Giáo án PPT Ngữ văn 6 cánh diều Bài 5: Thực hành tiếng Việt

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Dựa vào kiến thức đã học từ tiẻu học, hãy cho biết vai trò của thành phần và chủ ngữ trong câu.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 

1. Lí thuyết: Tìm hiểu về vai trò của trạng ngữ và việc mở rộng vị ngữ trong câu

Chỉ ra vị ngữ trong câu văn sau, vị ngữ có đặc điểm gì?

Ghi nhớ:

1. Xét ví dụ

Tôi //đang đi du lịch.

- Vị ngữ là một cụm danh từ, trong đó “đi” là động từ trung tâm.

2. Nhận xét

- Vị ngữ là một trong hai thành phần chính cảu câu, chỉ hoạt động, trạng thái, đặc điểm của sự vật, hiện tượng nêu ở chủ ngữ.

- Vị ngữ thường được biểu hiện bằng động từ (cụm động từ)

- Mở rộng vị ngữ là thêm cho vị ngữ thành tố phụ, làm cho ý nghĩa của câu được đầy đủ, rõ ràng hơn, phù hợp với ngữ cảnh và mục đích giao tiếp hơn.

3. Cụm động từ, cụm tính từ

- Những từ làm phụ ngữ ở phần trước: đã, sẽ, đang, sắp…

- Những từ làm phụ ngữ phía sau bổ sung cho phần trung tâm: thường là các danh từ

- Từ trung tâm: động từ hoặc tính từ

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Bài tập 1/ trang 96

Trong bài  Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập, những câu mở đầu bằng trạng ngữ chỉ thời gian:

Ngày 4-5-1945. HCM rời Pác Bó về Tân Trào.

Ngày 22-8-1945, Bác rời Tân Trào về Hà Nội.

Ngày 28 và ngày 29-8, ban ngày, Bác đến làm việc tại 12 Ngô Quyền, trụ sở của Chính phủ lâm thời.

-> Tác dụng: xác định thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phương tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu.

Bài 2/Trang 96

a) Tráng sĩ // mặc áo giáp, cầm roi, nhảy lên mình ngựa. (Thánh Gióng)

b) Giặc // tan vỡ. (Thánh Gióng)

c) Người // dành phần lớn thì giờ soạn thảo bản "Tuyên ngôn Độc lập". (Bùi Đình Phong)

d) Người // đưa bản thảo để các thành viên Chính phủ xét duyệt. (Theo Bùi Đình Phong)

-> Các vị ngữ là cụm từ: a, c, d.

Bài  3/ trang 96

a) Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. (Tô Hoài)

- Vị ngữ là cụm tính từ.

- Trung tâm: dài.

- Phần phụ trước: trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo.

- Phần phụ sau: kín xuống tận chấm đuôi. 

b) Dế Choắt trả lời tôi bằng một giọng rất buồn rầu. (Tô Hoài)

- Vị ngữ là cụm động từ.

- Trung tâm: trả lời.

- Phần phụ sau: tôi bằng một giọng rất buồn rầu.

c) Bác bổ sung một số điểm vào bản thảo "Tuyên ngôn Độc lập". (Theo Bùi Đình Phong)

- Vị ngữ là cụm động từ.

- Phần trung tâm: Bổ sung.

- Phần phụ sau: một số điểm vào bản thảo "Tuyên ngôn Độc lập"

d) Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc "Tuyên ngôn Độc lập" tại Quảng trường Ba Đình ngày 2-9-1945. (Theo Bùi Đình Phong)

- Vị ngữ là cụm động từ.

- Phần trung tâm: đọc.

- Phần phụ sau: "Tuyên ngôn Độc lập" tại Quảng trường Ba Đình ngày 2-9-1945.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 

Bài tập 4 Viết đoạn văn (khoảng 4 - 5 dòng) nêu cảm nghĩ của em về một văn bản thông tin đã học (trong đoạn văn đó có sử dụng vị ngữ là cụm từ). Xác định vị ngữ là cụm từ trong đoạn văn đó.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------