Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 kết nối Bài 29: Luyện tập về dấu gạch ngang

TIẾT 2: LUYỆN TỪ VÀ CÂU – LUYỆN TẬP VỀ DẤU GẠCH NGANG.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Nêu công dụng của dấu gạch ngang được sử dụng trong mỗi đoạn.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Nêu công dụng của dấu gạch ngang được sử dụng trong mỗi đoạn dưới đây và đoạn đoạn văn. 

Sản phẩm dự kiến:

+ Trong đoạn a, có 5 đầu gạch ngang đặt ở đầu dòng được dùng để đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê: 

• Giải thưởng Nô-ben Vật lí, Giải thưởng Nô-ben Hóa học.

• Tiến sĩ khoa học Vật lí xuất sắc.

• Huân chương Bắc đẩu bội tinh của Chính phủ Pháp.

• Viện sĩ Viện Hàn lâm Y học Pháp.

+ GV trình chiếu ảnh chụp nhà bác học Ma-ri Quy-ri.

+ GV giới thiệu về nhà bác học Ma-ri Quy-ri:

• Bà sinh năm 1867, mất năm 1934.

• Bà là người phụ nữ đầu tiên nhận giải Nô-ben, người đầu tiên và là người phụ nữ duy nhất vinh dự giành được hai giải Nô-ben trong hai lĩnh vực khác nhau ( Vật lí và Hoá học).

• Ma-ri Quy-ri là nữ giảng viên đại học đầu tiên tại Đại học Paris – Pháp.

+ Trong đoạn b, có một dấu gạch ngang để nối các từ ngữ trong một liên danh (Việt – Pháp).

Hoạt động 2: Dấu câu nào có thể thay thế cho các bông hoa trong đoạn văn? Nêu công dụng của dấu câu đó.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Dấu câu nào có thể thay thế cho các bông hoa trong đoạn văn? Nêu công dụng của dấu câu đó. 

Sản phẩm dự kiến:

+ Ông Giô-dép dắt con trai đến gặp thầy giáo để xin học. Thầy Rơ-nê đã già, mái tóc ngả màu xám. Thầy hỏi:

   – Con tên là gì?

   – Thưa thầy, con là Lu-i Pa-xtơ ạ! – Cậu bé lễ phép.

   – Đã muốn đi học chưa hay còn thích chơi?

   – Thưa thầy, con thích đi học ạ!

Thầy giáo gật gù

   – Thế thì được!

Thầy bằng lòng nhận cậu vào trường. 

Công dụng của dấu gạch ngang là đánh dấu lời nói của nhân vật.

+ Từ khi thành lập đến nay, Hội hữu nghị Việt – Pháp đã hỗ trợ làm cầu nối cho sự hợp tác kinh tế, thương mại, khoa học – công nghệ, giáo dục – đào tạo, văn hoá – thể thao,.. giữa các tổ chức và cá nhân của Việt Nam với đối tác Pháp.

Công dụng của dấu gạch ngang là nối các từ ngữ trong một liên danh.

Hoạt động 3: Cùng bạn hỏi – đáp về một nhà khoa học. Ghi lại 1 – 2 câu hỏi – đáp của em và bạn, trong đó có sử dụng dấu gạch ngang.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Cùng bạn hỏi – đáp về một nhà khoa học. Ghi lại 1 – 2 câu hỏi – đáp của em và bạn, trong đó có sử dụng dấu gạch ngang.

Sản phẩm dự kiến:

- Nhà khoa học Thomas Edison đã sáng chế ra đồ vật gì vậy?

- Ông đã sáng chế ra bóng đèn sợi tóc.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Dấu gạch ngang có tác dụng gì?

• A. Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật
• B. Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê
• C. Nối các từ ngữ trong một liên danh
• D. Cả A, B, C

Câu 2: Tìm từ còn thiếu để hoàn chỉnh câu sau

"Khi báo hiệu lời nói của nhân vật, dấu hai chấm được dùng phối hợp với …… hay ………"

• A. dấu gạch chéo …. dấu ngoặc kép.
• B. dấu ngoặc đơn …dấu ngoặc kép.
• C. dấu ngoặc kép …. dấu gạch ngang.
• D. dấu ngoặc đơn …. dấu gạch ngang.

Câu 3: Dưới đây đâu không phải là tác dụng của dấu gạch ngang?

• A. Chú thích.
• B. Nối các từ nằm trong một liên danh.
• C. Nối các tiếng trong tên người gồm nhiều tiếng.
• D. Liệt kê

Câu 4: Xác định công dụng của dấu gạch ngang được sử dụng trong câu dưới đây?

Theo kế hoạch, năm mới 2012 sẽ có cầu truyền hình Hà Nội – Huế – TP. Hồ Chí Minh.

• A. Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật.
• B. Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
• C. Nối các từ ngữ trong một liên danh.
• D. Không có đáp án nào đúng.

Câu 5: Xác định công dụng của dấu gạch ngang được sử dụng trong đoạn dưới đây?

Dưới đây là một số loài được cho là lớn nhất trong thế giới động vật:

− Cá voi xanh.

− Voi Châu Phi.

− Hươu cao cổ.

− Lạc đà một bướu.

• A. Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật.
• B. Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
• C. Nối các từ ngữ trong một liên danh.
• D. Không có đáp án nào đúng.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: C

Câu 3: C

Câu 4:C

Câu 5:B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Xác định công dụng của dấu gạch ngang trong ví dụ sau:

- Chào chị - Em trai thấy tôi đi học về liền chạy ra chào. - Chào chị - Em trai thấy tôi đi học về liền chạy ra chào.

- Em trai của chị ngoan quá! – Tôi trả lời em. - Em trai của chị ngoan quá! – Tôi trả lời em.

Câu 2: Nêu tác dụng của dấu gạch ngang trong ví dụ sau:

Thấy tôi sán đến gần, ông hỏi tôi:

- -  Cháu con ai?

- Thưa ông, cháu là con ông Thư.  - Thưa ông, cháu là con ông Thư.