Giáo án điện tử Sinh học 12 chân trời Bài Ôn tập Chương 7

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG

CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

THẢO LUẬN NHÓM

Sắp xếp các thẻ hình ảnh theo thứ tự biến đổi tuần tự của một diễn thế nguyên sinh.

1

2

3

4

5

ÔN TẬP CHƯƠNG 7:

QUẦN XÃ SINH VẬT VÀ

HỆ SINH THÁI

NỘI DUNG BÀI HỌC

A

Hệ thống hóa

kiến thức

B

Luyện tập

A. HỆ THỐNG HÓA KIẾN THỨC

THẢO LUẬN NHÓM

(4 nhóm)

Vận dụng kiến thức đã học hệ thống hóa kiến thức các chủ đề như sau:

Nhóm 1+2

Hệ sinh thái

Nhóm 3+4

Quần xã sinh vật và sinh quyển

Quần xã sinh vật

Khái niệm

Các đặc trưng

Tập hợp các quần thể sinh vật cùng sống trong một khoảng không gian xác định, ở thời điểm xác định.

• Thành phần loài: loài ưu thế, loài đặc trưng, loài chủ chốt.
• Cấu trúc không gian: phương thẳng đứng hoặc phương ngang.
• Cấu trúc chức năng dinh dưỡng: sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải…

Quần xã sinh vật

Mối quan hệ

Biện pháp bảo vệ

Cạnh tranh, hợp tác, cộng sinh, ức chế…

Khu bảo tồn thiên nhiên, hạn chế ô nhiễm, ngăn chặn khai thác và buôn bán….

Ổ sinh thái

Tập hợp giới hạn sinh thái của tất cả các nhân tố sinh thái trong môi trường sống của loài. Sự phân hóa ổ sinh thái giảm sự cạnh tranh và tận dụng được nguồn sống.

Tác động đến cấu trúc

Sự du nhập các loài ngoại lai hoặc suy giảm trong cấu trúc quần xã…

Hệ

sinh

thái

Khái niệm

Các kiểu

hệ sinh thái

Hệ thống sinh học gồm tổ hợp quần xã sinh vật và sinh cảnh.

• Tự nhiên: hệ sinh thái trên cạn và dưới nước (nước mặn, nước ngọt).
• Nhân tạo.

Thành phần cấu trúc

• Vô sinh: khí hậu, chất vô cơ và hữu cơ.
• Hữu sinh: sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải.

Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng

Chuỗi

thức ăn

Lưới

thức ăn

• Một dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau, một loài mắt xích.
• Phân loại: sinh vật tự dưỡng và sinh vật sử dụng mùn bã hưu cơ.
• Tập hợp các chuỗi thức ăn có mắt xích chung.
• Tất cả các loài có cùng mức dinh dưỡng hợp thành bậc dinh dưỡng.

Hệ sinh thái

Dòng

năng lượng

• Nguồn năng lượng chủ yếu là ánh sáng mặt trời.
• Thực vật sử dụng khoảng 0,2 – 0,5% tổng lượng bức xạ chiếu trên Trái Đất để tổng hợp chất hữu cơ.
• Hiệu suất sinh thái: phần trăm giữa năng lượng được tích luỹ ở bậc dinh dưỡng cao so với bậc dinh dưỡng thấp hơn.
• Tháp sinh thái: mô tả định lượng mối quan hệ dinh dưỡng giữa các bậc dinh dưỡng trong quần xã sinh vật. Gồm: tháp số lượng, tháp sinh khối, tháp năng lượng.

Hệ sinh thái

Hệ sinh thái

Chu trình sinh – địa - hóa

Khái niệm

Một số

chu trình

Sự tuần hoàn vật chất qua các dạng khác nhau giữa sinh vật và môi trường trong hệ sinh thái.

• Chu trình nước.
• Chu trình carbon.
• Chu trình nitrogen.

Hệ sinh thái

Diễn thế

sinh thái

Diễn thế

sinh thái

Một số

hiện tượng

• Quá trình biến đổi tuần tự của các quần xã sinh vật.
• Nguyên sinh diễn ra ở môi trường khi chưa có sinh vật.
• Thứ sinh diễn ra khi có một quần xã sinh vật.
• Sự ấm lên toàn cầu.
• Sự phú dưỡng.
• Sự mạc hóa.

Sinh quyển

Khái niệm

Các khu sinh học

Toàn bộ các hệ sinh thái trên trái đất.

• Trên cạn: rừng nhiệt đới, savan, sa mạc…
• Dưới nước: nước ngọt, nước mặn...

Khái niệm: các hệ sinh thái rất lớn đặc tung cho đất đai và khí hậu của một vùng địa lí xác định.

B. LUYỆN TẬP

Hình 1 mô tả ổ sinh thái về nguồn sống của hai loài A và B. Cho biết mức độ cạnh tranh giữa loài A và loài B trong mỗi trường hợp. Giải thích.

Hai loài A và B không có sự cạnh tranh

Trường hợp (b) cạnh tranh ít hơn (c)

VẬN DỤNG

Hoàn thành bài tập 2, 3 SGK tr.194

Bài tập 2 SGK tr.180

a. Vườn quốc gia U Minh Thượng thuộc kiểu hệ sinh thái tự nhiên.

b. Mức độ sinh trưởng của rừng tràm chịu ảnh hưởng của nước.

Là loài cây chịu được ngập nhưng không phải là loài cây ưa ngập, khi nước ngập sâu lâu ngày thì điều kiện yếm khí làm các rễ phát triển kém.

Phân chia các khu vực theo độ cao giảm dần

--------------- Còn tiếp ---------------