Giáo án chuyên đề Công nghệ 12 Lâm nghiệp Thuỷ sản Kết nối Bài 7: Ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất giống thuỷ sản

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../…

BÀI 7: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG SẢN XUẤT GIỐNG THỦY SẢN

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức: 

Sau bài học này, HS đạt yêu cầu sau:

• Phân tích được một số hướng ứng dụng của công nghệ sinh học trong sản xuất giống thủy sản.

2. Năng lực 

 Năng lực chung:

• Năng lực tự chủ và tự học: Lựa chọn được nguồn tài liệu phù hợp để tìm hiểu thêm về vai trò, thành tựu và triển vọng của công nghệ sinh học trong lâm nghiệp ở Việt Nam và trên thế giới.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Hoạt động nhóm một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của GV, tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải quyết các vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập.

Năng lực công nghệ: 

• Phân tích được một số hướng ứng dụng của công nghệ sinh học trong sản xuất giống thủy sản.

3. Phẩm chất

• Có ý thức tìm hiểu về một số hướng ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất giống thuỷ sản để vận dụng vào thực tiễn sản xuất giống phục vụ nuôi thuỷ sản ở gia đình, địa phương.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 

1. Đối với GV

• SGK, SGV Chuyên đề Công nghệ Lâm nghiệp – Thủy sản 12 – Kết nối tri thức.

• Hình ảnh, video liên quan đến chủ đề.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với HS 

• SGK Chuyên đề Công nghệ Lâm nghiệp – Thủy sản 12 – Kết nối tri thức.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 

a. Mục tiêu: Hoạt động này giúp HS tạo tâm thế sẵn sàng học tập và gợi mở nhu cầu nhận thức, kích thích sự tò mò thích thú và mong muốn tìm hiểu các nội dung tiếp theo.

b. Nội dung: HS quan sát Hình 7.1 SGK tr.24 và trả lời câu hỏi trong mục khởi động nêu ở đầu bài.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về khái niệm, vai trò của công nghệ sinh học trong thủy sản

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm, quan sát Hình 6.1 SGK tr.24 và trả lời câu hỏi dựa trên hiểu biết của mình:

+ Những kĩ thuật nào của công nghệ sinh học đang được ứng dụng trong nhân giống thuỷ sản? 

+ Việc ứng dụng công nghệ sinh học có ý nghĩa như thế nào đối với công tác nhân giống thuỷ sản (Hình 7.1)?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả thảo luận: 

+ Những kĩ thuật của công nghệ sinh học đang được ứng dụng trong nhân giống thuỷ sản:

• Sử dụng hormone để điều khiển cá bố mẹ thành thục và sinh sản

• Bảo quản lạnh tinh trùng, trứng, phôi thủy sản

• Điều khiển giới tính thủy sản

+ Ý nghĩa của việc ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống thuỷ sản trong hình 7.1: Tăng hiệu quả sử dụng thức ăn, giảm chi phí sản xuất; tăng sản lượng thuỷ sản; tạo ra nguồn thực phẩm an toàn, sạch; phát triển nuôi trồng thuỷ sản bền vững

- GV yêu cầu HS lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, và chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Ngành thủy sản, từ lâu đã là một trong những trụ cột kinh tế quan trọng của nhiều quốc gia. Với nhu cầu về thực phẩm hải sản ngày càng tăng, việc nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm là một yêu cầu cấp thiết. Chính vì vậy, công nghệ sinh học đã trở thành một công cụ không thể thiếu, mở ra những triển vọng mới trong việc nhân giống thủy sản, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và phát triển bền vững. Vậy để hiểu hơn về một số ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống thủy sản, chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay – Bài 7. Một số ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống thủy sản.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu về sử dụng hormone để điều khiển cá bố mẹ thành thục và sinh sản

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được mục đích, ý nghĩa của việc sử dụng hormone trong sản xuất giống thuỷ sản, các bước sử dụng hormone trong sản xuất giống cá chép.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS nghiên cứu nội dung mục I trong SGK và quan sát hình ảnh GV trình chiếu liên quan đến sử dụng hormone để điều khiển cá bố mẹ thành thục và sinh sản, yêu cầu HS làm việc cá nhân trả lời các câu hỏi: 

+ Sử dụng hormone để điều khiển cá bố mẹ thành thục và sinh sản có ý nghĩa gì?

+ Mô tả các bước sử dụng hormone trong sản xuất cá chép?

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về sử dụng hormone để điều khiển cá bố mẹ thành thục và sinh sản

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS	SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV hướng dẫn HS nghiên cứu nội dung mục I trong SGK và quan sát hình ảnh GV trình chiếu liên quan đến sử dụng hormone để điều khiển cá bố mẹ thành thục và sinh sản, yêu cầu HS làm việc cá nhân trả lời các câu hỏi:  + Sử dụng hormone để điều khiển cá bố mẹ thành thục và sinh sản có ý nghĩa gì? + Mô tả các bước sử dụng hormone trong sản xuất cá chép? - GV trình chiếu một số hình ảnh về sử dụng hormone để điều khiển cá bố mẹ thành thục và sinh sản (đính kèm phía dưới hoạt động 1). Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS thảo luận, quan sát hình ảnh, thông tin SGK và trả lời câu hỏi. - GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS khi cần. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời một số HS trình bày câu hỏi của GV. - GV mời một số HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập  - GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. - GV chuyển sang nội dung mới.	I. Sử dụng hormone để điều khiển cá bố mẹ thành thục và sinh sản - Một số loại hormone có tác dụng kích thích sự phát triển của tuyến sinh dục ở cá. + Sử dụng các loại hormone này sẽ giúp cá đực và cá cái cùng thành thục sinh dục ở một thời điểm định sẵn, giúp cho công tác sản xuất cá giống chủ động về mặt thời gian.  + Hormone còn kích thích cá đẻ đồng loạt, từ đó tăng tỉ lệ đẻ, tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ nở so với cá đẻ tự nhiên không dùng hormone.  - Một số loại hormone thường được sử dụng như hormone màng đệm HCG hoặc LRHa.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về bảo quản lạnh tinh trùng, trứng, phôi thủy sản

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được mục đích của việc bảo quản lạnh tinh trùng, trứng, phôi và mô tả được các bước cơ bản của kĩ thuật bảo quản lạnh tinh trùng cá.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS nghiên cứu nội dung mục II trong SGK và quan sát hình ảnh GV trình chiếu liên quan đến bảo quản lạnh tinh trùng, trứng, phôi thủy sản, yêu cầu HS làm việc cá nhân trả lời các câu hỏi: 

+ Bảo quản lạnh tinh trùng, trứng, phôi nhằm mục đích gì?

+ Mô tả các bước cơ bản bảo quản lạnh tinh trùng cá trong nitrogen lỏng?

+ Nếu có trứng và tinh trùng sẵn để sản xuất giống ở trại sản xuất giống thì có cần bảo quản lạnh sâu (-196 °C) hay không?

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về bảo quản lạnh tinh trùng, trứng, phôi thủy sản

d. Tổ chức thực hiện:

--------------- Còn tiếp ---------------