Nêu được khái niệm về thông tin giữa các tế bào.
Dựa vào sơ đồ thông tin giữa các tế bào, trình bày được các quá trình:
Tiếp nhận: Một phân tử truyền tin liên kết vào một protein thụ thể làm thụ thể thay đổi hình dạng:
Truyền tin:Các chuỗi tương tác phân tử chuyển tiếp tín hiệu từ các thụ thể tới các phân tử đích trong tế bào;
Đáp ứng: Tế bào phát tín hiệu điều khiển phiên mã, dịch mã hoặc điều hoà hoạt động của tế bào.

Về năng lực

- Năng lực sinh học:

Nhận thức sinh học: Nêu được khái niệm về thông tin giữa các tế bào. Phân biệt được các kiểu truyền thông tin giữa các tế bào. Dựa vào sơ đồ thông tin giữa các tế bào, trình bày được các quá trình:

+ Tiếp nhận: Một phân tử truyền tin liên kết vào một protein thụ thể làm thụ thể thay đổi hình dạng:

+ Truyền tin: Các chuỗi tương tác phân tử chuyển tiếp tín hiệu từ các thụ thể tới các phân tử đích trong tế bào

+ Đáp ứng: Tế bào phát tín hiệu điều khiển phiên mã, dịch mã hoặc điều hoà hoạt động của tế bào.

Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức đã học để giải thích cơ sở của quá trình điều hoà hàm lượng glucose trong máu.

- Năng lực chung:

Giao tiếp và hợp tác: Biết chủ động phát biểu để nêu ý kiến của bản thân khi học về thông tin giữa các tế bào.

Phẩm chất

Trách nhiệm: sẵn sàng chịu trách nhiệm về các nội dung trình bày về quá trình truyền tin giữa các tế bào.

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Đối với giáo viên

- SGK, SGV, SBT Sinh học, Giáo án.

- Sơ đồ quá trình truyền tin giữa các tế bào, các kiểu truyền tin

- Câu hỏi liên quan đến bài học.

- Máy tính, máy chiếu.

Đối với học sinh

- SGK, SBT Sinh học 10

- Biên bản thảo luận nhóm.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS trong học tập, ôn tập kiến thức đã học và gắn kết với kiến thức mới.
Nội dung: HS quan sát video, lắng nghe tình huống GV đưa ra và dự đoán câu trả lời
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS (HS không nhất thiết phải trả lời đúng).
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu video về vai trò của insulin đối với cơ thể (link video : 0:00 – 0:50)

GV đặt vấn đề: Bằng cách nào mà hormone insulin và glucagon (do tế bào tuyến tuỵ tiết ra) có thể kích thích các tế bào gan và cơ thực hiện quá trình chuyển hoá đường, qua đó, điều hoà hàm lượng glucose trong máu?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS dựa vào hiểu biết cá nhân và các kiến thức đã học để đưa ra dự đoán.

- GV khuyến khích HS thoải mái đưa ra câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS xung phong trình bày ý kiến.

- Các HS còn lại đưa ra ý kiến khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV tuyên dương tình thần xây dựng bài của HS và dẫn dắt vào bài học: Để biết được bằng cách nào mà hormone insulin và glucagon có thể điều hòa hàm lượng glucose trong máu, chúng ta hãy cùng đi vào bài học hôm nay – Bài 17. Thông tin giữa các tế bào

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Thông tin giữa các tế bào

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm về thông tin giữa các tế bào

Mục tiêu:

- Nêu được khái niệm về thông tin giữa các tế bào

- Biết chủ động phát biểu để nêu ý kiến của bản thân khi học về thông tin giữa các tế bào.

- Sẵn sàng chịu trách nhiệm về các nội dung trình bày về quá trình truyền tin giữa các tế bào..

Nội dung:

- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp, đọc thông tin và quan sát hình ảnh mục I.1 (SGK tr.80) để tìm hiểu khái niệm về thông tin giữa các tế bào

- GV sử dụng phương pháp dạy học trực quan và thảo luận cặp đôi để hướng dẫn và gợi ý cho HS thảo luận nội dung SGK.

Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về khái niệm thông tin giữa các tế bào
Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp, đọc thông tin và quan sát Hình 17.1 (SGK tr.80) cho biết thông tin được truyền từ tế bào này đến tế bào khác bằng cách nào?

- GV mở rộng cho HS: Phân tử tính hiệu có thể là các hormone, yếu tố sinh trưởng, các ion,..

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, trả lời câu hỏi 2 trong SGK – tr80: Tế bào đáp ứng như thế nào với các tín hiệu khác nhau?

+ GV cho HS phân tích hình để làm rõ vấn đề: Khi tế bào C nhận thông tin từ tế bào A thì tế bào C sẽ tiến hành phân chia, còn khi nhận thông tin từ tế bào B thì tế bào C sẽ đi vào con đường biệt hoá để hình thành tế bào có chức năng.

+ GV chiếu video về vai trò của insulin đối với cơ thể để HS quan sát ví dụ về sự đáp ứng tế bào (link video : 0:51 – 3:40)

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu thông tin và quan sát hình ảnh SGK, trao đổi theo cặp trả lời các câu hỏi của GV.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày câu trả lời.

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét câu trả lời của HS, chuẩn kiến thức và chuyển sang nội dung tiếp theo.

I. Thông tin giữa các tế bào

1. Khái niệm về thông tin giữa các tế bào

HĐ1.

Thông tin được truyền từ tế bào này đến tế bào khác thông qua các phân tử tín hiệu, các tế bào tiết ra phân tử tín hiệu và truyền phân tử tín hiệu này cho tế bào đích.

HĐ2.

Đối với mỗi loại tín hiệu khác nhau, tế bào sẽ có những đáp ứng khác nhau.

Kết luận

Các tế bào có thể liên hệ với nhau nhờ quá trình truyền thông tin giữa các tế bào. Trong đó, tế bào đích đáp ứng lại các tín hiệu được truyền đến từ các tế bào khác nhau.

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II