Giáo án PPT Ngữ văn 6 cánh diều Bài 7: Lượm

VĂN BẢN 2. LƯỢM

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV tổ chức trò chơi: Theo dòng lịch sử

1. Một thiếu nhi và cũng là một danh tướng nhà Trần, vì không được dự Hội nghị Bình Than đã bóp nát quả cam, về nhà chiêu binh mãi mã đi đánh giặc, lập được nhiều công lớn; hi sinh trên chiến trường.

2. Tên thật là Lê Hữu Trọng, là Việt kiều tại Thái Lan, tham gia hoạt động cách mạng từ khi lên 10 tuổi. Trong một buổi mít tinh tại Sài Gòn), để bảo vệ đồng chí của mình, anh đã bắn chết mật thám Le Grand. Bị bắt và bị thực dân Pháp kết án tử hình khi mới 17 tuổi.

3. Người dân tộc Nùng, tên thật là Nông Văn Dền, làm liên lạc cho cách mạng. Trong một lần phát hiện quân Pháp bao vây cơ sở của cách mạng, anh đã đánh lạc hướng chúng và hi sinh khi mới 14 tuổi.

4. Sinh năm 1933, quê tại Bà Rịa, là liên lạc viên sau đó là đội viên Đội công an xung phong Đất Đỏ. Bị bắt, đày ra Côn Đảo và bị giặc Pháp bí mật xử tử năm 1952.

Gợi ý:

1. Trần Quốc Toản

2. Lý Tự Trọng

3. Kim Đồng

4. Võ Thị Sáu

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 

1. Tìm hiểu chung

a. Tác giả

- Tên:  Tố Hữu

- Năm sinh – năm mất: 1920- 2002

- Quê: Thừa Thiên Huế.

- Ông là nhà cách mạng, nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại VN.

b. Tác phẩm

- Sáng tác 1949 trích trong “ Việt Bắc”.

c. Đọc- kể tóm tắt

- Thể thơ: 4 chữ

- PTBĐ: Biểu cảm kết hợp tự sự, miêu tả.

d. Bố cục: 

+ Phần 1 (5 khổ thơ đầu): Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ.

+ Phần 2 (Tiếp đến Lượm ơi, còn không?): Câu chuyện về chuyến liên lạc cuối cùng cùng sự hi sinh của Lượm.

+ Phần 3 (Còn lại): Hình ảnh Lượm còn sống mãi.

2. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ

Lượm và người chú gặp nhau trong hoàn cảnh lịch sử nào của dân tộc?

Ghi nhớ:

a. Hoàn cảnh gặp gỡ

- Xưng hô: chú – cháu, thể hiện tình cảm thân thiết, trìu mến của những người chiến sĩ.

-  Hoàn cảnh cuộc gặp gỡ: Tác giả từ Hà Nội vào Huế công tác.

- Nghệ thuật hoán dụ: "Ngày Huế đổ máu".

→ Gợi sự kiện lịch sử: bắt đầu cuộc kháng chiến chống Pháp (1947). 

b. Chân dung chú bé Lượm

- Hình dáng: loắt choắt, nhỏ nhắn

- Trang phục: Cái xắc xinh xinh, ca lô đội lệch => đặc biệt, tiêu biểu.

- Tính cách: Nghịch ngợm yêu đời.

- Cử chỉ: nhanh nhẹn, tinh nghịch.

- Lời nói: tự nhiên, chân thật 

=> Lượm hồn nhiên, vui tươi, say mê tham gia kháng chiến, yêu thích hoạt động cách mạng.

- Nghệ thuật: quan sát, hồi tưởng, tưởng tượng, so sánh, từ ngữ gợi tả, từ láy, nhịp thơ nhanh.

3. Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm

+ Lượm đưa thư trong hoàn cảnh?(cấp bách, nguy hiểm hay bình yên?)

+ Đoạn thơ tái hiện lại hình ảnh nào?

+ Những lời thơ nào miêu tả hình ảnh Lượm đưa thư trong hoàn cảnh ấy?

+ Qua hành động ấy cho biết Lượm là chú bé như thế nào?

………………….

Ghi nhớ:

* Chuyến đi liên lạc cuối cùng:

- Hoàn cảnh đưa thư: nguy hiểm, cấp bách.

- Mặt trận: nguy hiểm, ác liệt

- Hành động của Lượm: vụt qua mặt trận -> thể hiện hành động nhanh, dứt khoát, thái độ bất chấp hiểm nguy, đặt nhiệm vụ và đất nước lên trên tính mạng.

* Sự hi sinh của Lượm

- Khi tác giả nhận tin: cảm xúc đột ngột, bất ngờ, thể hiện sự ngỡ ngàng, xót xa trước sự ra đi của Lượm.

- Hình ảnh ra đi của Lượm:

+ "nằm trên lúa" -> Gợi đi sự thanh thản, nhẹ nhàng.

+ “Tay nắm chặt bông”, "Hồn bay giữa đồng" -> Lượm đã hóa thân vào quê hương đất nước

=> Thể hiện sự dũng cảm, gan dạ, hăng hái, không sợ hi sinh nguy hiểm, quyết hoàn thành nhiệm vụ.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------