BÀI 15: PHÒNG, TRỊ MỘT SỐ BỆNH PHỔ BIẾN Ở TRÂU, BÒ

(18 câu)

1. NHẬN BIẾT (2 câu)

Câu 1: Kể tên một số bệnh ở trâu, bò.

Trả lời:

Một số bệnh ở trâu, bò là: bệnh tụ huyết trùng, bệnh anthrax, bệnh giun đũa, bệnh lở mồm long móng, bệnh ngộ độc thức ăn, bệnh viêm vú, bệnh lao,...

Câu 2: Cho biết bệnh mao trùng ở trâu bò thường xảy ra vào thời tiết như nào?

Trả lời:

Bệnh mao trùng thường xảy ra vào các tháng nóng ẩm, mưa nhiều.

2. THÔNG HIỂU (12 câu)

Câu 1: Hãy nêu biểu hiện đặc trưng của bệnh tụ huyết trùng trâu bò.

Trả lời:

Biểu hiện đặc trưng của bệnh là: Thời gian ủ bệnh từ 1 đến 3 ngày; con vật mệt mỏi, khó thở, sốt cao 41-42^oC, đi lại khó khăn; niêm mạc mắt, mũi đỏ sẫm, chảy nước mắt, nước mũi, ban đầu bị táo bón, sau đó tiêu chảy phân lẫn máu và dịch nhầy.

Câu 2: Trình bày nguyên nhân gây bệnh tụ huyết trùng trâu bò.

Trả lời:

Mầm bệnh là vi khuẩn Gram âm Pasteurella, có sức đề kháng cao, tồn tại lâu trong môi trường đất ẩm ướt, nhiều chất hữu cơ và thiếu ánh sáng. Bệnh có thể xảy ra quanh năm nhưng thường nhiều hơn vào mùa mưa.

Câu 3: Nêu biện pháp phòng và trị bệnh tụ huyết trùng trâu bò.

Trả lời:

- Phòng bệnh: Nuôi dưỡng, chăm sóc dùng kĩ thuật, đảm bảo vệ sinh chuồng trại, thức ăn, nước uống. Tiêm phòng đầy đủ vaccine phòng bệnh mỗi năm 2 lần theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y.

- Điều trị: Bệnh tụ huyết trùng trâu bò có thể điều trị được bằng các loại thuốc kháng sinh có tác dụng với vi khuẩn Gram âm kết hợp với thuốc trợ sức cùng với chế độ nuôi dưỡng, chăm sóc phù hợp. Khi con vật có dấu hiệu nghi ngờ bệnh thì cần báo cho cơ quan thú y để được hướng dẫn cách xử lí và điều trị bệnh.

Câu 4: Hãy nêu biểu hiện đặc trưng của bệnh tiên mao trùng.

Trả lời:

Biểu hiện đặc trưng của bệnh: ở thể cấp tính, con vật thường sốt cao, rối loạn thần kinh và chết nhanh. Ở thể mạn tính, con vật sốt gián đoạn (ngày sốt, ngày không), thiếu máu suy nhược kéo dài, mất dần khả năng sản xuất, có thể dẫn đến chết hàng loạt.

Câu 5: Nêu nguyên nhân gây bệnh tiên mao trùng ở trâu bò.

Trả lời:

Mầm bệnh là tiên mao trùng Trypanosoma evansi, là một loại kí sinh trùng đơn bào, có hình mũi khoan, sống kí sinh và di chuyển được trong máu nhờ một rơi tự do. Trâu, bò bị nhiễm bệnh thông qua vật trung gian truyền bệnh là các loại ruồi trâu (mỏng) hút máu. Trâu, bò bắt đầu phát bệnh sau khoảng một tuần kể từ khi bị nhiễm bệnh.

Câu 6: Nêu biện pháp phòng và trị bệnh tiên mao trùng.

Trả lời:

- Phòng bệnh:

+ Đảm bảo vệ sinh chuồng trại và bãi chăn thả, phát quang bụi rậm và định kì phun thuốc diệt côn trùng.

+ Ở những vùng thường xuyên xuất hiện bệnh thì có thể dùng thuốc đặc trị tiêm phòng cho gia súc vào mùa phát bệnh (mùa mưa).

- Điều trị: Con vật mắc bệnh cần được cách li, điều trị kịp thời bằng thuốc đặc trị theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y.

Câu 7: Nêu biểu hiện của vật nuôi khi mắc bệnh chướng hơi dạ cỏ.

Trả lời:

Con vật bị bệnh có biểu hiện dạ cỏ căng to, nhất là ở hõm hông bên trái; lưng hơi cong lên; ngừng ăn, khó thở và có thể chết do ngạt thở trong trường hợp cấp tính.

Câu 8: Nguyên nhân gây bệnh chướng hơi dạ cỏ ở vật nuôi là gì?

Trả lời:

Bệnh thường xuất hiện khi con vật ăn quá nhiều thức ăn dễ lên men sinh hơi như lá cải bắp, lá khoai lang, ngọn mía, cỏ bị ướt sương hoặc nước mưa,...; thức ăn bị nhiễm chất độc phốt pho hữu cơ.

Câu 9: Biện pháp phòng và trị bệnh ở vật nuôi khi mắc bệnh chướng hơi dạ cỏ là gì?

Trả lời:

- Phòng bệnh: tránh cho con vật ăn quá nhiều các loại thức ăn dễ lên men sinh hơi.

- Điều trị:

+ Khi phát hiện bệnh thì cần báo bác sĩ thú y để được tư vấn điều trị kịp thời.

+ Cho con vật nằm kê cao đầu; dùng rơm, cỏ khô chà xát vào vùng hõm hông bên trái; dùng tay kéo lưỡi con vật theo nhịp thở, có thể móc bớt phân ở trực tràng.

+ Có thể điều trị bằng một số thuốc đông y.

Câu 10: Triệu chứng điển hình của bệnh viêm vú ở bò là gì?

Trả lời:

Triệu chứng của bệnh viêm vú ở bò là: bầu vú sưng, nóng, đỏ, sản lượng sữa giảm hoặc mất hẳn, sữa có mùi tanh, có thể lẫn máu, mủ; con vật đau đớn nên không cho con bú, không cho vắt sữa.

Câu 11: Nguyên nhân nào gây bệnh viêm vú ở trâu, bò.

Trả lời:

Bệnh viêm vú xuất hiện ban đầu do tác động cơ học làm cho bầu vú bị tổn thương, sau đó vi khuẩn theo vết thương xâm nhập và gây viêm. Bệnh thường xảy ra do vắt sữa không đúng kĩ thuật, điều kiện vệ sinh chuồng trại và thân thể vật nuôi không đảm bảo.

Câu 12: Nêu cách phòng và trị bệnh viêm vú ở trâu, bò.

Trả lời:

- Phòng bệnh:

+ Giữ cho chuồng trại luôn sạch sẽ, khô ráo.

+ Nuôi dưỡng, chăm sóc trâu, bò cái sinh sản đúng kĩ thuật, nhất là khâu vắt sữa và vệ sinh bầu vú, tránh các tác động cơ học vào bầu vú.

+ Thường xuyên kiểm tra phát hiện bệnh để điều trị kịp thời.

- Điều trị:

+ Dùng cao tiêu viêm xoa vào bầu vú bị viêm.

+ Dùng thuốc đặc trị viêm vú bơm vào bầu vú qua lỗ tiết sữa.

+ Tiêm vitamin B1 và cafein vào bắp thịt con vật.

+ Thụt rửa bầu vú bị viêm bằng các loại thuốc sát trùng như thuốc tím, rivanol, lugol....

3. VẬN DỤNG (2 câu)

Câu 1: Cách sử dụng vaccine và thuốc để phòng và trị bệnh tụ huyết trùng trâu bò như thế nào?

Trả lời:

Bệnh tụ huyết trùng trâu bò có thể điều trị được bằng các loại thuốc kháng sinh có tác dụng với vi khuẩn Gram âm kết hợp với thuốc trợ sức cùng với chế độ nuôi dưỡng, chăm sóc phù hợp.

Câu 2: Cần tránh cho con vật ăn quá nhiều các loại thức ăn dễ lên men sinh hơi khi mắc bệnh chướng hơi dạ cỏ có tác dụng gì?

Trả lời:

Để phòng bệnh chướng hơi dạ cỏ ở trâu, bò lại cần tránh cho con vật ăn quá nhiều các loại thức ăn dễ lên men sinh hơi vì: việc ăn quá nhiều các loại thức ăn dễ lên men sinh hơn sẽ dẫn đến sự thay đổi pH và môi trường trong đường ruột của động vật, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn. Khi động vật nhiễm bệnh, chúng có thể bị tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng và mất cân nặng. Vì vậy, cần tránh cho con vật ăn quá nhiều các loại thức ăn dễ lên men sinh hơi.

Câu 3: Tại sao phải cần vệ sinh bầu vú đúng kĩ thuật để phòng bệnh viêm vú ở trâu, bò?

Trả lời:

- Việc vắt sữa đúng kĩ thuật giúp loại bỏ các tạp chất và vi khuẩn trong sữa, giảm áp lực trong vú, giảm sưng vú và ngăn ngừa tình trạng u nang vú. Đồng thời, việc vắt sữa đều đặn cũng giúp kích thích sản xuất sữa của bò, trâu, giúp tăng năng suất sữa và giảm nguy cơ nhiễm trùng.

- Việc vệ sinh bầu vú đúng kĩ thuật cũng rất quan trọng để phòng ngừa viêm vú. Khi bầu vú không được vệ sinh sạch sẽ, vi khuẩn và tạp chất có thể dễ dàng xâm nhập vào và phát triển, gây ra nhiễm trùng và viêm vú.

4. VẬN DỤNG CAO (1 câu)

Câu 1: Tìm hiểu về bài thuốc đông y chữa bệnh chướng hơi dạ cỏ.

Trả lời:

- Dắt bò đi ngược chỗ dốc, kéo thẳng đầu lên cao, kéo lưỡi ra ngoài khóe miệng.

- Dùng rơm khô và muối rang bọc giẻ chà xát mạnh lên hông trái và hai bên sườn. Lấy tay kéo lưỡi bò ra và sát gừng vào lưỡi để bò ợ hơi. Dùng tay moi phân ở hậu môn để thông hơi, hạ áp lực xoang bụng.

- Tỏi 50-100 g, lá trầu 200 g, gừng 100 g, phèn chua 10 g, dọc khoai nước 500 g, muối 30-50 g. Giã nhỏ, hoà 1-2 lít nước, vắt kiệt, bỏ bã, cho uống để chống lên men sinh hơi.

- Gừng 30g, tỏi 50g, muối ăn 100g, giã nhỏ, pha 2 lít nước cho uống ngày 2 lần, liên tục 2-3 ngày.

- Cho bò uống nước dưa chua hoặc 3-5 lít bia.

- Dung dịch dấm ăn: pha 500 ml dấm ăn với 1 lít nước sạch hoặc vắt chanh với khế chua lấy nước cốt.

- Vặt 2 nắm to lá thị, giã nát ra rồi lọc lấy nước cho vật nuôi uống, phần bã còn lại chà sát vào hậu môn.