Giáo án và PPT Tiếng Việt 3 cánh diều Bài 13: Phố phường Hà Nội, Luyện tập viết tên riêng Việt Nam, Ôn chữ viết hoa R S, Trao đổi Bảo vệ môi trường đô thị

BÀI 13: CUỘC SỐNG ĐÔ THỊ

BÀI ĐỌC 1: PHỐ PHƯỜNG HÀ NỘI

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV gợi dẫn: Hà Nội là Thủ đô của đất nước Việt Nam chúng ta. Có những bạn nào đã được đến tham qua khu phố cổ của Hà Nội rồi? Các em có cảm nghĩ như thế nào nếu đã đến đó?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

- GV đọc mẫu cho HS bài thơ Phố phường Hà Nội: giọng đọc vui tươi, tràn đầy tình yêu, niềm tự hào về Hà Nội.

- GV cùng HS giải nghĩa một số từ ngữ khó:

+ Long Thành: thành Thăng Long (Hà Nội ngày nay).

+ Rành rành: rõ ràng, ai cũng biết, cũng thấy.

+ Trải: trải qua, đi qua.

- GV hướng dẫn HS tìm hiểu thêm nghĩa của từ khác (nếu cần)

- GV tổ chức và hướng dẫn cho HS luyện đọc, ngắt nhịp thơ lục – bát:

+ Câu lục: Ngắt nhịp 2 / 4; nhịp 3 / 3; nhịp 2 / 2 / 2.

+ Câu bát: Ngắt nhịp 4 / 4.

Rủ nhau / chơi khắp / Long Thành,//

Ba sáu phố phường / rành rành chẳng sai://

Hàng Bồ, / Hàng Bạc, / Hàng Gai,//

Hàng Buồm, / Hàng Thiếc, / Hàng Hài, / Hàng Khay,//

à GV sửa lỗi phát âm, uốn nắn tư thế đọc cho HS. Nhắc HS nghỉ hơi dài hơn giữa các khổ thơ, đọc đúng nhịp thơ, giọng đọc thể hiện niềm vui, niềm tự hào về Hà Nội. 

Hoạt động 2: Đọc hiểu

- GV mời 4 HS tiếp nối nhau đọc to, rõ ràng 4 câu hỏi:

(1) Tên bài ca dao cho em biết bài này nói về điều gì?

(2) Theo bài ca dao, Hà Nội ngày xưa có bao nhiêu phố?

(3) Đọc các tên phố, tìm hiểu phố đó ngày xưa chuyên làm hoặc bán mặt hàng gì?

(4) Bài ca dao ghép tên các phố ở Hà Nội thành thơ. Theo em, điều đó có ý nghĩa gì? Chọn ý em thích.

Sản phẩm dự kiến: 

(1): Tên bài cho biết bài ca dao nói về phố phường của Hà Nội xưa.

(2) Theo bài ca dao, Hà Nội ngày xưa có 36 phố.

(3) Các phố phường Hà Nội ngày xưa được đặt tên theo loại hàng hóa mà người dân bán, ví dụ: Hàng Nón sẽ bán nón, Hàng Than sẽ bán than,...

(4) Ví dụ: HS chọn nhóm a (Phố phường Hà nội là một bài thơ đẹp): Nhóm chọn ý a, vì trong bài ca dao, chỉ cần đặt tên của 36 phố phường cạnh nhau đã tạo thành một bài thơ hay / Nhóm tôi chọn ý b vì qua bài ca dao, có thể thấy Hà Nội rất đẹp / Nhóm tôi chọn ý c, vì tác giả rất yêu Hà Nội mới nhớ và ghép được tên 36 phố phường của kinh thành Thăng Long thành bài thơ.

=> Bài ca dao thể hiện tình yêu và niềm tự hào của tác giả dân gian khi nói về sự sầm uất của thành Thăng Long (Hà Nội ngày nay) với 36 phố phường. Qua bài ca dao, các em có thêm hiểu biết, thêm mến yêu những vẻ đẹp văn hoá của Thủ đô Hà Nội. 

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Hoạt động 1: Tìm hiểu cách viết hoa tên các phố (BT1)

- GV mời 1 HS đọc to, rõ ràng yêu cầu bài tập 1: Tên các phố trong bài được viết như thế nào? Chọn ý đúng:

1. Viết hoa chữ cái đầu của mỗi tiếng: Hàng mã

2. Viết hoa chữ cái đầu của tiếng thứ hai: hàng Mã

3. Viết hoa chữ cái đầu của tiếng tạo thành tên riêng đó: Hàng Mã.

Sản phẩm dự kiến:

Các phố cổ ở Hà Nội xưa vốn làm hoặc bán một thị mặt hàng nào đó nên đều gọi bằng từ hàng (giống như cửa hàng) và từ chỉ mặt hàng (VD: bạc, gà, giấy,...). Về sau, mỗi tiếng trở thành một phần của tên phố nên được viết hoa: Hàng Bạc, Hàng Gà, Hàng Giấy,...

Hoạt động 2: Thực hành viết tên thành phố ở Việt Nam (BT 2)

- GV nêu yêu cầu, hướng dẫn HS làm bài: Viết tên thành phố ở Việt Nam mà em biết.