Giáo án và PPT Hoá học 11 kết nối Bài 16: Hydrocarbon không no

BÀI 16: HYDROCARBON KHÔNG NO

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Khí X là khí gì? Nêu những hiểu biết của em về khí X.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về khái niệm, đồng phân, danh pháp của alkene và alkyne

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về khái niệm và công thức chung của alkene, alkyne

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

Nêu công thức chung của alkene và alkyne

Sản phẩm dự kiến:

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu về đồng phân

GV đưa ra câu hỏi: 

• Tìm hiểu các loại đồng phân cấu tạo.

• Điều kiện để có đồng phân hình học của alkene là gì?

• Alkene có đồng phân hình học không? Giải thích.

Sản phẩm dự kiến:

a) Đồng phân cấu tạo

- Đồng phân vị trí liên kết đôi, liên kết ba

- Đồng phân mạch carbon 

b) Đồng phân hình học 

1. Điều kiện để có đồng phân hình học của alkene là a ≠ b và c ≠ d

(Trong phân tử alkene mỗi nguyên tử Carbon của liên kết đôi nối với hai nguyên tử hoặc hai nhóm nguyên tử khác nhau có đồng phân cis-trans.)

2. Alkene 

không có đồng phân hình học vì:

C của liên kết đôi liên kết với hai nguyên tử giống nhau (hydrogen) và 2 nhóm nguyên tử giống nhau (CH₃).

Kết luận

Alkene, alkyne có các đồng phân cấu tạo (Đồng phân vị trí liên kết bội; đồng phân mạch carbon từ C4 đối với alkene và từ C5 đối với alkyne)

Alkene từ C4 có thể có đồng phân hình học

Nhiệm vụ 3. Tìm hiểu về danh pháp của của alkene, alkyne

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi:

Hoàn thành phiếu học tập sau.

Phiếu học tập 01

1. Nghiên cứu SGK cho biết:Cách gọi tên theo tên thay thế:

không có đồng phân hình học vì:

C của liên kết đôi liên kết với hai nguyên tử giống nhau (hydrogen) và 2 nhóm nguyên tử giống nhau (CH₃).

Kết luận

Alkene, alkyne có các đồng phân cấu tạo (Đồng phân vị trí liên kết bội; đồng phân mạch carbon từ C4 đối với alkene và từ C5 đối với alkyne)

Alkene từ C4 có thể có đồng phân hình học

Nhiệm vụ 3. Tìm hiểu về danh pháp của của alkene, alkyne

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi:

Hoàn thành phiếu học tập sau.

Phiếu học tập 01

1. Nghiên cứu SGK cho biết:Cách gọi tên theo tên thay thế:

và alkyne có công thức phân tử C₅H₁₀, C₅H₈.

Sản phẩm dự kiến:

- Tên thay thế alkene: Phần nền – vị trí liên kết đôi – ene

- Tên thay thế alkyne: Phần nền – vị trí liên kết ba – yne

* Lưu ý:

- Chọn mạch carbon dài nhất, có nhiều nhánh nhất và có chưa liên kết bội làm mạch chính.

- Đánh số sao cho nguyên tử carbon có liên kết bội có chỉ số nhỏ nhất.

- Dùng chỉ số (1, 2, 3, …) và gạch nối (-) để chỉ vị trí liên kết bội.

- Nếu hợp chất có nhánh thì cần thêm vị trí nhánh và tên nhánh trước tên hợp chất mạch chính.

VD: 

C₅H₁₀ có các CTCT sau:

CH₂ = CHCH₂CH₂CH₃: pent-1-ene

CH₃CH=CHCH₂CH₃: pent-2-ene

CH₂=C(CH₃)CH₂CH₃:2-methylbut-1-ene

CH₂ = CHCH(CH₃)₂: 3-methylbut-1-ene

(CH₃)₂C=CHCH₃: 2-methylbut-2- ene

C₅H₈

CH ≡ CCH₂CH₂CH₃: pent - 1 - yne

CH₃C ≡ CCH₂CH₃:          pent -2 - yne

CH ≡ CHCH₂CH₂CH₃:pent -1- yne

CH ≡ CCH(CH₃)₂: 3-methylbut -1- yne

….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1:  Chất nào sau đây có đồng phân hình học?

A. CH₂=CH-CH=CH₂                 

B. CH₃-CH=CH-CH=CH₂

C. CH₃-CH=C(CH₃)₂                

D. CH₂=CH-CH₂-CH₃

Câu 2: Sục khí acetylene vào dung dịch AgNO₃ trong NH₃ thu được kết tủa màu

A. vàng nhạt.                    

B. trẳng.                         

C. đen.                         

D. xanh.

Câu 3: Trùng hợp ethene, sản phẩm thu được có cấu tạo là :

A. (–CH₂=CH₂–)_n.    

B. (–CH₂–CH₂–)_n.

C. (–CH=CH–)_n.    

D. (–CH₃–CH₃–)_n

Câu 4: Alkyne là những hydrocarbon không no, mạch hở, có công thức chung là

A. C_nH_2n+2 (n ≥ 1).     

B. C_nH_2n (n ≥ 2).         

C. C_nH_2n-2 (n ≥ 2).      

D. C_nH_2n-6 (n ≥ 6).

Câu 5: Hydrogen hóa hoàn toàn 5,6 gam alkene A tạo ra 5,8 gam alkane. Công thức phân tử của A là

A. C₄H₁₀.                         

B. C₅H₁₂.                       

C. C₄H₈.                      

D. C₅H₁₀.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Viết phương trình hoá học của các phản ứng:

a) Propene tác dụng với hydrogen, xúc tác nickel.

b) Propene tác dụng với nước, xúc tác H₃PO₄.

c) 2-Methylpropene tác dụng với nước, xúc tác acid H₃PO₄.

d) But-1-ene tác dụng với HCl.

Câu 2: Điều chế và thử tính chất hóa học của ethylene. Hãy giải thích hiện tượng và viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra.