Giáo án điện tử Ngữ văn 8 cánh diều Bài 5 Đọc 4: Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Xem phần Chuẩn bị:

• Tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Dương Trung Quốc.
• Tìm hiểu về diễn đàn “Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?”

Bài 5: Nghị luận xã hội

Thực hành đọc hiểu

NƯỚC VIỆT NAM TA NHỎ HAY KHÔNG NHỎ?

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tìm hiểu chung

Tác giả

Tác phẩm

Tìm hiểu chi tiết

Nhan đề

Điều tạo nên sức mạnh dân tộc

Nguyên nhân tụt hậu

Ý nghĩa văn bản

Tổng kết

Nội dung

Nghệ thuật

Đặc trưng thể loại

1. TÌM HIỂU CHUNG

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Hãy trình bày hiểu biết của em về tác giả Dương Trung Quốc.
• Trình bày hiểu biết của em về tác phẩm “Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?”.

1. Tác giả

Dương Trung Quốc (sinh năm 1947)

• Quê quán: Bến Tre
• Là nhà nghiên cứu lịch sử và chính trị gia người Việt Nam.
• Ông từng là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XI, XII, XIII, XIV.
• Ông nổi tiếng vì những phát biểu thẳng thắn của mình trong các kỳ họp quốc hội.

2. Tác phẩm

• Diễn đàn “Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?” được báo Thanh niên mở ra từ ngày 27/3 đến 30/6/2006.
• Bắt đầu từ bài báo của nhà nghiên cứu lịch sử Dương Trung Quốc.
• Thu hút đông đảo sự quan tâm, ý kiến, mong muốn đất nước sớm thoát khỏi cảnh tụt hậu để có thể phát triển mạnh mẽ.

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhan đề

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Em hiểu nhan đề văn bản “Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?” như thế nào?
• Hãy xác định luận đề và luận điểm bài viết.

Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?

Vấn đề đặt ra:

• Là vị thế của nước ta trong thời kì hội nhập với thế giới.
• Là cách nghĩ để thoát ra khỏi sự tự ti dân tộc, luôn lép vế trước càng cường quốc trên thế giới.

Luận đề

Nhan đề: Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?

Luận điểm

Phần 1:

Sự phấn đấu để tồn tại và phát triển dân tộc Việt Nam là cơ sở cho niềm tự hào dân tộc.

Phần 2:

Sức mạnh của nỗi nhục mất nước và công cuộc giải phóng dân tộc, chiến thắng giặc ngoại xâm.

Phần 3:

Lí do cùng nỗi nhục của sựu tụt hậu, nghèo hèn trước sự phát triển của nhân loại và ý chí vươn lên.

Phần 4:

Tâm thế tự hào dân tộc và ước vọng lớn sẽ quyết định tầm vóc của dân tộc.

2. Điều tạo nên sức mạnh dân tộc

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Phần (1), (2) của bài viết nhắc lại lịch sử nhằm mục đích gì?
• Đâu là điều đã tạo nên sức mạnh dân tộc trong những giai đoạn lích sử quan trọng?

Nhắc lại lịch sử: khích lệ tinh thần tự hào dân tộc.

Đây chính là cội nguồn của sức mạnh dân tộc

Lòng yêu nước, tự hào về lịch sử dựng nước, giữ nước của cha ông và nỗi nhục mất nước đã tạo nên sức mạnh dân tộc.

3. Nguyên nhân tụt hậu

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

• Theo tác giả bài nghị luận, những nguyên nhân nào dẫn tới sự tụt hậu của đất nước trong thời kì mới?
• Hãy dẫn ra ý kiến chủ quan của người viết và các lí lẽ, bằng chứng khách quan (có thể kiểm chứng được) trong văn bản.

Nguyên nhân dẫn tới sự tụt hậu của đất nước trong thời kì mới

• Do hậu quả của chiến tranh
• Do nếp nghĩ và hành xử của chúng ta. Đó là tâm lí nước nhỏ dẫn đến tự ti, ỷ lại.

Các bằng chứng

Chiến tranh kéo dài tàn phá của cả vật chất, để lại hậu quả nặng nề trên mọi phương diện: mất mát, hi sinh, di chứng tinh thần…

Tâm lí nước nhỏ:

“Không ít các phát biểu của các quan chức” khiến người ta nghĩ rằng nước ta nhỏ bé, thuộc diện nghèo, cần được hưởng trợ giúp của thế giới, mà “không thấy nỗi hèn nhục của một nước nghèo và tụt hậu”.

Những lí lẽ, bằng chứng:

• Có thể kiểm nghiệm trong thực tế.
• Chứng minh cho sự đúng đắn của các lí lẽ, quan điểm mà tác giả bài viết nêu ra.

4. Ý nghĩa văn bản

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

• Vấn đề mà tác giả đặt ra trong bài viết có ý nghĩa như thế nào đối với thế hệ trẻ hiện nay?
• Theo em, làm thế nào để có thể thoát khỏi tâm lí và cách hành xử tự ti của “một nước nhỏ”?

Các vấn đề được tác giả đặt ra

Có ý nghĩa lớn lao với thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay bởi tính thời sự của vấn đề.

• Nhiều bạn trẻ do không nắm bắt được các vấn đề của xã hội, của thời đại.
• Tâm lí tự ti dân tộc hoặc thái độ bàng quan trước vận mệnh dân tộc

Để có thể thoát khỏi tâm lí và cách hành xử tự ti của “một nước nhỏ” chúng ta cần:

• Cần xác định cho mình một cách hiểu đúng đắn về tình hình của đất nước và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
• Niềm tự hào về truyền thống lịch sử của dân tộc, sức mạnh của lòng yêu nước sẽ giúp chúng ta vượt qua sư tự ti “một nước nhỏ”.
• Thế hệ trẻ phải chăm lo cho việc học hành để có thể làm chủ đất nước, đưa đất nước trở thành một quốc gia phát triển, giàu mạnh.

III. TỔNG KẾT