Giáo án chuyên đề Công nghệ 12 Lâm nghiệp Thuỷ sản Kết nối Bài 4: Ứng dụng mã vạch DNA trong lâm nghiệp

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../...

BÀI 4: ỨNG DỤNG MÃ VẠCH DNA TRONG LÂM NGHIỆP

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức: 

Sau bài học này, HS đạt yêu cầu sau:

• Phân tích được một số hướng ứng dụng của mã vạch DNA trong lâm nghiệp.

2. Năng lực 

 Năng lực chung:

• Năng lực tự chủ và tự học: Lựa chọn được nguồn tài liệu phù hợp để tìm hiểu, nâng cao kiến thức về mã vạch DNA và ứng dụng mã vạch DNA trong lâm nghiệp.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Hoạt động nhóm một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của GV, tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải quyết các vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập.

Năng lực công nghệ: 

• Phân tích được một số hưởng ứng dụng của mã vạch DNA trong lâm nghiệp (định danh cây lâm nghiệp, giám định sản phẩm lâm nghiệp, kiểm soát tác nhân gây hại cây rừng).

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, cẩn thận, tỉ mỉ và có tính kỉ luật cao.
• Tích cực giao tiếp và hợp tác khi làm việc cá nhân và làm việc nhóm.
• Có ý thức tìm hiểu và tuyên truyền về công tác bảo vệ các loài động vật, thực vật quý hiếm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 

1. Đối với GV

• SGK, SGV Chuyên đề Công nghệ Lâm nghiệp – Thủy sản 12 – Kết nối tri thức.

• Hình ảnh, video liên quan đến chủ đề.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với HS 

• SGK Chuyên đề Công nghệ Lâm nghiệp – Thủy sản 12 – Kết nối tri thức.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 

a. Mục tiêu: Hoạt động này giúp HS tạo tâm thế sẵn sàng học tập và gợi mở nhu cầu nhận thức, kích thích sự tò mò thích thú và mong muốn tìm hiểu các nội dung tiếp theo.

b. Nội dung: HS quan sát Hình 4.1 SGK tr.16 và trả lời câu hỏi trong mục khởi động nêu ở đầu bài.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về vai trò của công nghệ sinh học trong sản xuất chế phẩm vi sinh vật; loại chế phẩm vi sinh đang được sử dụng trong lâm nghiệp và mục đích của chúng.

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm, quan sát Hình 3.1 SGK tr.13 và trả lời câu hỏi dựa trên hiểu biết của mình:

+ Nhóm 1 + 3: Mã vạch DNA là gì? Nó được ứng dụng như thế nào trong lâm nghiệp? 

+ Nhóm 2 + 4: Việc ứng dụng mã vạch DNA trong lâm nghiệp đã mang lại những lợi ích như thế nào?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả thảo luận: 

+ Mã vạch DNA là một đoạn trình tự DNA ngắn, đặc trưng có trong bộ gene của các loài sinh vật, được sử dụng để nhận biết, phân biệt chúng với các loài sinh vật khác.

+ Ứng dụng:

• Định danh cây lâm nghiệp

• Giám định mẫu  sản phẩm lâm nghiệp

• Soát tác nhân gây hại cho cây rừng

+ Ý nghĩa: 

• Mã vạch DNA giúp xác định chính xác nguồn gốc gỗ, từ đó truy xuất nguồn gốc và ngăn chặn khai thác gỗ trái phép, bảo vệ tài nguyên rừng.

• Mã vạch DNA giúp phân biệt các loài gỗ quý hiếm, giúp cơ quan chức năng dễ dàng kiểm tra và ngăn chặn buôn bán trái phép.

• Mã vạch DNA giúp xác định chính xác nguồn gốc và chất lượng giống cây, từ đó giúp quản lý giống cây hiệu quả hơn.

•  ... 

- GV yêu cầu HS lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, và chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Nhờ thành quả từ chương trình nghiên cứu trọng điểm phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất chế phẩm vi sinh, ngành lâm nghiệp những năm qua có sự phát triển vượt bậc. Vậy để hiểu hơn về ứng dụng mã vạch DNA trong lâm nghiệp có vai trò như thế nào đối với lâm nghiệp, chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay – Bài 4. Ứng dụng mã vạch DNA trong lâm nghiệp

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu về khái niệm mã vạch DNA

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS hiểu được khái niệm mã vạch DNA.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS nghiên cứu nội dung mục I trong SGK để trả lời câu hỏi “Mã vạch DNA là gì?”.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về khái niệm mã vạch DNA.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2: Tìm hiểu về một số ứng dụng mã vạch DNA trong lâm nghiệp

Hoạt động 2.1. Tìm hiểu về ứng dụng mã vạch DNA trong định danh cây lâm nghiệp

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS sẽ phân tích được vai trò và hướng ứng dụng của mã vạch DNA trong định danh cây lâm nghiệp.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS nghiên cứu nội dung mục II.1, kết hợp quan sát Hình 4.2 trong SGK, đặt các câu hỏi gợi ý để HS phân tích được vai trò và hướng ứng dụng của mã vạch DNA trong định danh cây lâm nghiệp.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về vai trò và hướng ứng dụng của mã vạch DNA trong định danh cây lâm nghiệp.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2.2. Tìm hiểu về ứng dụng mã vạch DNA trong định danh cây lâm nghiệp

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS sẽ phân tích được vai trò và hướng ứng dụng của mã vạch DNA trong giám định mẫu sản phẩm lâm nghiệp.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS nghiên cứu nội dung mục II.1, kết hợp quan sát Hình 4.2 trong SGK, đặt các câu hỏi gợi ý để HS phân tích được vai trò và hướng ứng dụng của mã vạch DNA trong định danh cây lâm nghiệp.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về vai trò và hướng ứng dụng của mã vạch DNA trong giám định mẫu sản phẩm lâm nghiệp.

d. Tổ chức thực hiện:

--------------- Còn tiếp ---------------