Giáo án và PPT Hoá học 11 kết nối Bài 24: Carboxylic acid

BÀI 24: CARBOXYLIC ACID

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Vị chua của giấm và các loại quả như khế, chanh, táo, me,.... đều được tạo bởi carboxylic acid. Vậy carboxylic acid chứa nhóm chức nào và có các tính chất đặc trưng gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về khái niệm, danh pháp, đặc điểm cấu tạo của carboxylic acid

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu khái niệm, danh pháp của carboxylic acid

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

• Nêu khái niệm, công thức chung của carboxylic acid.

• Trình bày danh pháp của carboxylic acid.

Sản phẩm dự kiến:

1. Khái niệm

- Carboxylic acid là các hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm –COOH liên kết với nguyên tử C (trong gốc HC hoặc –COOH) hoặc nguyên tử H.

- Công thức chung của carboxylic acid no, đơn chức, mạch hở: C_nH_2n+1COOH (n≥0) hoặc C_mH_2mO₂ (m≥1)

- Acid đơn chức: R – COOH (R là gốc HC hoặc H).

2. Danh pháp

a. Tên thay thế

Tên HC (bỏ e ở cuối) + oic acid

b. Tên thông thường

Xuất phát từ nguồn gốc tìm ra chúng trong tự nhiên.

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu đặc điểm cấu tạo của carboxylic acid

GV đưa ra câu hỏi: 

Nhận xét về đặc điểm liên kết trong phân tử carboxylic acid.

Sản phẩm dự kiến:

- Nhóm carboxyl gồm có nhóm hydroxy (– O – H) liên kết với nhóm carbonyl (C=O).

- Nhóm C=O là nhóm hút e nên liên kết O – H trong carboxylic acid phân cực hơn so với alcohol và phenol.

- Nhóm -COOH có thể phân li ra H⁺ nên tính chất hoá học đặc trưng của carboxylic acid là tính acid.

Hoạt động 2. Tìm hiểu tính chất vật lí của carboxylic acid

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi:

Nêu đặc điểm về tính chất vật lí (trạng thái, nhiệt độ sôi, tính tan) của carboxylic acid.

Sản phẩm dự kiến:

- Trạng thái: là chất lỏng hoặc rắn ở điều kiện thường

- Nhiệt độ sôi của các acid tăng theo chiều tăng của phân tử khối và cao hơn nhiệt độ sôi của các alcohol, aldehyde, ketone có cùng số nguyên tử C vì có liên kết hydrogen giữa 2 phân tử hoặc nhiều phân tử.

- Tính tan: Độ tan của các acid giảm dần theo chiều tăng của phân tử khối. Trong đó carboxylic acid đầu dãy như  formic acid, acetic acid,...tan vô hạn trong nước.

….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Dung dịch acetic acid không phản ứng được với

A. Mg                         

B. NaOH            

C. NaHCO₃                 

D. NaNO₃

Câu 2: Cho Y là acid có cấu tạo: CH₃-CH(CH₃)-CH(CH₂CH₃)-COOH. Tên gọi của Y là

A. 2-ethyl-3-methylbutanoic acid

B. 2-isopropylbutanoic acid

C. 2-methylpentanoic acid

D. 3-methylpentanoic acid

Câu 3: Hợp chất acid mạch hở có CTPT là C₄H₆O₂ có mấy đồng phân acid?

A. 2                               

B. 3                               

C. 4                               

D. 5

Câu 4: Acetic acid tan được trong nước vì:

A. Các phân tử acid tạo được liên kết hydro với nhau

B. Các phân tử acid tạo được liên kết hydro với các phân tử nước

C. Acid ở thể lỏng nên dễ tan

D. Acid là chất điện li mạnh

Câu 5: Acetic Acid có vị chua của

A. giấm                        

B. chanh                       

C. me                          

D. khế

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: 

a) Khi có cặn màu trắng (thành phần chính là CaCO₃) bám ở đáy ấm đun nước, vòi nước, thiết bị vệ sinh,... có thể dùng giấm để loại bỏ các vết cặn này. Hãy giải thích.

b) Các đồ vật bằng đồng sau một thời gian để trong không khí thường bị xỉn màu, dùng khăn tầm một ít giấm rồi lau các đồ vật này, chúng sáng bóng trở lại. Hãy giải thích.

Câu 2: Methyl butyrate là ester tạo mùi đặc trưng của quả táo, em hãy viết phương trình hoá học của phản ứng điều chế methyl butyrate từ carboxylic acid và alcohol tương ứng.