Giáo án điện tử chuyên đề Công nghệ 12 Lâm nghiệp Thuỷ sản Kết nối Bài 5: Vai trò và triển vọng của công nghệ sinh học trong thuỷ sản

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Quan sát Hình 5.1 SGK tr.19 và trả lời câu hỏi:

Nhóm 1 + 3: Công nghệ sinh học trong thủy sản là gì? Công nghệ sinh học có vai trò như thế nào đối với thủy sản? Liên hệ với thực tiễn gia đình, địa phương em.

Nhóm 2 + 4: Theo em, trong tương lai công nghệ sinh học sẽ đóng góp gì cho thuỷ sản?

Khái niệm

Việc ứng dụng công nghệ sinh học vào lĩnh vực thủy sản nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác giống, nuôi trồng thủy sản

Quản lí hiệu quả nguồn tài nguyên thủy sản

Phát triển thủy sản bền vững

Bảo vệ môi trường sinh thái

Trong công tác giống thủy sản

Vai trò

Trong phòng, trị bệnh thủy sản

Trong kiểm soát môi trường nuôi thủy sản

Trong sản xuất thức ăn thủy sản

Trong chế biến thủy sản

Tương lai

Tạo được nhiều giống thủy sản có năng suất cao, chất lượng tốt, khả năng chống chịu tốt

Tạo ra nhiều chế phẩm sinh học có khả năng cải thiện môi trường nuôi thủy sản, tăng sức đề kháng cho thủy sản

Tạo ra các bộ kit phục vụ các mục đích khác nhau

BÀI 5: VAI TRÒ VÀ TRIỂN VỌNG CỦA CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG THỦY SẢN

CHUYÊN ĐỀ 2: CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG THỦY SẢN

NỘI DUNG BÀI HỌC

Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong thủy sản

Khái niệm

Một số lưu ý về an toàn lao động và đạo đức nghề nghiệp

Triển vọng của công nghệ sinh học trong thủy sản

KHÁI NIỆM

I.

Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi: Thế nào là công nghệ sinh học trong thủy sản?

Khái niệm

Là việc ứng dụng công nghệ sinh học vào lĩnh vực thủy sản nhằm:

• Nâng cao hiệu quả trong công tác giống
• Nuôi trồng thủy sản
• Quản lí hiệu quả nguồn tài nguyên thủy sản
• Phát triển thủy sản bền vững
• Bảo vệ môi trường sinh thái

Ứng dụng

Chọn, tạo giống thuỷ sản năng suất, chất lượng, chống chịu tốt với tác nhân gây bệnh và các điều kiện bất lợi

Nhân giống thuỷ sản theo hướng có lợi cho

con người

Tạo ra các chế phẩm sinh học có tác dụng trong tăng năng suất và chất lượng thuỷ sản, phòng, trị bệnh cho thuỷ sản, quản lí môi trường nuôi thuỷ sản, phục vụ phát triển thuỷ sản bền vững....

VAI TRÒ VÀ THÀNH TỰU CỦA CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG THỦY SẢN

II.

Nghiên cứu nội dung mục II trong SGK và quan sát hình ảnh và hoàn thành Phiếu học tập số 1

1. Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong công tác giống thủy sản

Vai trò

Nâng cao hiệu quả trong chọn, tạo giống thuỷ sản

Tạo ra giống thuỷ sản có nhiều ưu điểm vượt trội về năng suất, chất lượng, khả năng kháng bệnh mà các phương pháp chọn

Tạo giống truyền thống khó có thể đạt được

Con giống được đem nuôi thương phẩm theo quy trình nghiêm ngặt, không sử dụng các hóa chất bị cấm sẽ => sạch, không tồn dư kháng sinh độc hại, vượt qua các hàng rào kĩ thuật khi xuất khẩu hàng hoá

Thành tựu

• Chọn, tạo được cá rô phi dòng GIFT có tốc độ tăng trưởng nhanh.
• Tôm sú Moana sạch bệnh, lớn nhanh, thích ứng tốt.
• Cá hồi Coho có tốc độ tăng trưởng tăng 50% so với giống ban đầu.
• Chọn được dòng cá tra có khả năng chịu mặn, sinh trưởng nhanh.
• Dòng tôm thẻ chân trắng có tốc độ tăng trưởng nhanh.
• Cá chép V1 sinh trưởng nhanh, thịt thơm, sức đề kháng tốt.
• Nhân giống cá rô phi, tôm càng xanh với tỉ lệ con đực trên 90%.

2. Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong phòng, trị bệnh thủy sản

Vai trò

• Hỗ trợ công tác chẩn đoán, phát hiện tác nhân gây bệnh trên động vật thuỷ sản được chính xác và nhanh chóng hơn.
• Phát triển hiệu quả các loại vaccine phòng bệnh cho động vật thuỷ sản.
• Phát triển các chế phẩm sinh học có khả năng nâng cao sức đề kháng của động vật thuỷ sản, đồng thời ức chế các vi sinh vật gây bệnh.

Ứng dụng

• Đối với việc chẩn đoán, phát hiện tác nhân gây bệnh:
• Bộ kit RT-PCR để phát hiện virus gây bệnh hoại tử cơ trên tôm nuôi nước lợ.
• Kit PCR cho xét nghiệm Iridovirus trên cá biển.
• Kit PCR cho xét nghiệm bệnh KHV trên cá koi.
• Kit RT-PCR xét nghiệm virus gây bệnh xuất huyết mùa xuân (SVC) trên cá chép
• Kit Multiplex PCR phát hiện Hypodermal and hematopoietic necrosis virus gây bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan phân lập biểu mô trên tôm sú.

• Đối với việc sản xuất vaccine:
• Vaccine vô hoạt phòng bệnh gan thận mủ do vi khuẩn Edwardsiella Ictaluri gây ra trên cá tra.
• Vaccine phòng bệnh do vi khuẩn Streptococcosis gây ra trên cá rô phi nuôi thương phẩm.
• Vaccine phòng bệnh do vi khuẩn Vibrio spp. gây ra trên cá nuôi biển.
• Vaccine phòng bệnh hoại tử thần kinh (VNN) trên cá.

3. Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong kiểm soát môi trường nuôi thủy sản

Vai trò

• Giúp tạo ra các chế phẩm có tác dụng ức chế vi sinh vật có hại trong môi trường, cải thiện môi trường nuôi thuỷ sản.
• Tăng khả năng hấp thụ thức ăn của động vật thủy sản,... góp phần tăng năng suất và sản lượng.

Thành tựu

• Ổn định chất lượng nước và cân bằng pH.
• Giảm lượng chất thải hữu cơ trong nước ao.
• Loại bỏ một số khí độc (H₂S, NH3, NO2) trong ao.
• Kích thích sự phát triển của sinh vật phù du trong ao tạo nguồn thức ăn tự nhiên.

4. Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong sản xuất thức ăn thủy sản

Vai trò

Nâng cao chất lượng thức ăn và hiệu quả sử dụng nguồn nguyên liệu thức ăn thuỷ sản.

Công nghệ lên men khô đậu tương

Thuỷ phân hoá các phế phụ phẩm

Thành tựu

Một số loại acid béo mạch cao nối đôi (HUFA)

5. Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong chế biến thủy sản

Vai trò

Mang đến giải pháp tối ưu nhằm hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, toàn diện lĩnh vực bảo quản và chế biến thuỷ sản.

Thành tựu

• Ứng dụng công nghệ vi sinh và công nghệ enzyme để thu nhận và tinh sạch collagen từ da cá tra, cá ngừ làm nguyên liệu cho ngành công nghệ dược phẩm và mĩ phẩm.
• Tách chiết glucosamine từ vỏ tôm, cua, tách chiết chondroitin sulfate từ sụn cá.
• Tách chiết các amino acid thiết yếu và calcium hữu cơ từ xương cá => phục vụ trong nghiên cứu và phát triển các thực phẩm chức năng từ thuỷ sản.

Quy trình tách chiết glucosamine từ vỏ tôm

TRIỂN VỌNG CỦA CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG THỦY SẢN

III.

--------------- Còn tiếp ---------------