trị vì của nhà Lý kéo dài 216 năm.

2. Tác phẩm

“Chiếu dời đô” bản chữ Hán

• Năm 1010, Lý Công Uẩn quyết định dời đô từ Hoa Lư ra Đại La.
• Đổi tên nước Đại Việt thành Đại Cồ Việt.
• Nhân dịp này ông đã viết bài chiếu để thông báo rộng rãi quyết định này cho nhân dân được biết.

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Thể loại Chiếu

Điện Kính Thiên được phục dựng 3D

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

• Bài “Chiếu dời đô” viết về sự kiện gì?
• Tại sao vua Lý Công Uẩn lại phải dùng thể chiếu?

Sự kiện vua Lý Công Uẩn quyết định dời đô từ Hoa Lư về thành Đại La năm 1010.

Thể chiếu:

• Là một thể loại chỉ các bậc vua, chúa mới được sử dụng.
• Trong những sự kiện lịch sử đặc biệt.

Việc dời đô là một sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước và dân tộc.

Nhà vua dùng chiếu để truyền đạt mệnh lệnh của mình là đúng đắn, phù hợp.

2. Lí do cần rời đô

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Dựa vào nội dung phần (1), (2) của bài chiếu, hãy trình bày lí do cần lời đô.

Lý do rời đô

Việc dời đô là cần thiết. Các vị vua đời trước đã nhiều lần dời đô.

Việc dời đô xuất phát từ lợi ích chung của dân tộc chứ không phải là ý định chủ quan của nhà vua.

Lý Công Uẩn muốn:

• “Đóng đô ở nơi trung tâm” đất nước
• “Mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu”
• Để cho “vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh”

Việc hai nhà Đinh, Lê các cứ, không chịu dời đô khiến cho “triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi”.

• Đó là những lí do khách quan, chủ quan của việc dời đô.
• Cũng chính là việc làm thuận theo ý trời và lòng dân của vị minh quân.

3. Lí lẽ và bằng chứng

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Trong phần (3) của bài chiếu, để thuyết phục triều đình về việc chọn kinh đô mới, Lý Công Uẩn đã nêu lên những lí lẽ và bằng chứng như thế nào?

Lý Công Uẩn đã trình bày lí lẽ và bằng chứng khách quan có trong lịch sử một cách thuyết phục.

Để thuyết phục triều đình về việc chọn kinh đô mới.

Trục trung tâm thành Thăng Long năm 1010

Cấm thành Thăng Long theo quy hoạch năm 1029

• Nhiều triều đại trong lịch sử đã tiến hành việc dời đô.
  • Vua Bàn Canh nhà Thương năm lần dời đô.
  • Vua Thành Vương nhà Chu ba lần dời đô.
• Việc dời đô đều xuất phát từ lợi ích chung của đất nước.
• Nhà Đinh, Lê không chịu dời đô.
  • Triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi.
  • Trăm họ phải hao tốn.
  • Muôn vật không được thích nghi.
• Những bằng chứng về lợi thế của thành Đại La.
  • Ở nơi trung tâm trời đất, được thế rồng cuộn hổ ngồi.
  • Đã đúng ngôi nam, bắc, đông, tây lại tiện hướng nhìn sông, dựa núi.
  • Địa thế rộng mà bằng, đất đai cao mà thoáng, dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt, muôn vật cũng rất mực phong phú, tốt tươi.

Từ đó, Lý Công Uẩn đưa ra ý kiến mang tính quyết định của mình trên cơ sở đồng thuận của mọi người

4. Ý nghĩa văn bản