Giáo án chuyên đề Toán 12 kết nối Bài 5: Tiền tệ. Lãi suất

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV giải thích và phân biệt cho HS các khái niệm: tiền tệ, đơn vị tiền tệ. 

- Có thể yêu cầu HS kể tên các đơn vị tiền tệ (của các nước) thường gặp mà em biết (đô la Mỹ, euro, ...) và tỉ giá hối đoái tại thời điểm hiện tại so với Việt Nam đồng.

- GV yêu cầu HS chia làm nhóm 4 người. Thực hiện nhiệm vụ tìm hiểu và trình bày về:

+ Khái niệm tiền tệ. Trả lời Câu hỏi (SGK).

+ Chức năng của tiền tệ. 

+ Tính chất của tiền tệ.

+ Nguyên tắc tổng tiền bằng 0.

- GV giải thích cho HS và nhấn mạnh ý: Tự bản thân tiền pháp định là không có giá trị, mà giá trị của tiến là do giá trị của các tài sản (ngoài tiền) mà nó làm đại diện quyết định.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu, thảo luận nhóm.

- GV quan sát hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 

- HS giơ tay phát biểu, lên bảng trình bày

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn. 

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

1. Khái niệm tiền tệ

a) Khái niệm tiền tệ

- Tiền tệ: là một phương tiện thanh toán chính quy theo pháp luật, được sử dụng với mục đích trao đổi hàng hoá, dịch vụ của một khu vực, quốc gia hay một nền kinh tế. 

Vì vậy, tiền tệ còn được gọi là "tiền lưu thông".

- Giá cả của tiền tệ chính là lãi suất, nói cách khác giá cả của tiền tệ là số tiền mà người ta phải trả cho cơ hội được vay nó trong một khoảng thời gian xác định.

- Phân biệt tiền tệ của quốc gia này với quốc gia khác người ta dùng cụm từ “đơn vị tiền tệ”.

Câu hỏi

5000 đồng, 10 000 đồng, 20 000 đồng, 50 000 đồng, 500 000 đồng, ...

b) Chức năng tiền tệ

Ba chức năng cơ bản của tiền tệ

- Là phương tiện đo lường giá trị.

- Là phương tiện trao đổi, thanh toán.

- Là phương tiện tích lũy tài sản.

c) Tính chất tiền tệ

- Dễ bảo quản dễ vận chuyển, dễ chia nhỏ.

- Tính đồng nhất.

- Được tin tưởng và chấp nhận.

d) Nguyên tắc tổng tiền bằng 0

- Nguyên tắc tổng tiền bằng 0: Tổng tiền pháp định (tức là đồng tiền được phát hành chính thức bởi cơ quan nhà nước), kể cả các khoản dương (cho vay) và khoản âm (vay), là bằng 0. 

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV giới thiệu các khái niệm: tiền vốn, lãi suất, tiền lãi và lưu ý đối với một khoản vay.

- GV cho HS tìm hiểu về lãi đơn.

- HS thực hiện HĐ 1, thực hiện các yêu cầu.

Từ kết quả HĐ 1, ta xây dựng được công thức lãi đơn.

- GV đặt câu hỏi: Nếu thời gian tính theo ngày thì số tiền lãi được nhận tính thế nào?

- HS đọc, hiểu Ví dụ 1: áp dụng công thức lãi đơn để tính.

- Áp dụng công thức HS tính Luyện tập 1.

Nêu cách tính lãi suất r theo số tiền nhận được và số tiền ban đầu.

- GV cho HS tìm hiểu về lãi kép.

- GV cho HS làm HĐ 2 để xây dựng công thức tính lãi kép.

- GV cho HS nêu công thức lãi kép theo định kì.

+ Chú ý: lãi suất r là tính theo hằng năm, nên khi tính cần chú ý bài toán cho lãi suất tính theo kì hạn nào để tính đúng.

- HS đọc chú ý.

- HS quan sát Ví dụ 2, với các kì hạn khác nhau thì sẽ ra số tiền lãi khác nhau.

- HS thực hiện Luyện tập 2: tính lãi kép với kì hạn là 1 ngày (tính lãi diễn ra hằng ngày).

- HS làm Vận dụng: giải tình huống mở đầu.

Tính số tiền lãi theo 2 phương án rồi so sánh.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, suy nghĩ trả lời câu hỏi, hoàn thành các yêu cầu.

- GV: quan sát và trợ giúp HS. 

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 

- HS giơ tay phát biểu, lên bảng trình bày

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn. 

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

2. Lãi suất và cách tính lãi suất

- Tiền vốn: Số tiền vay của một cá nhân từ ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng dưới hình thức cho vay hay số tiền vay của ngân hàng từ một cá nhân dưới hình thức tài khoản tiết kiệm.

- Tiền lãi: được hiểu là thu nhập từ một khoản vay bằng tiền tệ. Đây là số tiền mà người đi vay phải trả cho người cho vay, để bù đắp cho lợi ích của việc nắm giữ một lượng tiền trong một khoảng thời gian nhất định.

- Lãi suất: tỉ lệ mà theo đó tiền lãi được người vay trả cho việc sử dụng tiền mà họ vay từ người cho vay. Lãi suất thường được thể hiện như là tỉ lệ phần trăm của tiền gốc trong khoảng thời gian một năm.

- Lưu ý quan trọng đối với một khoản vay:

• Số tiền cho vay;

• Thời gian cho vay;

• Lãi suất;

• Kì tính lãi;

• Hình thức trả nợ.

a) Lãi đơn

- Lãi đơn là phương thức tính lãi mà tiền lãi sau mỗi kì không được nhập vào vốn để tính lãi cho kì sau. Tiền lãi của mỗi kì đều được tính theo vốn gốc ban đầu và đều bằng nhau.

HĐ 1:

a) Số tiền lãi nhận được sau t năm là: 

b) Số tiền nhận được sau t năm (gồm số tiền vốn P và số tiền lãi I) là:

Công thức lãi đơn

+) Nếu gửi một khoản tiền vốn với lãi suất đơn là mỗi năm trong thời hạn năm, thi số tiền lãi được nhận là 

+) Số tiền được nhận sau năm là tổng số tiền vốn ban đầu và số tiền lãi được nhận và bằng

Chú ý:

Trong một số trường hợp, thời gian gửi hoặc đầu tư được tính chính xác theo ngày và người ta thường quy ước một năm tài chính có 365 ngày. Công thức:

,

trong đó là số ngày gửi thực tế của khoản gửi.

Ví dụ 1 (SGK -tr.49)

Luyện tập 1

 Ta có: triệu đồng;

(năm); (triệu đồng)

Lãi suất năm của khoản cho vay này là

.

b) Lãi kép

Lãi kép là phương thức tính lãi mà tiền lãi sau mỗi kì được nhập vào tiền vốn để được tiền vốn mới, dùng để tính lãi cho kì tiếp theo.

HĐ 2:

a) Lãi suất của mỗi kì là:

b) Số tiền nhận được (cả vốn lẫn lãi) sau 1 kì là: 

.

Số tiền nhận được (cả vốn lẫn lãi) sau 2 kì là: 

c) Dự đoán công thức tính số tiền nhận được sau N kì gửi là:

.

Công thức lãi kép

Số tiền A thu được sau năm do một khoản vốn   được đầu tư theo thể thức lãi kép theo định kì, với lãi suất hằng năm và được tính lãi kì mỗi năm, là

Chú ý

+ Trong công thức lãi kép, số tiền A thường được gọi là giá trị tương lai và P được gọi là giá trị hiện tại của tài khoản.

+ Lãi kép thường được sử dụng cho các khoản gửi tiết kiệm hoặc các khoản đầu tư trung và dài hạn.

Ví dụ 2 (SGK -tr.50)

Luyện tập 2

Ta có: (triệu đồng);

(năm); .

Sau 3 năm, số tiền nhận được là

(triệu đồng).

Số tiền lãi là:

(triệu đồng).

Vận dụng

- Phương án 1: Số tiền lãi mà bác An nhận được vào cuối kì là:

(triệu đồng).

- Phương án 2: Tổng số tiền mà bác An nhận được vào cuối kì là:

(triệu đồng). 

Số tiền lãi bác An nhận được là:

(triệu đồng).

Vậy, bác An nên chọn Phương án 2 thì có lợi cao hơn.